Kuşkonmaz Yetiştiriciliği

kuşkonmaz nedir - kuşkonmaz nasıl yetiştirilir - kuşkonmaz nerelerde yetişirKuşkonmaz bitkisinin üretilmesi oldukça zahmetli ve diğer sebze türlerinden çok farklıdır Ancak bir kez yetiştirilen ve iyi bakılan bitki, 15-20 yıl süreyle ürün verir Bu sürenin ilk iki yılı ürünsüz geçer, daha sonra bitkiden ürün alınmaya başlanır Bitkinin üretilmesi ya tohumla ya da vejetatif yöntemlerle olur


Her iki yöntem de birkaç yıl süreli, zahmetli ve profesyonelce çalışmalar gerektirir Bu şekilde yapılan çalışmaların sonucu elde edilen ve pençe adı verilen toprakaltı rizomu (kök-gövdesi), bitkinin yetiştirileceği bahçe ya da tarlada dikim hendeği adı verilen, sıra arası 150-180 cm, derinliği 25-30 cm ve eni 30 cm olan boydan boya bir hat halinde açılmış çukurlara dikilir


Dikim hendekleri bölgedeki hâkim rüzgârlar yönünde kazılırsa bitki yeterince havalanır, aşırı nemden kurtulur Bu hendeklere kuşkonmaz pençelerinin dikimi ilkbaharda, toprak tava geldiğinde ve havalar ısınmaya başladığında, sıralar üzerinde 35-40 cm dikim aralığı bırakılarak yapılır


BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ


İklim isteği: Kuşkonmaz, iklim isteği ve özellikle sıcaklık bakımından uyum yeteneği fazla olan bir bitkidir Kış soğukları ve yaz sıcaklıklarından olumsuz yönde etkilenmez Toprak altında kalan pençesi, aşırı soğuklara bile dayanır Bu nedenle çok soğuk bölgelerde bile kuşkonmaz bitkisi yetiştirilebilir


Sürgün gelişmesi 12 derecede başlar, bitki, 18 derecede en fazla etkinliğe erişir Hasat döneminde ise, sıcaklık 15-18 dereceler arasında olmalıdır Hasattan sonra havanın 35-40 derecelere çıkması bile bitkinin gelişmesinde sorun yaratmaz


Kuşkonmaz bitkisi, belli bir soğuklama dönemini de yaşamak ister Bitkiyi ilgilendiren bir başka iklim konusu da, hasat zamanında uzun süreli ve şiddetli yağışları yaşamamasıdır Aksi takdirde bitkide sürgün gelişmesi yavaşlar ve sürgünlerin niteliği düşer Bu bakımdan kuşkonmaz bitkisinin üretimine en uygun yerler, 1200 m yüksekliğe kadar çıkabilen geniş plato ve ovalardır


Toprak isteği: Kuşkonmaz bitkisi, farklı toprak bünyelerine de kolayca uyum göstererek kumlu topraklardan ağır killi topraklara kadar farklı yapıdaki topraklarda yetiştirilebilir Yine de toprak yüzeyi ve alt toprak yapısı, bitkinin gelişmesini, sürgün verimini ve niteliğini etkileyeceğinden, bitkinin yetiştirileceği toprağın dikkatle incelenmesi gerekir


Kuşkonmaz bitkisinin toprağı geçirgen yapılı, 80-100 cm derinlikli ve taban suyu seviyesi 60 cm derinde olmadır Hafif bünyeli, kumlu, kumlu-tınlı, tınlı-kumlu ve hafif kireçli topraklar kuşkonmaz bitkisine pek uygundur Bitki, asitli topraklara dayanamaz Toprağının pH’ı 6,5-6,8′in altına düşmemelidir Asidite yükselirse yanmış kireç dökülerek durum düzeltilebilir


Sulama: Kuşkonmazların fidesi yetiştirilirken sık ve az su verilerek bitkinin su gereksinimi karşılanır Aşırı sulama, mantar hastalıklarına neden olur Pençelerin hendeklere dikiminden sonra, yazları kurak geçen bölgelerde kuşkonmaz, yağmurlama yöntemiyle ya da sıralara yüzeysel verilecek suyla sulanır Bu döneminde de bitkiyi sık ama az sulamak daha yararlıdır


Gübreleme: Kuşkonmaz bitkisinin yetiştirildiği bahçe ya da tarla organik madde içeriği yönünden yetersizse düzenli gübreleme yapılması gerekir Bitkinin ilk gübrelemesi, nisan-mayıs aylarında yalnızca azotlu gübre verilerek yapılır Haziranda bir kez daha azotlu gübre verilir Bitkiye, sonbaharda iyi yanmış çiftlik gübresi ile daha sonra da süperfosfat fenni gübre verilmelidir


Toprak işleme ve diğer bakım işlemleri: Pençelerin dikiminden sonra dikim hendekleri toprakla doldurularak kuşkonmaz bitkisinin normal sıraları ortaya çıkar İşte bu bitki sıraları arasında yetişen yabani otlarla, gerektikçe çapalama yapılarak mücadele sürdürülmeli; bitkinin ilk iki yılında hasat edilmeyen sürgünleri sonbaharda sararıp kuruyunca, bunlar kesilip bahçe dışına atılmalı, mümkünse yakılıp yok edilmelidir Böylece bitkiye dadanacak zararlı ve hastalıkların yok edilmesine yardımcı olunur


Hasat (Derim): Kuşkonmaz bitkisinden, ilk iki yılında kesinlikle ürün alınmaz Bitkiden ürün alınmaya üçüncü yılında başlanır Ancak, bitkiyi fazla yormamak için ürün alma işi kısa tutulur Ürün alma yıllarının başlamasıyla bitkiden düzgün, beyaz, kartlaşmamış ve iyi nitelikli ürün alınması için kuşkonmaz bitkisi sıralarının üzerine yumuşak topraklar çekilip örtülür


Bu işleme kümbetleme denir Ilık bölgelerde mart ayının ikinci yarısında, daha serin bölgelerde nisan ayının başında sürgünler uyanmaya başladığından, kümbetleme işi bu sırada yapılıp bitirilmelidir Gecikilirse sürgünler erkenden toprak yüzüne çıkar, kısa kalır ve renkleri yeşile döner


Kuşkonmaz bitkisinden hasat ilkbaharda yapılır Belirli bir süre sürgünler kesildikten sonra hasat işlemi durdurulur Bitkiye, besin maddesi yapması ve pençelerinde depolaması için izin verilir İlk ürün alma yılında (bitkinin üçüncü yılı), her bitkiden 2-3 sürgün, sonraki yıllarda 7-8 sürgün, bitki çok güçlüyse 9-10 sürgün alınır Ürün yani sürgünler kesilir kesilmez nemli bir ortama alınmalıdır Üzeri nemli bir bezle örtülü bir sepet bu işe yarayabilir


Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Kuşkonmaz bitkisine dadanacak zararlı ve hastalıklarla, uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma ilacı kullanılarak zamanında, eksiksiz ve aksatılmadan mücadele edilmelidir


alıntı