Balfour Bildirisi

İngiltere'nin "Filistin'de bir yahudi anavatanının kurulmasını" resmen kabul ettiğini duyurmak İçin yapılan bir açıklama Yahudilerin anavatan davasında bir dönüm noktası teşkil eden ve Balfour Bildirisi adını alan bu belge, İngiltere Dışişleri Bakanı AJames Ballb-ur'un, 2 Kasım 1917'de, Siyonist Federasyonu başkanı zengin bankacı Lord Walter Rothschild'a yazdığı bir mektupta yer almıştır Bu bildiriyi 1918 yılı içinde sırasıyla Fransa, İtalya ve Birleşik Amerika da kabul etmiştir


Bu mektupta "Filistin'de bulunan ve yahudi olmayan toplulukların vatandaşlık haklarına ve dinî özgürlüklerine halel gelebilecek hiçbir gelişmeye meydan verilmeyeceği" Özellikle vurgulanıyor, İngiliz hükümetinin Filistin'de yahudi halkı İçin bir yurt kurulması yolunda âzami gayret sarfedeceği de belirtiliyordu


Filistin yalnızca Yahudilerin ülkesi olmasını hedefleyen Siyonistlerin beklentilerini pek karşılamıyordu Buna rağmen Balfour Bildirisi yahudi çevrelerince olumlu karşılandı ve çalışmalarının olumlu bîr sonucu olarak görüldü


Yahudilerin Filistin'de bir anavatana sahip olma faaliyetleri, yani Siyonizm hareketi, 1880'lerde Rusya'da beliren Yahudi aleyhtarlığı (anti-semilizm) karşısında örgütsel bir biçimde ortaya çıkmış; Budapeşte'de yahudi gazeteci DrThcodor Herzl'in 1896'da yayınladığı Yahudi Devleti adlı eseriyle de iyice hızlanmıştı Herzl, 1897'de Dünya Siyonist Teşkilâtını kurmuş; arkasından Avrupa ve Amerika'dakİ nüfuzlu ve zengin yahudiler, büyük devletler nezdinde girişimlerde bulunmuşlar; Filistin'de bir Yahudi Devleti kurmak İçin çalışmışlardır Siyonistler savaş sırasında Başkan Wİlson'a çeşitli etkilerde bulunmuşlar ve dâvalarını ona da destekletmişlerdir Wilson'un bu eğilimi, İngiltere'nin de Siyonizm dâvasına karşı bir sempati duymasına yol açmış ve bunun sonucu olarak da Balfour Bildirisi ortaya çıkmıştır


Bu bildirinin, İngiltere'nin hem Orta Doğu, hem de Hindistan politikası açısından da ayrı bir önemi vardır İngiliz siyaseti için Süveyş Kanalı'nın daima açık olması gerekiyordu İngiltere ise bu konuda Araplara güvenmiyordu Aralarında belirli bir menfaat birliği olan yahudileri oraya yerleştirmek ve onlar vasıtasıyla bu kanalı açık tutmak istiyordu Hindistan yolu yahudilerce açık tutulacak, o da rahat nefes almış olacaktı Her ne kadar bu bildirinin ortaya çıktığı günlerde Filistin henüz Osmanlı yöneliminden kopmamıştı ama kopması da yakın demekti Nitekim 1920 San Remo Konferansı'na kadar da bu durum gerçekleşti


Balfour Bildirisi bu konferansta kabul edildi Ayrıca İngiltere bu kofneransta asıl amacına da ulaştı ve Filistin mandasını eline geçirdi Ve böylece, Balfour Bildirisi'nin özünde yatan İsteklerin uygulanabileceği alanın kapıları açılmış oldu Arkasından yahudi göçü gündeme geldi İngiltere, ilk günden itibaren yahudilerin Filistin'e göç etmelerine göz yumdu Her ne kadar, İngiltere mandater bir devlet olarak bu yahudi göçü İçin bazı sınırlamalar koymuş ise de (çünkü Arapları da doğrudan karşısına almak istemiyordu), sonraki yıllarda binlerce yahudinin Filistin'e göç etmesine göz yumdu




alıntı