Pankreas Kanseri Nedir?..

Pankreas
• Yaklaşık 15cm boyunda, üst batın içinde derinde ve merkezi bir konumda bulunan bir organdır
• Mide, ince barsak, karaciğer ve dalakla çevrelenmiştir
• Bir ucu geniş, diğer ucu dar, ince bir armut görünümündedir
• Üç kısmı vardır Geniş olan ucu “baş”, orta kısmı “gövde” ve dar ucu ise “kuyruk” olarak adlandırılır
Pankreasın iki işlevi bulunmaktadır Birincisi, yağ ve proteinlerin sindirilmesine yardımcı olan enzimlerin üretilmesidir Besinler mideye girdiğinde pankreas bu enzimleri ince bağırsağa salar Herhangi bir nedenle bu enzimlerin salınımı bloke edildiğinde besinler vücut tarafından bütünüyle emilemez, ishal ve kilo kaybı gibi durumlar ortaya çıkabilir Pankreasın diğer işlevi, insülin ve diğer birçok hormonu salgılamaktır İnsülin vücudun kan şekerini (glükoz) kontrol eder Adacık hücreleri (pankreastaki üç hücre türünden biri) insülin üreten hücrelerdir Pankreasın sahip olduğu adacık hücre sayısı vücudun kan şekerini normal düzeyde tutmak için ihtiyacı olandan çok daha fazladır Çoğu hastada görüldüğü gibi, pankreasın yarısı cerrahi olarak çıkarılmış olsa bile kan şekeri normal düzeyinde seyredebilir Cerrahi sonrasında kan şekeriniz yükselebilir Bu durumu kontrol almak için ağızdan ilaç ya da insülin kullanmanız gerekebilir

Pankreas kanseri nedir?
Pankreastaki sağlıklı hücreler anormalleştiğinde ve çok hızlı çoğalmaya başladığında pankeras kanseri gelişir Anormal hücreler pankreasta tümör olarak adlandırılan bir kütle oluştururlar Bir tümör vücudun diğer kısımlarına yayılma becerisine sahipse malign (habis) olarak nitelendirilir Malign tümör için kullanılan diğer bir terim kanserdir En sık görülen malign pankreas tümörleri adenokarsinom olarak bilinen ve sindirim enzimlerinin üretiminde yer alan hücrelerden köken alan tümörlerdir Bu hücreler, sindirim ve pankreas sıvısının içinden aktığı pankreas kanalının yüzeyini kaplarlar (kanal hücreleri) Kanser adacık hücrelerinde de oluşabilir ancak bu daha seyrek görülen bir durumdur Pankreas kanalı hücrelerinin kanseri genellikle pankreas kanseri ya da pankreas adenokarsinomu olarak adlandırılır

Pankreas kanserine neden olan nedir?

Beslenmeyle ilişkisi olabilir Ancak sigara tüketimi gibi yaşam biçimiyle ilişkili alışkanlıklar ya da etnik kökenle ilişkili olduğu gösterilmemiştir

Semptomlar

- Sarılık Sarılık deride ve gözlerde sararmaya, koyu renkli idrara ve açık renkli dışkılamaya neden olur Bilirubin adı verilen bir madde kanda biriktiğinde sarılık oluşur Bilirubin karaciğerde yapılır Buradan safra kanalına gider, pankreastan geçer ve ince bağırsağın bir bölümü olan duedonuma boşalır Safra kanalı bloke olduğunda (örneğin bir tümör tarafından) bilirubin kanda birikir Bu birikim bireyin gözle görülür biçimde sararmasına neden olur

- Ağrı Pankreas tümörü sırtta ve üst batında bulunan sinirlere bası yaptığında bu bölgelerde ağrı oluşur

- Sindirim güçlüğü, iştah eksikliği, bulantı ve kilo kaybı Bu semptomlar pankreas tümörü mideye ve ince barsağa bası yaptığında ortaya çıkar Sindirimle ilişkili sorunlar, tümörün konumundan bağımsız olarak başka karmaşık nedenlerden de kaynaklanabilir

- Aniden ortaya çıkan diyabet ya da diyabetik hastalarda kan şeker kontrolünde gözlenen ani değişiklik Diyabeti pankreas kanseriyle ilintileyen kesin mekanizma araştırılmaktadır Diyabet, pankreas kanserinin erken semptomu ya da ilişkili bir risk faktörü olabilir

