Cennete Uçarak Giden Sahâbî: Cafer-İ Tayyar

Peygamber efendimiz, 36 yaşlarında bulundukları sırada Hicaz topraklarında şiddetli bir kuraklık ve açlık hüküm sürüyordu Hemen herkes her geçen gün bunun ağırlığını daha çok, daha derinden hissediyordu Peygamber efendimizin amcası Ebû Tâlib, kalabalık bir ailenin reisiydi Ailesini geçindirecek bir servete sahip değildi Bunun için geçinmekte herkesten daha çok sıkıntı çekiyordu

Yükünü biraz hafifletelim
Peygamber efendimiz, küçük yaşından beri yanında büyüdüğü ve iyiliğini gördüğü amcasına bu sıkıntılı zamanında bir yardım yapmak, onun geçim yükünü hafifletmek istiyordu Bu sebeple, amcalarının en zengini olan Hazret-i Abbâs'a bir gün şöyle teklifte bulundular:
- Ey Amcam, biliyorsun ki, kadeşin Ebû Tâlib'in çok çocuğu vardır İnsanların uğradığı şu kıtlık ve açlığı da görüyorsun Haydi, Ebû Talib'e gidelim, onun aile yükünü biraz hafifletelim Bakıp, büyütmek üzere oğullarından birini ben yanıma alayım, birisini de sen alırsın Evlâtlarından iki tanesini onun üzerinden almak kâfi gelir

Hazret-i Abbâs, "olur" deyince, kalktılar, Ebû Tâlib'in yanına vardılar Ona dediler ki:
- Halkın, içinde bulunduğu kıtlık ve darlık kalkıncaya kadar, senin çocuklarından bir kısmını yanımıza alıp yükünü hafifletmek istiyoruz

Ebû Tâlib de onlara dedi ki:
- Oğullarımdan Ukayl ve Tâlib'i bana bırakıp, istediğinizi alabilirsiniz

Böylece Peygamber efendimiz Hazret-i Ali'yi, Hazret-i Abbâs da Hazret-i Ca'fer'i yanına aldı

Birgün Ebû Tâlib, oğlu Ca'fer ile şehrin dışında yürürken Peygamber efendimizi gördü Hazret-i Ali ile beraber namaz kılıyorlardı Ebû Tâlib, oğlu Ca'fer'e:
- Git, sen de kardeşinin yanına dur, namaza başla, dedi

Ca'fer gidip, Hazret-i Ali'nin yanında namaza durdu Namazdan sonra, Peygamber efendimiz, Ona duâ ederek buyurdu ki:
- Hak teâlâ, sana iki kanat versin Cennette onlar ile uçarsın

Allahü teâlâ bu duâyı kabûl etti Hazret-i Ca'fer, Mûte gazâsında, şehîd olmakla şereflendi Allahü teâlâ, ona iki kanat verdi Firdevs Cennetinde uçmaktadır Bunun için Cafer-i Tayyar diye meşhûrdur

Kureyş müşriklerinin Eshâb-ı kirâma karşı revâ gördükleri zulüm ve işkenceden sonra, Peygamber efendimiz, bir kısım Eshâbın Habeşistan'a hicret etmelerine müsaade etti Kâfile, Hazret-i Ca'fer'in başkanlığında hareket etti Habeşistan'da çok iyi karşılandılar

Teslim edilmesini isteyiniz
Mekkeli müşrikler bu durumdan haberdar olunca toplandı Habeşistan meliki Necâşî'ye iki elçi göndermeye karar verdiler Son derece kıymetli hediyeler hazırladılar Necâşî'nin din adamlarına, devlet erkânına hediyeler ayrıldı Bu işe Abdullah bin Rebia ile Amr bin Âs vazifelendirildi Bu iki elçiye Neçâşi'nin huzurlarında neler söyleyecekleri öğretildi Onlara denildi ki:
- Hükümdar ile konuşmadan evvel onun patriklerine ve kumandanlarının her birine, hediyesini verdikten sonra Necâşî'nin hediyesini takdim ediniz Bu işi yaptıktan sonra oradaki Müslümanların size teslim edilmesini isteyiniz Necâşî'nin Müslümanlar ile konuşmasına imkân bırakmayınız

