Milli Kongreler

milli kongreler hangileridir - milli kongreler nezaman yapılmıştır - kongrelerin yapıldığı tarih - cumhuriyet öncesi yapılan kongrelerin önemi - amasya genelgesi - erzurum kongresi - sivas kongresi
MİLLİ KONGRELER




MİLLİ KONGRELER
AMASYA GENELGESİ(27 Haziran 1919)

Mustafa Kemal, Havza mitingine katıldıktan sonra Amasya’ya geçti Burada Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy ve Refet Bele ile bir araya geldi Yapılan görüşmelerin sonucunda Amasya Genelgesi yayımlandı Mustafa Kemal’in 9 Ordu Müfettişi yetkisiyle yayımladığı bu genelgenin yukarıdaki komutanlar tarafından da imzalanması, görüşmelere katılmayan 15 Kolordu Komutanı Kazım Karabekir ‘ in de genelgeyi desteklediğini açıklaması genelgenin etkisini arttırmaya yönelikti
Amasya Genelgesi ‘ nin Maddeleri:

1) Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir
2) İstanbul Hükümeti, üzerine düşen görevi yerine getirememektedir

Bu durum milletimizin yok olduğu izlenimini vermektedir


! Bu madde ile Kurtuluş Savaşı ‘ nın temel gerekçesi açıklanmıştır



! Bu madde ile ilk kez Osmanlı Hükümetinin Türk ulusunu temsil etme özelliğini ve yasallığını kaybettiği ifade edilmiş oldu

3) Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır


! Kurtuluş Savaşı ‘ nın amaç ve yönteminin belirtildiği bu
Madde aynı zamanda Türk halkının ilk kez kendi geleceğini belirleyeceğinin ve ulusal egemenliğe dayana yeni bir devlet kurulacağının da ifadesidir Ulusal birliğe zarar vereceği kaygısıyla açıkça ifade edilmese de saltanat ve hilafetin iradesinin yok sayıldığının da göstergesidir Genelgeye ihtilalci nitelik kazandıran maddedir
4) Her türlü etki ve denetimden uzak bir kurul oluşturulmalıdır


! Bu madde ile Osmanlı Hükümetinin yerine Türk ulusunu temsil edebilecek yeni bir hükümete gereksinim olduğu vurgulanmıştır

5) Anadolu’ nun en güvenilir yeri olan Sivas’ ta milli bir kongre düzenlenmeli, bunun için de her bölgeden üç delege Sivas ‘ ta olacak şekilde yola çıkmalıdır


! Milli Mücadele’ nin yöntemiyle de ilgili olan bu madde ile
Mücadelenin tüm ulusa mal edilmesi hedeflenmektedir Madde ayrıca Kurtuluş Savaşı süresince kararları, demokratik yöntemlerle almaya ve birbirlerinden bağımsız hareket eden yararlı cemiyetleri de birleştirmeye yöneliktir

6) Delegelerin seçimlerini Redd-i İlhak, Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri ve belediyeler yapacaktır



! Sivas Kongresi’ne katılacak delegelerin nasıl belirlenmeleri
gerektiğine ilişkin bu maddeyle kongreye halkın güvenini kazanmış Milli Mücadele yanlısı kişilerin katılması amaçlanmıştır

7) Doğu illeri için 10 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır Bu kongrenin delegeleri Sivas Kongresi’ne katılacaklardır


! Bu maddenin düzenlenme amacı işgal koşullarında Sivas Kongresi’nin ve bu kongreye katılacak kişilerin güvenliğini sağlamaktı




8) Mevcut askeri ve milli örgütler kesinlikle dağıtılmayacak komuta yetkisi bırakılmayacak ve işgalci güçlere teslim edilmeyecektir
9) Bu genelge sır olarak tutulmalı ve delegeler kimliklerini gizli tutarak seyahat etmelidirler


Amasya Genelgesi’nin Önemi



v Kurtuluş Savaşı’nın amacını, gerekçesini ve yöntemini açıklayan ilk belgedir
v Türk ulusuna bağımsızlığını ve egemenliğini kazanması, mücadeleye katılması için yapılan çağrıdır
v Kurtuluş Savaşı’nı fiilen başlatan gelişmedir
v Ulusal egemenliğe dayanan yeni bir devlet kurma hedefini ifade eden yanıyla da ihtilalci niteliğe sahip olan belgedir
v İstanbul Hükümetininin Mustafa Kemal’i 9 Ordu Müfettişliği görevinden almasına Mustafa Kemal’in de istifa ederek Osmanlı Devleti ile tüm resmi bağlarını koparmasına yol açan gelişmedir





