Prof. Dr. Sinsi
|
Rapa Nui Milli Parkı &Amp; Paskalya Adası
Paskalya Adası, (İspanyolca Isla de Pascua, Rapanui dilinde Rapa Nui) Büyük Okyanus'un güney doğusunda Şili'ye bağlı bir ada
Şili sahillerinden 3700 km, Tahiti'den ise 4000 km uzaktadır Çok izole kalmış bu ada, üzerinde yaşam olan en yakın yer olan Pitcairn Adası'nın bile 2000 km doğusundadır 2002 yılı itibarıyla 3 791 kişilik nüfusa sahiptir 1995 yılında UNESCO dünya kültür mirası listesine alındı 

Ada'yı ilk gören Avrupalılar muhtemelen korsan Edward Davis ve adamlarıdır Davis 1687 yılında Galapagos Adaları'ından gelip, Horn Burnu'na doğru yol alırken, tesadüfen ufukta bu adayı görür ve bunun, var olduğu söylenen Güney Kıtası olduğunu düşünür Ancak karaya çıkmak mümkün olmaz
Ada bugünkü ismini 1722 yılının Paskalya bayramının arifesinde, ticari amaçlarla gemisiyle buradan geçerken burada karaya çıkan Jakop Roggeveen'den almıştır Roggeveen ertesi gün Paskalya olduğundan adaya Paasch Eyland (Paskalya Adası) demiştir Carl Friedrich Behrens'in, katıldığı bir seferden sonra Leipzig'de yayınladığı bir rapor, dikkatleri o zamana kadar çok az tanınan bu adaya yöneltir
Daha sonraki kaşif İspanyol Don Felipe Gonzales, adayı İspanyol Krallığı tabiyetine almıştır Gonzales 15 Kasım 1770'te adaya inmiş, çeşitli noktalara İapanyol egemenliği adına haçlar yerleştirmiş, adaya San Carlos adını vermiştir Ancak takip eden yıllarda İspanya, bu işgalle ilgilenmeyip, kayıtsız kalmıştır
İkinci güney seyahati sırasında, 13-17 Mart 1774 tarihleri arasında, James Cook da adayı ziyaret etmiştir James Cook adadan fazla etkilenmemiş ve seyir defterine "Hiçbir millet, bu adayı araştırma onuruna ulaşmak için savaşmaz Bu gemi seyahati sırasında bize bu adadan daha az sunacak şeyi olan ada yoktur" diye not düşmüştür
1786 yılında Fransız kont Jean-François de la Perouse, yelkenle dünyayı dolaşırken, 16 Ludwig'in emriyle adanın haritasını çıkarmak, güney okyanusu halkını araştırmak maksadıyla adaya inmiştir
Avrupalı ada misafirlerinin beraberlerinde adaya hastalık da getirmeleri ada nüfusunun gerilemesine sebeb olmuştur Tarihin karanlık sayfalarından biri de, Perulu köle tacirlerinin, adaya 1859-1861 yılları arasında seferler düzenlemesi ve yaklaşık 1500 ada sakinini köle olarak çalıştırmak amacıyla beraberlerinde götürmeleri olmuştur Bu durumlar ve çiçek hastalığı salgını, 1877 yılında ada nüfusunun 111 kişiye kadar düşmesine sebeb olmuştur
1882 yılında Almanlar da adaya etnolojik incelemeler yapmak gayesiyle gelmişler, örf, adet, yazı, dil gibi tanımlamaları yapmışlardır Adadaki Moai adı verilen insan heykellerinin 1886 yılında ilk defa fotoğraflarını çeken kişi ise ABD'ye ait Mohican gemisi ile buraya gelen, gemi doktoru William Thomson'dur

Ahu Tongariki üstünde Moailer
Dünyaca ünlü, her turistik kitapta anlatılan taş heykeller Moai diye adlandırılırlar Pater Sebastian Englert, bu heykellerden 638 tanesini numaralandırmış ve kategorize etmiştir Esasında bu heykellerin daha önceden 1000 adedin üstünde olduğu tahmin edilmektedir
Çok sayıda araştırmaya rağmen bunların ne amaçla yapıldığı bilinmemektedir Tam ne zaman yapıldığı da bilinmeyen heykellerin, M S 1000 ile 1600 yılları arasında inşa edildiği tahmin edilmektedir Yine tahminlere göre bu taş heykeller yerlilerin ruhlarla iletişim kuran atalarıdır