Mekkeli müşriklerin elçileri Habeşistan'a geldiler ve devlet erkânının hediyelerini verdikten sonra Mekkeli muhâcirlerin kendilerine teslim edilmesi hususunda yardım etmelerini istediler

Memleketinize sığınmışlardır
Patrikler bunu kabûl ettiler Bundan sonra, Mekkeli elçiler Necâşî'nin hediyelerini takdim ettiler Melik Necâşî'ye şöyle söylediler:
- Ey Melik! İçimizden birtakım kimseler sizin memleketinize sığınmışlardır Bu gelenler, kendi milletlerinin dînini terkettikleri gibi sizin dîninize de girmemişlerdir Kendi kafalarına uygun uydurma bir dinleri vardır Ne biz, ne de siz, bu dîni tanımazsınız

Bizi, bunların mensup oldukları milletin eşrâfı, sizin memleketinize iltica eden adamların babaları ve kendi öz akrabaları gönderdi İstekleri, gelenlerin tekrar iâde edilmeleridir Çünkü onlar, bunların hâllerini daha yakından tanır Onların kendi öz dînlerinde hoş görmediklerini daha iyi bilirler

Gerek Amr bin Âs ve gerekse Abdullah bin Rebia'nın en çok arzû ettikleri şey, Necâşî'nin bu sözleri dinliyerek, arzûlarına uygun hareket etmesiydi Elçiler, bu sözleri söyledikten sonra Necâşî'nin patrikleri söz almış, şöyle demişlerdi:
- Bunlar çok doğru söylediler Bunların milletleri, onlarla daha iyi meşgul olabilir, onların neyi beğenip beğenmediklerini daha iyi takdir ederler Onun için siz bu adamları teslim ediniz de, bunlar onları memleketlerine ve milletlerine götürsünler

Melik Necâşî bu sözlere çok kızdı ve dedi ki:
- Vallahi hayır! Ben bu adamları teslim etmem Bana iltica eden, memleketime gelen adamlara hıyânet edemem Bunlar, beni başkasına tercih etmiş ve benim memleketime gelmişlerdir Onun için, gelen muhâcirleri sarayıma da'vet eder, onlara, bu adamların söyledikleri sözlere karşı ne diyeceklerini sorar, cevaplarını dinlerim Eğer muhâcirler bunların dedikleri gibi iseler, onları teslim eder ve kendi milletlerine iâde ederim Öyle değilse onları korur, ülkemde kaldıkça onlara iyilik ederim

Kime inanırlar
Daha önceleri Necâşî semâvi kitapları incelemişti Muhammed aleyhisselâmın gelme zamanının yakın olduğunu, kavminin ona yalancı deyip inanmayacaklarını ve Mekke'den çıkaracaklarını biliyordu

Necâşî, Mekkeli elçilere sordu:
- İnandıkları kimse kimdir?
- Muhammed'dir

Necâşî bu ismi işitince, O'nun Peygamber olduğunu anladı ve belli etmedi Gelenlere tekrar sordu:
- Onun dîni ve mezhebi nedir ve neye da'vet eder?
- Onun mezhebi yoktur
- Mezhebi ve dînini bilmediğim bir topluluk ki, gelip bana sığınmışlardır Ben onları size nasıl teslim ederim? Meclis kuralım Onları da getirelim Sizlerle yüzleştirelim Hepinizin de durumları belli olsun Onların da dînini bileyim

Necâşî, Mekkeli müşriklerle yüzleştirmek için Müslümanları saraya da'vet etti Müslümanlar önce kendi aralarında istişâre ettiler ve, "Habeş hükümdarının hoşuna gidecek ve mizaçlarına uygun olacak şekilde neler söyleyelim" diye konuştular Hazret-i Ca'fer dedi ki:
- Bizim bu husûstaki bildiklerimiz, Peygamberimizin bize buyurduğundan ibârettir, deriz Netice neye varırsa râzıyız

Hepsi kabûl ettiler Sadece Hazret-i Ca'fer'in konuşması için ittifak ettiler

Büyük bir divan kuruldu
Necâşî de âlimlerini topladı Büyük bir divan kuruldu Sonra muhâcirleri getirdiler Müslümanlar geldiklerinde selâm verdiler ve secde etmediler Necâşî, Müslümanlara sordu:
- Neden secde etmediniz?
- Biz Allahü teâlâdan başkasına secde etmeyiz Peygamber efendimiz bizi, Allahtan başkasına secde etmekten men edip, "Secde, yalnız Allahü teâlâya mahsûstur" buyurdu

Necâşî dedi ki:
- Ey huzuruma getirilmiş olan topluluk! Bana söyleyiniz Ülkeme ne için geldiniz? Hâliniz nedir? Tüccâr değilsiniz, bir istediğiniz de yok Sizin şu ortaya çıkmış olan Peygamberinizin hâli nedir?

