Bizans Kuyumculuğu...

BizansBizans’ı, başkent İstanbul’dan ayrı olarak düşünmek ise imkansız Buaçıdan bakıldığında, Bizans kuyumculuğu derken asıl kastedilen,İstanbul ya da o zamanki adıyla Konstantinopolis kuyumculuğu Bizansİmparatorluğu’nun üç kıtada değişik kültürlerle iç içe olması ve geniş topraklarındaki değerli taşlar, altın ve gümüş madenleri ileusta kuyum sanatçıları, sürekli olarak o zamanların en büyük cazibemerkezi olan İstanbul’a akmış Bu gelişmelerin yanı sıra, Constantinus,II’inci Theodosius ve III’üncü Valentinianus gibi imparatorlarınİstanbullu kuyumculardan vergi alınmamasını sağlayan vergidüzenlemeleri yapmaları, İstanbul kuyumculuğunun bir yıldız gibiyükselmesine yol açmışBizans kuyumculuğunda altın, gümüş, bronz gibimetaller, elmas, zümrüt, safir, yakut, ametist, agat, kalsedon gibideğerli taşlar ile fildişi, inci ve amber gibi maddeler kullanılmışBizanslılar da tıpkı kendilerinden önce Anadolu’da yaşayan diğertopluluklar gibi, mücevherlerin tabiatüstü güçlere sahip olduğunatedavi edici özelliklerinin bulunduğuna inanmışlar Mesela,Bizanslılara göre zümrüt kötü ruhları uzaklaştırıyor, agat ve hematitingibi taşlar da kadın hastalıklarına iyi geliyormuş1204-1261dönemindeki Latin işgalinden sonra, Avrupa’ya götürülen ve günümüzdeAvrupa’nın tanınmış müzelerinde sergilenen, ayrıca bir çok Ortadoğuşehriyle tabii ki Türkiye’nin büyük müzelerinde bulunan Bizansmücevherleri, Bizanslıların taç, küpe, kolye ve kolye sarkacı, iğne vekemer tokası ile yüzük ve bilezik kuyumculuğunda ne kadar büyük birustalığa eriştiklerini ortaya koyuyor


Bir soyluluk simgesi olarak yüzük
Bizanslılarda yüzük, bir soyluluk ve güç simgesi olmuş Onlara göre birine yüzüğünüvermek, ona kendi imzasını kullanma yetkisini verme anlamınageliyormuş Bizans yüzükleri bir halka ve üzerine tutturulan yuvarlak,kare, oval, dilimli veya çokgen bir kaş kısmından oluşuyor

Yazının başında anlattığımız evlilik yüzükleri de Bizanslılar’ın en çokkullandıkları takılardan biri Nikah yüzüklerinin üstüne birbirinekenetlenmiş eller, evlenen kadın ve erkeğin portreleri ile ‘’Uyum’’anlamına gelen Homonia kelimesi işlenmiş
Bizanslı kadınların belki de en sevdikleri takı olan küpelerde ise, zamanla pekde değişmeyen şekiller kullanılmış Bunların başında da halka küpelergeliyor Efes, Ayasuluk İonnes Kilisesi’nde bulunan ve bugün SelçukMüzesi’nde sergilenen küpe, bu türün en tanınmış örneklerinden biriHilal biçimli halka küpeler ise düğün armağanı olarak gelinlereverilmiş Günümüzde Silifke Müzesi’nde sergilenen bir çift hilalbiçimli küpenin de bir düğün armağanı olduğu sanılıyor Üç santimetreçapındaki altından yapılmış bu küpelerde ajur tekniği kullanılmışUzmanlar, küpelerde kullanılan hilal biçiminin Anadolu veYakındoğu’daki Artemis ve Astarte gibi ana tanrıça inanışının birdevamı olduğu görüşündeler Ajur tekniğiyle yapılmış hilal biçimliküpelerde sık sık hayat ağacının yanında kanatlarını aşmış tavus kuşu,bereket boynuzu ve bitki motifleri kullanılmış