Boyları 1 ile 20 m arasında değişen Moailerin en büyüğünün ağırlığı 50 tondur Adanın doğusundaki Rano Raraku yanardağının tüf ve taşlarından yontulmuştur Ahu adı verilen platformlar üzerinde yerleşmiş heykeller, bakışları yerleşim bölgesini görecek şekilde yerleştirilmişlerdir Ahular o kadar güzel işlenmişlerdir ki yontma taş plakalarının arasına bıçak sırtı bile sığmaz

2 Ahu'lu kumsal
Rapa Nui, dünyanın en dikkat çekici kültürel fenomenlerin birini içerir Büyük güç ve hayal gücü bir sanatsal ve mimari bir geleneğe bin aşkın bir süredir, her türlü dış kültürel etkilerden tamamen izole bir toplum tarafından geliştirilmiştir Eşsiz bir kültürel peyzaj oluşturmak için önemli bir doğal çevre ile bu kültürün karışımı kalır
Ada muhtemelen onları tamamen Taş Devri toplumu ile getirilen Marquesas Polinezyalılar tarafından MS 300 civarında yerleşmiş oldu Avrupalıların gelmesinden önce Rapa Nui tüm kültürel öğeleri başka hiçbir gelen gruplar olduğunu göstermektedir Ada topluluğu sürekli genişletti 10 ve 16 yüzyıllar arasında, yerleşim hemen hemen tüm kıyı şeridinde kurulmaktadır Bu toplumun kültürel düzeyi yüksek, en iyi anıtsal taş figürler ( bilinir Moai) ve tören mabetleri ( ahu); resimsel yazı (bir form aynı zamanda dikkat çeken Rongo Rongo şimdiye kadar çözülmemiş) 
Ancak, aşırı nüfus ve çevresel bozulma atfedilebilecek 16 yüzyılda toplum içinde ekonomik ve sosyal kriz vardı Bu sürekli savaş dahil edildi klanlar iki ayrı gruba bölünmüş olan nüfus sonuçlandı Bu durum gelişti savaşçı sınıfı, heykel bina dinin yerini ve en çok yere attı ve en Moai ve ahu hafife Orongo küçük adalar deniz, dayalı sözde Birdman kült doğurdu
Paskalya Pazar günü Hollanda Doğu Hindistan Şirketi 1722 Jacob Roggveen adaya tesadüfen ve Avrupa adını verdi 1888 yılında Şili ilhak edildi
Rapa Nui en ünlü arkeolojik Moai, köy ve tören alanları üzerinden izlemek kutsal ataları olduğuna inanılmaktadır 2 m yüksekliği 20 m aralık ve cüruf oyulmuş büyük bir kısmı basit alır (kullanarak toli sert bazalt) ve ardından önceden kazılmış deliklere yamaçlarından aşağı indirdi
Moai bir dizi üretim yöntemi hakkında değerli bilgiler sağlayarak, hala ocaklarında tamamlanmamış durumda Bazı büyük silindirik parçaların başlıkları olarak, küçük bir yanardağ Punapao çıkarılan pukao olarak bilinen kırmızı taş var: bu özel ritüel durumunu belirtmek için inanılıyor Moai biçim ve büyüklüğü net bir üslup, evrim, daha önce küçük, yuvarlak başlı ve yuvarlak gözlü rakamlar özenle oyulmuş parmakları, burun delikleri, uzun kulakları ve diğer özellikleri ile en iyi bilinen büyük, uzun rakamlar var 
Mabetleri (ahu), boyut ve form önemli ölçüde değişir Özellikle bazı sabit özellikleri, yükseltilmiş bir rampa genellikle yuvarlak plaj çakıl taşları ile döşeli moloz ile dolu, büyük çalışmış taşlar, dikdörtgen bir platform ve platformun önündeki alana fırlattı Bazılarının üzerinde Moai var ve bunların sayısı iskelet kalıntıları keşfedildi edildiği mezarlar vardır Ahu, genellikle sahil ve buna yönelik bir paralel üzerinde yer almaktadır