Hazret-i Ca'fer şöyle cevap verdi:
- Ey Hükümdar! Ben, önce, üç söz söyliyeceğim Eğer doğru söyler isem beni tasdik edin, yalan söylersem yalanlayın Herşeyden önce emret ki; şu adamlardan yalnız biri konuşsun, diğerleri sussun!

Mekkeliler adına Amr bin Âs dedi ki:
- Ben konuşayım

Necâşî bunun üzerine:
- Ey Ca'fer, önce sen konuş! dedi

Hazret-i Ca'fer konuşmaya başladı:
- Benim, üç sözüm var Şu adama sorunuz Biz, yakalanıp efendilerimize iâde edilecek köleler miyiz?

Necâşî sordu:
- Ey Amr! Onlar köle midirler?
- Hayır! Onlar köle değil, hürdürler!

Hazret-i Ca'fer tekrar konuştu:
- Acaba biz haksız yere bir kimsenin kanını mı döktük de, kanı dökülenlere iâde mi edileceğiz?

Birinin kanını mı döktüler
Necâşî, Amr'a sordu:
- Bunlar, haksız yere birinin kanını mı döktüler?
- Hayır, bir damla bile kan dökmediler

Bu sefer Hazret-i Ca'fer, Necâşî'ye hitaben dedi ki:
- Başkasının mallarından haksız yere aldığımız, üzerimizde ödemekle mükellef olduğumuz mallar mı vardır?

Necâşî de Amr'a sordu:
- Ey Amr! Eğer, şuncağızların ödeyecekleri pek çok altın bile olsa, borçları varsa, onu, ben ödeyeceğim! Söyleyin!
- Hayır, bir kuruş bile yok!
- O hâlde siz bunlardan ne istiyorsunuz?
- Onlar ile biz bir dinde idik Onlar, bunları bıraktılar Muhammed'e ve dînine uydular

Necâşî, Hazret-i Ca'fer'e dedi ki:
- Siz bulunduğunuz dîni bırakıp ne diye başkasına uydunuz? Kavminizin dîninden ayrıldığınıza, ne benim dînimde ne de bunların dîninde olmadığınıza göre, sizin edindiğiniz bu din hakkında bilgi veriniz?

Hazret-i Ca'fer şöyle cevap verdi:
- Ey hükümdar! Biz câhil bir millet idik Putlara tapardık Ölmüş hayvan leşini yer, her türlü kötülüğü işlerdik Akrabalarımızla münâsebetlerimizi keser, komşularımıza kötülük yapardık Kuvvetli olanlarımız zayıf olanlarımızı ezerdi

Allahü teâlâ bize, kendimizden doğruluğunu, eminliğini, iffet ve temizliğini, soyunun düzgünlüğünü bildiğimiz bir Peygamber gönderinceye kadar, biz bu vaziyette idik O Peygamber bizi, Allahü teâlânın varlığına, birliğine inanmaya, O'na ibâdete; bizim ve atalarımızın tapınageldiği taşları ve putları bırakmaya da'vet etti

İftirâdan alıkoydu
Doğru sözlü olmayı, emânete hıyânet etmemeyi, akrabalık haklarını gözetmeyi, komşularla güzel geçinmeyi, günâhlardan ve kan dökmekten sakınmayı bize emretti Her türlü ahlâksızlıklardan, yalan söylemekten, yetimlerin malını yemekten, namuslu kadınlara dil uzatmaktan ve iftira etmekten bizi alıkoydu

Allahü teâlâya eş, ortak koşmaksızın ibâdet etmeyi, namaz kılmayı, zekât vermeyi, oruç tutmayı bize emretti Biz de kabûl ettik ve îmân ettik Onun Allahtan getirip bildirdiklerine tâbi olduk Allahü teâlâya ibâdet ettik, O'nun bize harâm kıldığını harâm, helâl kıldığını helâl olarak kabûl ettik