Bir Tedavi Seçeneği Olarak Cerrahi
Bir tümör çıkarılabilir olduğunda göz önünde bulundurulan ilk edim kemoterapi ve radyasyon terapisiyle birlikte cerrahi müdahaledir Tümör pankreasın baş bölümündeyse pankreasın sağ yarısı, midenin ve ince bağırsağın bir kısmı genellikle çıkarılır Bu operasyonpankreatikduodenektomi olarak adlandırılır Ameliyattan sonra bir ya da iki gün Cerrahi Yoğun Bakım Biriminde kalmanız gerekecektir

Hastanede kalma süreniz yaklaşık iki haftadır Yaşadığınız yer ameliyatınızın gerçekleştirildiği hastaneye uzaksa, taburcu olduktan sonra bir ya da birkaç hafta hastaneye yakın bir yerde kalmanız gerekli olacaktır Normal etkinliklerinize dönmenden önce bir ya da iki ay evde dinlenmeniz gerekebilir

Tümör iğne biyopsisiyle tanımlandıysa cerrahi müdahaleden önce kemoterapi ve radyasyon tedavisii alabilirsiniz Öncelikli olarak ameliyatın gerçekleştirildiği olgularda kemoterapi ve radyasyon terapisine ameliyattan yaklaşık 4 ila 8 hafta sonra başlanmaktadır Pankreas kanseri tedavisinde tek başına cerrahi uygulaması yaygın görülen bir uygulama değildir

Kanser hücrelerinin radyasyona daha duyarlı hale gelmeleri için radyasyon terapisiyle birlikte düşük dozda kemoterapi uygulanabilir Radyasyon terapisi 2 ila 5 hafta süresince genellikle günde bir kez uygulanır (Pazartesiden Cumaya kadar) Kemoterapi intarvenöz yoldan verilir Kemoterapi çizelgesi verilen ilaca bağlı olarak değişir Kemoterapi ve radyasyon terapisi alan hastaların hastaneye yatması genellikle gerekli görülmez

Beslenme hakkında
Ameliyattan önce Birçok pankreas kanseri hastası tanı konduktan sonra kilo kaybetmektedir Buna karşın tedaviden önce, tedavi sırasında ve tedavi sonrasında kilonun korunması büyük önem taşımaktadır

İyi bir beslenme yan etkilerin en aza indirgenmesine ve tedavinin oluşturduğu hasarın onarılmasına yardımcı olacaktır Kemoterapi ve radyasyon terapisinin neden olduğu yan etkiler yemek yeme kapasitenizi etkileyebilir ve vücudunuzun alışık olduğundan daha fazla kaloriye ihtiyaç duymasına yol açabilir

Yüksek oranda protein ve kalori içeren besinlerin az miktarlarda ancak sık yenmesi (günde 4 ya da 5 kez) vücut ağırlığınızı ve direncinizi korumanıza yardımcı olacaktır Beslenme önerileri başlığı altında bir liste verilmiştir İntravenöz beslenme ya da tüple beslenme gibi uygulamalar ve beslenme tedavisi gerekli görüldüğü durumda kullanılabilir

Ameliyat Sonrası Yapılacaklar
Hastaneden taburcu olup eve giderken olasılıkla aşağıdaki ilaçları kullanmanız gerekecektirPankreas enzimleri Hastalığınız ya da pankreasın bir kısmının çıkarılmış olması vücudunuzun besinleri kabul etme biçimini değiştirebilir Diğer bir deyişle öğünlerden, hafif yemeklerden önce enzim almanız ya da yediklerinizi sindirmenize yardımcı olacak takviyeler kullanmanız gerekecektir Bu enzimleri kullanmanıza rağmen ishal deneyimliyorsanız lütfen hekiminize ya da hemşirenize danışınız Mide ülserlerini önlemeye yönelik ilaçlar Bu tip ameliyatlardan sonra mide ülserinin gelişme riski daha fazladır Her akşam yatmadan önce antiülser ilaçları kullanmanız gerekebilir Rutin kontroller için her üç ya da dört ayda bir kliniğe ya da özel doktorunuza görünmeniz istenecektir Ameliyattan sonra yorgunluk, ishal, kilo kaybı ve öğünlerden sonra ortadan kaybolmayan bir “doluluk” hissi deneyimleyebilirsiniz Birkaç hafta sonra bu duyumsamalar kaybolur, normal beslenmenize ve rutin işlerinize dönebilirsiniz

