Prof. Dr. Sinsi
|
Adaçayı
Adaçayı Hangi Hastalıklarda Kullanılır - Adaçayı Hakkında - Adaçayı Faydaları - Adaçayı Yetiştiriciliği
BULUNDUĞU YERLER:Tıbbi adaçayının vatanı Akdeniz bölgesidir Bizde bahçelerde sınırlı miktarda yetiştirilir
YAPISI:Çok yıllık yarı çalı bitkidir Gövde 4 köşe, dallar (dip kısmı ağaçlaşmış) kıllı, 1m kadar yüksektir Yapraklar karşılıklı, alt yapraklar saplı, uçtaki yapraklar gövdeye bitişik, ince yuvarlak dişli, alt kısmı daha fazla kıllı, kırışık satıhlı, körpe yaprakların alt kısmında tüylerin çokluğundan gümüşi beyaz renk alır Çiçekler mavi menekşe renginde ve iri, 6-10 adet olarak sapın üst kısmında (yalancı omurda), gözenekli başak şeklinde çiçek demetini teşkil eder Haziran-Ağustos aylarında çiçek açar, hoş kokuludur
KULLANILAN KISIMLAR: (Yapraklar); Yapraklar çiçek açmadan evvel (Mayıs ayında) ve çiçek açtıktan sonra (Eylül ayında) toplanır Gölgede veya 40 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur Bitkiden eterik yağ çıkarılacak ise bitkinin çiçekli sapları olduğu gibi (Haziran-Ağustos aylarında) toplanır Enyüksek ürün 2-6 yaş arasındaki bitkilerden elde edilir Kuru yaprakların üst kısmı beyazımsı, alt yüzü boz ile boz yeşil arası, hoş kokulu ve acı tattadır %12 rutubete müsaade edilir Balya halinde paketlenir Kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir
KİMYEVİ TERKİBİ:Sineol, l-a-tuyon, d-b-tuyon, d-a-pinen, salven, d-borneol, d-kamfordan ibaret eterik yağ, yaprak muhtevasında alkoidler,sepi maddeler, organik asidler, uvaol, paradifenol, acı madde, asparagin, glutamin, glikozidler, saponinler, C vitamini, provitamin A, fitonzidler, vs ihtiva eder
HANGİ HASTALIKLARDA KULLANILIR:Adaçayı organizmanın ifrazat fonksiyonunu çok iyi düzenleyicidir Dezenfeksiyon ve iltihaplanmaya karşı tesir gösterir Bağırsak hareketlerini rahatlaştırıcıdır Solunum yolları hastalıkları gırtlak iltihabı (larenjit), anjin, öksürük, ishal, safra yolları ve karaciğer hastalıklarında kullanılır
Adaçayı halk tababetince mide ve bağırsak ülseri ve ağrılarına, gazlar, deri sivilceleri, kızamık hastalığı, kan tükürme, verem hastalığında, (kan kusma), basurlar, baş dönmesi, devamlı adet, mesane ve böbreklerde kum ve taş, emzikli annelerde süt azalması (çocukları sütten kesme devresi), beyaz akıntı, ekzamaklar v s yerlerde kullanılması tavsiye edilir Haricen diş ve bademcik ağrılarında gargara, emzikli annelerin meme uçlarında iltihap, cerahatli yaralar vs kompres olarak tavsiye edilir Adaçayı balık konserve ve parfümeri sanayiinde de kullanılır
KULLANILIŞI:Bitkiden 1 çorba kaşığı 400gr kaynar su ile haşlanır, 1 saat bekletilir Günde 3 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır
Halk tababetimizde adaçayı soyundan başka bitkiler de kullanılır Yünlü adaçayında (Silvia aethiopis) bu cinsin taze yaprakları cerahatlı yara, çıban ve kesik yaralara konur Sarı adaçayında (S glutinosa L ) bu cinsin kuru yaprakları nefes darlığına karşı sigara şeklinde kullanılır Çayır adaçayı (S pratensis L ) başlıca mide ve bağırsak ağrılarına, öksürüğe karşı kullanılır Misk adaçayında (S sclerea L ) bu cinsin yaprakları çıban ve yaralara konur Haşlama suyu boşlukta guatr hastalarına içerilir (S verticillata L ) Bu cins ishale karşı karın ağrıları, kan tükürmeye karşı haricen yara ve çıbanlara lapa halinde konur
 
|