Bu yüzden kavmimiz, bize düşman olup, bize zulmettiler Bizi, dînimizden döndürüp, Allaha ibâdetten vazgeçirip putlara taptırmak için türlü işkencelere uğrattılar Bizi perişân ettiler Bizi, yeniden putlara taptırmak için zulmettiler Bizi sıkıştırdıkça sıkıştırdılar Bizimle, dînimizin arasına girdiler ve bizi dînimizden ayırmak istediler

Biz de yurdumuzu yuvamızı bırakarak senin ülkene sığındık Seni başkalarına tercih ettik Senin himâyene, komşuluğuna can attık Senin yanında zulme, haksızlığa uğramıyacağımızı ummaktayız

Necâşî, Hazret-i Ca'fer'e dedi ki:
- Sen, Allahın bildiklerinden biraz biliyor musun?
- Evet, biliyorum
- Ondan bana biraz oku!

Tatlı ve güzel kelâm
Hazret-i Ca'fer de Meryem sûresinin ilk âyetlerini okumaya başladı O okudukça Necâşî ağlıyordu Gözlerinden akan yaşlar sakalını ıslatıyordu Rahibler de çok ağladılar Necâşî ve Rahibler dediler ki:
- Ey Ca'fer! Bu tatlı ve güzel kelâmdan biraz daha oku!

Hazret-i Ca'fer, Kehf sûresinden okudu Necâşî, kendisini tutamıyarak:
- Vallahi, bu aynı kandilden fışkıran bir nûrdur Hazret-i Mûsâ ve Hazret-i Îsâ da onunla gelmiştir, dedi

Necâşî daha sonra Kureyş elçilerine döndü:
- Gidiniz! Vallahi ben ne onları size teslim eder, ne de onlara bir kötülük düşünürüm

Bunun üzerine Abdullah bin Ebî Rebia ile Amr bin Âs, Necâşî'nin huzurundan çıktılar

Amr bin Âs, Necâşî'nin huzurundan eli boş çıkınca, arkadaşı Abdullah'a dedi ki:
- Onların bir kabahatini Necâşî'nin yanında ortaya koyup, köklerini kazıtayım da gör Onların, Meryem oğlu İsâ'yı bir kul olarak bildiklerini ihbar edeceğim

Ertesi günü, Necâşî'nin yanına varıp:
- Ey Hükümdar! Onlar Meryem oğlu Îsâ hakkında ağır sözler söylüyorlar Onlara Hazret-i Îsâ için ne söylediklerini sor, dedi

Ne cevap vereceğiz?
Bunun üzerine Necâşî, muhâcir Müslümanlara adam gönderdi Müslümanlar, tekrar bir araya toplandılar Birbirlerine sordular:
- Îsâ aleyhisselâm hakkında sorarlarsa ne cevap vereceğiz?

Hazret-i Ca'fer dedi ki:
- Hazret-i Îsâ hakkında Allahü teâlânın buyurduğunu, Peygamber efendimizin bize getirdiğini söyleriz

Necâşî'nin huzuruna çıkınca, Necâşî sordu:
- Siz Meryem oğlu Îsâ hakkında ne biliyorsunuz?

Hazret-i Ca'fer şöyle cevap verdi:
- Biz Hazret-i Îsâ hakkında, Peygamber efendimizin bize Allahü teâlâdan getirip tebliğ eylediğini söyleriz Onun Allahın kulu ve Resûlü olduğunu, dünyadan ve erkeklerden vazgeçerek Allaha bağlanmış afîfe bir kız olan Hazret-i Meryem'den babasız olarak dünyaya geldiğini kabûl ederiz Allahü teâlâ Hazret-i Âdem'i topraktan yarattığı gibi Hazret-i Îsa'yı da babasız yaratmıştır deriz

Necâşî, elini yere uzatıp, yerden bir saman çöpü aldı ve dedi ki:
- Yemîn ederim ki Meryem oğlu Îsâ da sizin söylediğinizden fazla bir şey değildir Arada bu çöp kadar bile fark yoktur

Siz ne derseniz deyin
Necâşî bunu söylediği zaman etrafındaki hükûmet erkânı ve kumandanları, aralarında fısıldaşmaya ve homurdanmaya başladılar Necâşî, bunu görünce, onlara:
- Yemîn ederim ki, siz ne derseniz deyin, ben bunlar hakkında iyi şeyler düşünüyorum, dedi