ERZURUM KONGRESİ(23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)


Bölgelerinde Ermeni ve Rum Pontus devletleri kurulmak istenen Şark Vilayetleri Cemiyetinin ortak çabalarıyla toplanan kongredir Kongreye sadece doğu ill[IMG]file:///C:/Users/ayn/Desktop/4668992_dosyalar/erzurum_kongresigif[/IMG]eri temsilcileri çağırıldığı için şeklen de gündemi sadece doğu illerinin sorunları ve çözümleri olduğu için toplanış amacı açısından da bölgesel bir kongredir Ancak alınan kararların büyük bir bölümü tüm yurdu ilgilendirdiği için ulusal nitelikli bir kongredir Alınan kararların ulusal nitelikli olmasında Mustafa Kemal’in kongreye katılması, kongrenin başkanlığını yapması belirleyici rol oynamıştır

Erzurum Kongresi Kararları


1) Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz


! Kurtuluş Savaşı’nın örgütlenme sürecinde ulusal sınırlara ve bu sınırlardan ödün verilmeyeceğine ilişkin ilk karardır Bu karar aynı zamanda topraklarımız üzerinde azınlıklara devlet kurdurtmayacağımızın da ifadesidir
2) Her türlü yabancı işgal ve müdahaleye karşı Osmanlı Hükümetinin iş yapamaz duruma gelmesi halinde, millet topyekûn olarak kendisini savunacak ve direnecektir

3) Vatanı korumayı ve istiklali elde etmeyi İstanbul Hükümeti sağlayamadığı takdirde bu gayeyi gerçekleştirmek için geçici bir hükümet kurulacaktır Bu hükümet üyeleri, milli kongre tarafından seçilecektir Sivas Kongresi toplanamaz veya hükümeti oluşturulamazsa bu sorumluluğu Temsil Heyeti üstlenecektir


! İlk Temsil Heyeti bu kongrede Mustafa Kemal’in başkanlığında oluşturuldu Kurul, doğu illerini temsille yetkilendirildi

4) Kuvayımilliye’yi etkili kılmak ve mili iradeyi hâkim kılmak esastır


! Bu karar, Erzurum Kongresi’ne de ihtilalci nitelik kazandırmıştır Milli egemenliğe dayanan yeni bir devlet kurulmasının da hedeflendiğinin göstergesidir

5) Hristiyan azınlıklara, siyasi egemenliğimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez


! Topraklarımızda Ermenilere ve Rumlara devlet kurdurtmayacağımızın, İtilaf Devletlerinin bu doğrultudaki politikalarını kabullenmeyeceğimizin ifadesidir

6) Manda ve himaye kabul edilemez


! Manda ve himaye, başka bir devletin güdümünde yaşamayı dayatan ve bu yanıyla bağımsızlığımızla çelişen bir politikadır Padişah ve çevresinin devletin devamlılığı için tek çözüm olarak gösterdikleri bu politikanın reddedilmesi kongreye katılanların tam bağımsızlıktan yana olduklarının göstergesidir


7) Milli Meclisin derhal toplanmasını ve hükümet işlerinin meclis tarafından kontrol edilmesini sağlamak için çalışacaktır


! Bu madde, Osmanlı Hükümetinin, yeniden açılması istenen ve halkın temsilcilerinden oluşan Meclis-i Mebusan tarafından denetlenmesini sağlamaya, işgalci güçlere karşı izlediği iş birlikçi politikaları engellemeye yönelikti




Erzurum Kongresi’nin Önemi


v Kurtuluş Savaşı programının (Misakımilli kararlarının)temellerinin atıldığı kongredir
v Sivas Kongresi ve Misakımilli kararlarını doğrudan etkileyen kongredir
v Kurtuluş Savaşı’nın temel hedefleri olan “tam bağımsızlık” ve “milli egemenlik” politikalarının oluşturulduğu kongredir
SİVAS KONGRESİ ÇALIŞMALARI VE ALINAN KARARLAR:

