Temizlik Obsesyonları Nasıl Başlıyor?

Halk arasında temizlik hastalığı olarak bilinen Obsesif Kompulsif kişilik bozukluğu hem kişiyi hem de çevresindekileri hasta ediyor Nöroloji Uzmanı Dr Mehmet Yavuz, her 100 kişiden ikisinde görülen temizlik hastalığını, '‘takıntılı şekilde temizlik tutkunluğu, her şeyin kirli olduğu hissine inanma ve her şeyi yıkama, silme gibi eylemlerin sürekli tekrarlanması’' olarak tanımlıyor

Bunun altında yatan sebep anksiyete bozukluğu, şüphecilik ve emin olamama hissi gibi saplantılı düşüncelerdir” diyen Dr Yavuz, şunları söylüyor;
Hastalık, diğer tüm takıntılarda olan süreci izler Kişi bu bozuklukların mantık dışı olduğunu bildiği halde kendi davranışlarını engelleyemez İstem dışı davranışlarını sürekli tekrarlayarak engellemeye çalışır Saplantılı düşünceden kurtulmaya ve unutmaya çaba gösterir ama başarılı olamaz

Örneğin; elini yıkadığı halde emin olamadığı için tekrar yıkayabilir Bu hastalık tedavi edilebilir bir hastalıktır Fakat tedavi edilmediğinde ciddi sağlık problemleri ortaya çıkabilir
Kişi sürekli ellerini yıkar, evi temizler, eve gelen bir misafirin ardından kullandığı her şeyi temizleyebilir, zamanın çoğunu temizlik yaparak harcar, kirli olduğunu düşündüğü her nesneyi yıkar ve temizlemeden kullanamaz

Nasıl Başlıyor?
Aslında takıntılara sebep olabilecek pek çok neden öne sürülmekteyse de kesin olarak nedeni bilinmemektedir Biyolojik, psikolojik, çevresel faktörler neden olabilir Ailesi çok düzenli ve titiz ya da aşırı kuralcı olan bir çocukta bu tür saplantılı düşünceler ve buna bağlı olarak saplantılı davranış biçimleri gelişebilir

Örneğin; annesi çok titiz olan bir çocuk ileride temizlik hastalığına yakalanabilir Aynı zamanda yakın bir dönemde yaşadığı acı bir olay da takıntılara sebep verebilir Vefat, iflas, boşanma gibi yaşanan zor süreçlerden sonra Obsesif Kompulsif düşünceler ve eylemler görülebilir

Öncelikle kişinin sosyal ve iş yaşantısı bozulur Aşırı temizlik tutkusundan ötürü çevresindeki arkadaşları evine gelmek istemeyebilir Kendisini bu durum karşısında mutsuz hisseder Aynı zamanda bu tarz hastalıklarda kişi en çok kendisine zarar verir
Zamanın çoğunu temizliğe ayırdığı için zaman kaybı Yaşar diğer yapması gereken hiçbir şeye konsantre olamaz Gerek ev ve sosyal çevresiyle gerekse iş ortamı ile ilişkileri bozulur İş performansı önemli derecede olumsuz etkilenir

Evli ise eşi ve çocuğu ile iletişim bozukluğu Yaşar Kendisini temizlik yaparak sürekli hırpalar, günün sonunda yorgun ve bitkin düşer Bir dönem sonra kişi bedensel olarak da belirli rahatsızlıklara zemin hazırlamış olur
Örneğin bel, kas eklem ağrıları bu dönemde ortaya çıkabilir Aynı şekilde zamanında tedavi olunmazsa bireyde depresyon gibi psikolojik birçok rahatsızlık da ortaya çıkabilir

Sürekli kontrol etme “ütünün fişini çekmiş miydim, kapıyı kilitlemiş miydim, ocağı kapatmış mıydım” gibi sorular sürekli sorulur Kişide emin olamama durumu, simetrik olarak nesnelerin düzenli durmasını istemek, ihtiyaç olur düşüncesi ile eşya ve giysileri biriktirmek, günah işlemekten korkma gibi nitelendirilen birçok takıntılı davranış bozukluğu sıralanabilir

Bazı araştırmacılar bu hastalarda beynin ön kısmı olan frontal kortex ile içyapılardan bazal ganglionlar arasında iletişim kopukluğu olduğunu ileri sürmektedir Tedavide amaç öncelikle var olan hastalığı tedavi etmek sonra da hastalığın tekrarlamasını önlemektir Bu amaçla üç tedavi yöntemi kullanılmaktadır Seçici serotonin geri alım inhibitörleri kullanmak, antidepresan ilaçlar, bilişsel davranışçı terapi uygulamaları, TMS (Transkranial Manyetik Stimülasyon) tedavide kullanılabilir

Ayrıca, Obsesif Kompulsif bozukluklar kaygı hastalığı olduğu için “Davranışçı Tedavi” olarak adlandırılan eğitimsel terapi yöntemleri fayda sağlayabilir Hastanın kirli olduğunu düşündüğü nesne ile temas etmesi sağlanır Obsesif Kompulsif bozukluklar inatçı hastalıklardır Yenilemeler ve gerilemeler görülebilir Terapi, ilaç tedavisi birlikte uygulandığında daha iyi sonuçlar verebilir Ailenin davranış şekli bu konuda çok önemlidir Aile takıntılarından dolayı kişiyi suçlamamalı, bunun bir hastalık olduğunun bilincine vararak, kişiyi en kısa zamanda tedavi ettirmelidir

Ayrıca, Obsesif Kompulsif bozukluklar kaygı hastalığı olduğu için “Davranışçı Tedavi” olarak adlandırılan eğitimsel terapi yöntemleri fayda sağlayabilir Hastanın kirli olduğunu düşündüğü nesne ile temas etmesi sağlanır Obsesif Kompulsif bozukluklar inatçı hastalıklardır Yenilemeler ve gerilemeler görülebilir Terapi, ilaç tedavisi birlikte uygulandığında daha iyi sonuçlar verebilir Ailenin davranış şekli bu konuda çok önemlidir Aile takıntılarından dolayı kişiyi suçlamamalı, bunun bir hastalık olduğunun bilincine vararak, kişiyi en kısa zamanda tedavi ettirmelidir