Sonra Müslüman muhacirlere dönerek devam etti:
- Sizi ve yanından geldiğiniz zâtı tebrik ederim! Ben şuna inandım ki; O Allahın Resûlüdür Zâten biz, onu İncil'de görmüştük O Resûlü Meryem oğlu Îsâ da haber verdi Vallahi eğer O, buralarda olsaydı gidip onun ayakkabılarını taşır, ayaklarını yıkardım! Gidiniz! Ülkemin el değmemiş kısmında, her türlü tecâvüzden uzak, emniyet ve huzura kavuşmuş olarak yaşayınız Size kötülük edeni helâk ederim Bana dağ kadar altın verseler de, sizlerden birini üzüntüye sokmam

Necâşî, bundan sonra, Kureyş elçilerinin getirdikleri hediyeler için:
- Benim bunlara ihtiyacım yoktur! Başkalarının gaspettiği bu mülkümü, Allah bana geri verirken, halkı bana boyun eğdirirken, benden rüşvet almadı, diyerek hediyelerini kendilerine geri verdi

Necâşî İslâmiyeti seçmiş ve Eshâb-ı kirâmı ziyâdesiyle sevindirmişti

Bir gün, Necâşî eski elbiselerini giyip sarayından çıktı Başında tac ve arkasında padişahlık elbisesi yoktu Toprak üzerine oturdu Papazlar bu hâle şaşırdı Sonra Hazret-i Ca'fer'i ve diğer Eshâb-ı kirâmı çağırdı Onlar geldiler Melik'i bu vâziyette görüp sustular Necâşî, Hazret-i Ca'fer'e dedi ki:
- Ben etrafa haberciler gönderdim Bana müjde haberi getirdiler Allahü teâlâ, Resûlüne yardım etmiş, Bedir savaşında düşmanlarını helâk eylemiş Kâfirlerden Şeybe, Utbe bir Rebia, Ebû Cehil, Ümeyye bin Halef cümlesi helâk olmuşlar ve bir çoğu da esir olmuşlar

Hazret-i Cafer sevincini açıklayıp şükrettikten sonra sordu:
- Ey Melik! Böyle eski elbiseler giymenize sebep nedir?

Hangisine sevineyim
Necâşi şöyle cevap verdi:
- İncilde gördüm ki, Hak teâlâ, kullarına bir ni'meti başkasına haber veren kimsenin tevâzu yapması gerekir, buyuruyor Şimdi Hak teâlâ, Sevgili Peygamberine zafer ihsân eylemiş Ben de bunu size haber vermek için böyle yaptım

Hazret-i Ca'fer ve beraberindeki Müslümanlar, birkaç sene kaldıktan sonra Habeşistan'dan Medîne'ye geldiler Böylece iki defa hicret ettiler Dönüşleri hicretin yedinci yılında, Hudeybiye'den sonra ve Peygamber efendimiz Hayber'de bulundukları sırada olmuştu Peygamber efendimiz, Hazret-i Ca'fer ile karşılaşınca, onu alnından öpüp bağrına bastı ve buyurdu ki:
- Ben Hayber'in fethine mi, yoksa Ca'fer'in gelişine mi sevineceğim bilemiyorum Sizin hicretiniz iki defadır Siz, hem Habeş ülkesine, hem de yurduma hicret ettiniz

Hazret-i Ca'fer Habeşistan'dan döndükten iki yıl sonra Mûte seferi kararlaştırıldı İslâm Ordusu kısa zamanda hazırlandı Resûlullah efendimiz, mübârek sancağı Hazret-i Zeyd bin Hârise'ye teslim etti ve buyurdu:
Zeyd bin Hârise'yi, cihâda çıkacak olan şu insanların başına kumandan tâyin ettim O şehîd olursa yerine Ca'fer bin Ebû Tâlib geçsin, O da şehîd olursa yerine Abdullah bin Revâha geçsin O da şehîd olursa, Müslümanlar, aralarında uygun birini seçip onu kendilerine kumandan yapsınlar!