Sivas Kongresi 4 Eylül 1919 Perşembe günü saat 1400'de Sivas Lisesi (o zamanki adıyla Mekteb-i Sultani) salonunda toplantının davetçisi ve düzenleyicisi olan Mustafa Kemal'in açılış konuşması ile başladı İlk oturumda yapılan gizli oylamada 3 aleyhte oy dışında tüm oyları alan Mustafa Kemal, Kongre Başkanlığı'na seçildi Bekir Sami ve Rauf Bey'ler başkan yardımcılıklarına seçildi

5 Eylül 1919 günü saat 14:30'da başlayan ikinci oturumda kongre delegeleri, daha önce bir komisyon tarafından hazırlanan yemin metni üzerinde tartıştılar ve "vatanın kurtuluşu ve milletin mutluluğundan başka hiçbir kişisel maksat izlemeyeceklerine; mevcut siyasi partilerin hiçbirinin amaçlarına hizmet etmeyeceklerine" dair yemin ettiler
7 Eylül 1919 tarihindeki üçüncü oturumda Erzurum Kongresi Tüzüğü'nün metni görüşüldü yapılacak değişiklikler aynı gün karara bağlandı Doğu illeri için öngörülen hüküm ve şartlar, bütün ülkeyi kapsayacak biçimde değiştirildi
8 Eylül 1919 tarihinde gerçekleşen dördüncü oturumda İsmail Fazıl Paşa, Bekir Sami ve İsmail Hakkı Beyler tarafından kongreye verilen Amerikan mandası konusudaki muhtıra tartışıldı Yoğun tartışmalar sonrasında muhtıra geri çekildi
9 Eylül 1919 Salı günü yapılan beşinci oturumda Ankara'da bulunan Ali Fuat Paşa'ya telgraf çekilerek Anadolu Kuvayi Milliye Başkomutanlığı'na getirildiği bildirildi Meclis-i Mebusan'ın bir an önce açılması, Damat Ferit Paşa hükümetinin değiştirilmesi konuları görüşüldü
10 Eylül 1919 tarihli altıncı oturumda, delegeler kongrenin mali ihtiyaçlarına katkıda bulunmayı kabul ettiler Haftada iki kez yayınlanacak İrade-i Milliye adlı bir gazetenin çıkarılmasına karar verdiler Gazetenin ilk sayısı 14 Eylül'de çıktı ve üç yıl boyunca yayın yaptı
11 Eylül 1919 günü yapılan son oturumda çeşitli isimlerdeki cemiyetlerin Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti altında birleştirilmesi bir bildiri ile millete açıklandı Her türlü işgale karşı müdaafaa kararı alındı Kongre Temsil Heyeti'ne 6 yeni üye seçildi Damat Ferit Paşa hükümetine duyulan güvensizliği padişaha bildirmek ve yeni bir hükümet kurulmadıkça İstanbul ile ilişkileri kesmek kararı alındı Padişaha doğrudan ulaşmak mümkün olmayınca ve verilen süreler dolunca, 12 Eylül sabahından itiberen İstanbul ile ilişkilerin kesilmesi kararı alındı ve tüm merkezlere bildirildi



KONGREYE KATILANLAR


Mustafa Kemal (Atatürk), Temsil Kurulu Başkanı, Ordu Müf İstifa, Erzurum Hüseyin Rauf (Orbay), Temsil Kurulu Üyesi, Em Deniz subayı, Sivas Bekir Sami (Kunduk), Temsil Kurulu Üyesi, Mülkiyeli - Vâli, Sivas Fevzi (Baysoy), Temsil Kurulu Üyesi, Din adamı - Şeyh, Erzincan Raif (Dinç),Temsil Kurulu Üyesi, Yargıç, Erzurum Refet (Bele), Canik (TKÜ), Albay, Samsun Kara Vasıf, Emekli Albay, Ayıntab İsmail Hami (Danişment), Mülkiyeli- Tarihçi, İstanbul İsmail Fazıl (Cebesoy), Emekli General, İstanbul Hikmet Boran, Ask Tıb Öğr Tem, Tıbbiye Öğrencisi, İstanbul Ahmet Nuri, İlmiye sınıfı hocası, Bursa Osman Nuri (Özpay), Avukat, Bursa Hüseyin (Bayraktar), Tüccar, Eskişehir Hüsrev Sami (Kızıldoğan), Subay,