Tümörün Cerrahi Müdahaleyle Çıkarılamadığı Durumlar
Tümör pankreastan başka yerlere yayılmışsa cerrahi müdahale bir yarar sağlamayacaktır Metastaz yapan (yayılan) pankreas kanserleri için en etkili tedavi biçimi kemoterapidir Daha etkin ilaçlar üretildikçe pankreas kanserine yönelik tedavi seçenekleri de değişebilir Hekiminiz çeşitli tedavi seçeneklerinin riskleri ve faydaları konusunda sizi ve ailenizi bilgilendirecektir Tedavi kararıyla ilişkili olarak durumunuzu anlamanız ve kendinizi rahat hissetmeniz için kanser ve tedaviyle ilgili aklınıza gelen her türlü soruyu hekiminize yöneltin Birçok kişi pankreas kanseri olgularında yaşam süresi ya da prognozla ilişkili istatistikler konusunda bilgi sahibidir İstatistikler yararlı olmalarına karşın yanlış yönlendirmelere neden olabilirler Prognozla ilgili sorularınız olduğunda hekiminize danışın Hekiminiz sizin hakkınızda en fazla bilgiye sahip olan ve bu konuları sizinle tartışabilecek tek kişidir

Pankreas Kanseriyle Yaşamak
Kanser hastası olmak sizin ve aile bireylerinin yaşamını birçok yönden değiştirebilir Siz ve aileniz kanser tanısıyla yüzleştiğinizde şok geçirebilir, üzülebilir, kızabilir, korkabilirsiniz ya da kafanız karışabilir

Bu duygular zaman zaman artar ve azalır; bu deneyim lunaparkta bindiğiniz hız treninde deneyimlediğiniz duyguyla karşılaştırılır

Kanser, kanser tedavisi ve bunların yaşamınız üzerideki etkisi hakkında pek çok sorunuz olabilir Bu soruları yanıtlayacak en yetkin kişiler hekimler ve hemşirelerdir

İşinizin, maddi durumunuzun ve aile ilişkilerinizin ne şekilde etkileneceği hakkında da bazı sorularınız olabilir Tedavinizden sorumlu olan ekip finansal sorunlarınız, ulaşım, evde bakım ve psikolojik destek konularında yardımcı olabilecek hizmetleri ve kurumları size önerebilirler

Ciddi bir hastalıkla birlikte yaşamak zor ve mücadele gerektiren bir süreçtir Duygu ve düşüncelerinizi konunun uzmanı biriyle ya da benzer süreçleri deneyimlemiş hastalarla paylaşmak size yardımcı olabilir Bu konuları bir din görevlisiyle konuşmak size daha kolay gelebilir Hekiminiz ya da diğer sağlık personeli destek grupları, danışmanlık hizmetleri ya da diğer kaynaklara ulaşabilmeniz konusunda size yardımcı olacaklardır
Beslenme önerileri
• Vücut ağırlığınızı korumaya çaba gösterin
• Az ama sık yemek yiyin
• Hafif yemekleri her an hazır bulundurun
Hafif yemek önerileri
• Simit ve krem peynir
• Ayran ve mısır ekmeği
• Tarçınlı tost
• Kola ve dondurma
• Süzme peynir ve meyve
• Muhallebi ve pudingler
• Kuru üzüm ve kuru kayısı
• Tahıllar ve süt
• Taze meyve
• Sütlü ya da sütsüz gevrekler
• Katı pişmiş yumurta
• Sütle yapılan hazır içecekler
• Peynir ve kraker
• Peynirli tost
• Etli tost (1/2) ve meyve suyu
• Süt ve dondurmadan yapılmış milk shake
• Süt ve kurabiye
• Fıstık ezmesi ve kraker
• Fıstık ezmesi ve sandviç
• Fıstık ezmeli tost
• Pizalar (domatesli, düşük yağ içeren peynirli)
• Taze sebzeler sosla birlikte
• Şerbetler
• Krep ya da çörekler
• Yoğurt (sade ya da meyveli)

- Sindirim güçlüğü, iştah eksikliği, bulantı ve kilo kaybı Bu semptomlar pankreas tümörü mideye ve ince barsağa bası yaptığında ortaya çıkar Sindirimle ilişkili sorunlar, tümörün konumundan bağımsız olarak başka karmaşık nedenlerden de kaynaklanabilir

İştah eksikliği ve kilo kaybı tüm kanser türlerinde vardırBiz kendi hastamız için sürekli diyetisyenle görüşüp beslenmesini ona göre ayarlamıştık