Çok kalabalık idiler
Peygamber efendimiz tarafından uğurlanıp yola çıkan mücâhidler yollarına devam ettiler Şam topraklarından Maan denilen yere varınca biraz dinlendiler Mücâhidler ilerlerken Meşârif diye anılan köyde düşman askerlerinin yaklaşmakta olduğunu görünce, hemen Mûte'ye çekilip, savaş düzenine girdiler

İki taraf arasında çok şiddetli bir savaş başladı Müslümanların başında bulunan Hazret-i Zeyd bin Hârise'nin elinde Peygamber efendimizin sancağı bulunuyordu Rum askerlerinin mızrak darbeleriyle, mübârek vücudu parçalanıp, kanlar fışkırıncaya kadar, kahramanca saldırıp dövüşmekten geri durmadı ve şehîd oldu

Bundan sonra Hazret-i Ca'fer hemen sancağı kaptı Elinde sancak, atını düşmana doğru sürdü Düşman askerleri Hazret-i Ca'fer'in heybetinden korkup aralarında şöyle konuştular:
- Bunun hakkından kim gelecek?

Sancağı yere düşürmedi
Hazret-i Ca'fer, düşman askerlerinin arasına iyice dalmıştı Nihâyet bir düşman askeri Hazret-i Ca'fer'in koluna bir kılıç darbesi vurdu Sağ eli kesilen Ca'fer, sancağı diğer eline aldı Biraz sonra o eli de kesilince, sancağı bırakmamak için, pazılarıyla göğsüne kaldırdı

Nihayet mızrak ve kılınç darbeleriyle şehîd oldu Şehîd olduğunda, mübârek vücudunda yetmişten fazla mızrak, kılınç ve ok yarası görülmüştü ve hepsi de vücudunun ön kısmında idi Sonra sancağı Abdullah bin Revâha almış o da şehîd olunca Hâlid bin Velid almıştır

Rumlarla yapılan bu savaşta kumandanların şehîd olduklarını, Cebrâil aleyhisselâm, Peygamber efendimize bildirmiş Hazret-i Peygamberimiz de mescidde Müslümanlara haber vermişti Peygamber efendimiz çok üzülmüşlerdi Eshâb-ı kirâm dediler ki:
- Yâ Resûlullah! Sizi üzüntülü görmek bizi daha çok üzüyor

Bunun üzerine üzüntülerinin, şehîdlerin Cennette, karşılıklı tahtlar üzerinde oturduklarının kendisine gösterilmesine kadar devam edeceğini beyân ettiler

Cafer-i Tayyar'ın hanımı Hazret-i Esmâ binti Umeys anlatıyor:
"O gün ekmek yapacağım hamuru yoğurduktan sonra, çocuklarımı yıkadım, temizledim, güzel kokular sürdüm Resûlullah teşrif etti Buyurdu ki:
- Ey Esmâ! Ca'fer'in çocukları nerede? Onları bana getir!

Çocukları getirdim Onları sevdi, okşadı ve mübârek gözlerinden yaş aktı Bunun üzerine kendilerine sordum:
- Ey Allahın Resûlü! Niçin ağlıyorsunuz? Yoksa Ca'fer ve arkadaşlarından size bir haber mi geldi?

Peygamber efendimiz buyurdu ki:
- Evet, onlar bugün şehîd oldular

Bunu duyunca ağlamaya başladım Peygamberimiz, ağzımdan uygun olmayan bir söz çıkmamasını tenbih edip, evlerine gittiler"

Bundan sonra Peygamber efendimiz, kerîmesi Hazret-i Fâtıma'nın yanına vardı O da ağlıyordu

Peygamberimiz Hazret-i Ca'fer'in âilesi için yemek yapılmasını emretti Üç gün ev halkına yemek yedirildi ve bu sünnet oldu

Fakirlerin babası
Peygamber efendimizin üzüntüsü devam ederken, Cebrâil aleyhisselâmın gelerek, Hazret-i Ca'fer'in kesilen iki eli yerine Allahü teâlâ tarafından yâkuttan iki kanat ihsân olunduğunu, o kanatlarla Cennette uçmakta olduğunu haber vermesi üzerine Peygamber efendimiz, Hazret-i Ca'fer'in ailesine;
- Ey iki kanatlı mesûd kimsenin çocukları, diyerek bu durumu müjdelemişti

Bunun için, Hazret-i Ca'fer, Tayyâr=Uçan ismiyle tanınmıştır



alıntı