Muhtemelen Birdman kültü ile ilgili dini uygulamaların karmaşık bir merkez Orongo tören köyü, elli, yükselen bir uçurumun altında Ran Kay krater kenarında bulunan bitişik grup halinde inşa edilmiş yarı yeraltı taş evler oluşur Adanın eski sakinleri tarafından inşa edilen taş evler (tavşan) bol kalıntılar bulunmaktadır Evlerin bazalt vakıf kaldırdı ve fırınlar ve ocaklar, çiftlik binaları ve taş tavuk evler gibi ilişkili yapıların çekirdeğini oluşturur Sahil yakınında oturtulmuş Evi gruplar bazen yuvarlak taş kuleleri ile ilişkilidir
, Jeoloji, çok sayıda mağara (bu adanın doğa ana, taş duvarlar, ereksiyon dönüştürülür adanın kıyılarında), ve bu kalıcı konutların geçici olarak adalılar tarafından geçmişte kullanılmıştır , ağızlarında Bu bir dizi, tanrılar, kuşlar ve doğurganlık sembolleri duvar resimleri içerir 
Rapa Nui, muhtemelen onları tamamen Taş Devri toplumu ile getirilen Marquesas Polinezyalılar tarafından MS 300 civarında yerleşmiş oldu Avrupalıların gelişinden önce Rapa Nui tüm kültürel öğeleri başka hiçbir gelen gruplar olduğunu gösterir;, Güney Amerika, Melanezya, Mısır, ya da başka bir yerde gelişmiş ilişkin uzlaştırma birçok hipotezler ekarte Ada geleneğine göre, iki kano elli kişi kolonize sefer Kral Hotu Matu'a neden oldu
Ada topluluğu sürekli genişletti 10 ve 16 yüzyıllar arasında, küçük yerleşimlerin hemen hemen tüm kıyı şeridinde kurulmaktadır Bu toplumun yüksek kültür düzeyi yüksek ve heykel bina dinin yerini Orongo Offshore küçük adalar dayalı, Bu Durumda evrimleştiği anıtsal taş figürler, sözde "Birdman" kült yol açan, en bilinen ve Moai ve ahu aşağı atılan ve hafife en etkili oldu
Paskalya Pazar günü Hollanda Doğu Hindistan Şirketi 1722 Jacob Roggeveen adaya tesadüfen ve Avrupa adını verdi Kaptan Don Felipe Gonzalez liderliğindeki İspanyol Carlos III onuruna, San Carlos adlandırma, 1770 yılında ada iddia etti Ünlü İngiliz kaşif Kaptan James Cook, 1774 yılında kısa bir süre vardı ve onun büyük çağdaş Fransız, 1786 yılında La Perouse Comte, Whalers nüfus perişan zührevi hastalık, onlarla getirerek, 19 yüzyılın başlarında ada aramaya başladı Ancak, adanın toplum ve kültür üzerindeki en yıkıcı etkisi, 1862 yılında Perulu köle kral ve rahipler de dahil olmak üzere yaklaşık iki bin adalılar, kapalı gerçekleştirildiği zaman, 18 605 geldi AS halk protestoları sonucu 1865 yılında adaya geri alınacak bir gemide, bunların yaklaşık yüz konuldu Ancak, gemide çiçek patlak verdi ve sadece on beş adalılar, onlarla neredeyse geride kalanlar sildi bir salgın hastalık getiren Rapa Nui dönmek için hayatta: 1877 sadece 111 nüfuslu tahmini nüfus yaklaşık 10 000 kaldı Avrupalılar ilk geldiğimde 1888 yılında adanın stratejik ve ekonomik potansiyele sahip olduğunu inancı Şili tarafından ilhak, ama, oraya yerleşti, anakara çiftçiler tarım karlı değildi bulundu Bir koyun ahır, orta derecede başarılı oldu, ancak bu operasyonun çalıştıran şirket, kira, 1952 yılında iptal edildi ve Şili Donanması, adanın kontrolünü ele geçirdi 19605 mülki idare devam etti, Paskalya Adası, Valparaiso il içinde bir bölümün durumunu verilmektedir Nüfus, bir Şili onları üçüncü ve orijinal Polinezya yerleşimcilerin geri kalan torunları hakkında, yaklaşık iki bin kişi


|