Prof. Dr. Sinsi
|
Baş Ağrısı Nedir?
Baş Ağrısı Nedir?
Kafatasının dış yüzeyinde deri ve derinin hemen altındaki dokular; yani kaslar, atardamarlar, kafatası kaplaması, gözler, kulaklar ve burun ile sinüs boşluklar ağrıya hassastır, içte ise atardamarlar, toplardamarlı sinüsler ve onlara bağlı top*lardamarlar, beynin dış zarının bazı bölümleri ile belirli kafatası ve beyin sinirleri bu gruba girer Bu noktalara gelen tepkiler karşısında oluşan tek duygulanım ağrıdır Kafatası veya beyin sinirleri, başınızın bu bölümlerinden merkezi sinir sisteminize ağrı duygulanımları yollar Örneğin diş ya da çene kemiği ağrıları kafatası sinirleri tarafından taşınır Ense veya ense kökündeki ağrılar ile ilgili iletileri beyin sinirleri taşır Başağrısı, kafatasının dışında, kaslarda ilti*hap ya da gerilimden, kafa derisi atardamarla-rındaki veya sinüslerde, kulaklarda ya da diş etlerindeki iltihaplanmalardan kaynaklanır Ka*fatasının içinde ise atardamarların açılıp kapan*ması, beyin zarının iltihaplanması, tümör ya da beyin kanamasından kaynaklanan basınca bağlı olarak ağrı oluşur Kafaderisindeki atarda*marların iltihaplanması ve bunun sonucu ola*rak ağrıya hassas yanıtların girilmesi migren ve “cluster” ağrıları ile bağlantılıdır
Yapılan araştırmalar, migrenin, sinir hücre*leri tarafından üretilen, “Serotonin” adıyla bilinen bir kimyasal maddenin, beyinin kan da*marlarındaki yarattığı değişikliklere bağlanabi*leceğini göstermektedir Cluster başağrıları ise baştaki sinir ve atardamarların birbirlerini etki*lemeleri ve beyindeki bir kimyasal nakledicinin salgılanmasıyla ilgili olabilir
Gerilimle ilgili başağrıları, kasların spastik kasılmaları ile kafade*risindeki atardamarların genişlemesinin birleşiminden oluşur Tıp doktorlarına göre başağrıla*rı iki ana kategoride toplanın Kas birdenbire kriz halinde tutuyorsa, fiziksel yorulma sonucu ortaya çıkıyorsa, yalnız sabahlan ve kusma ile birlikte görüüyorsa ya da ateş, kilo kaybı veya nörolojik anormallikler de beraberinde geliyorsa, ayrıntılı testlere başvurma gerekebilir Bu testler arasında başın CT (bilgisayarlı tomografi) yapılması gerekir
Sinüsler, yüz kemikleri ve boyun dokusu ile kemikler bu tarama sırasında görülür Başağrıları, boyun ya da baş ile ilgili bir kaza neticesi ortaya çıkmışsa, omurganın üst bölümünün röntgeni çekilmelidir Doktorunuz ayrıca MRIF (manyetik rezonans) bel omurlarından su alınması gibi testler isteyebilir Ayrıca diğer uzman doktorlara danışıp, teşhisde (tanıda) yardım isteyebilir Başağrıları, hafif, zonklayıcı ya da çok keskin olabilir Ağrının şeklini tarif edebilirseniz, dok*torunuza koyacağı tanıda yardımcı olursunuz
Zonklayan ağrı genelde vasküler başağrısı-dır Kusma veya geçici görme bozuklukları ile birlikte geliyorsa, migren olma olasılığı vardır Keskin bir şey saplanmış gibi gelen başağrıları nevraljiden kaynaklanabilir Zonklama olma*dan süregelen başağrısı ise çoğunlukla gerilim*le ilgilidir
6 ay veya daha fazla süren ve geç*meyen başağrıları kronik başağrılarıdır Yakla*şık 42 milyon Amerikalı, migren ve gerilimden kaynaklananlar en yaygın olmak üzere, başağ-rılarından şikâyetçidir Başka bir yaygın başağrısı tipi de sinüslerin iltihaplanmasından kay*naklanır Genelde ağrı, alında, yanaklarda, gözlerde veya kafatasının üstünde hissedilir Bu tür başağrıları, sinüs duvarlarının hava ile dol*masıyla bağlantılıdır İltihaplanma veya allerjik nedenlerle burun tıkanınca sinüslere hava girmesiyle oluşur
Özellikle nezleli uçak yolcuları, uçak inişe geçtiğinde kulaklarında ve sinüslerinde bir ağrı duyarlar Bu da aynı nedene bağlıdır Kadınlar*da adet öncesi başağrıları migren veya gerilim tipi ağrılardan olup, genelde vajinal kanamanın başlamasıyla birlikte sona erer Yüksek tansi*yonun neden olduğu başağrıları genelde sa*bahlan ortaya çıkar, çok yaygın değildir ve an*cak ciddi boyutlarda yüksek tansiyona bağlıdır
Vasküler başağrıları da sabahları ortaya çıkar Burun boşluğunda oluşan bir iltihaptan kay*naklanan başağrıları, özellikle öne eğildiğinizde çok sancı yapabilir Göz yorulmasından kay*naklanan başağrıları ise uzun süre ise durmak dinmeksizin haftalarca veya aylar*ca sürebilir
Başağrıları, ayrıca başka hastalıkla*rın da belirtisi olabilir, örneğin, akut, ciddi ve başta karıncalanma hissi ve bulantı ile görme veya konuşma bozukluğu yaratan bir başağrı-sı, beyin kanamasının belirtisi olabilir Israrlı ve yeni ortaya çıkmış bir başağrısı, beyinde ur, kanama, menenjit, ansefalit, çocuk felci, beyin apsesi ve başın herhangi bir yerinde bir kana*manın habercisi olabilir
Arada bir saplanan başağrıları sizi ürkütmesin ama “artık bu dayanı-lamaz hale geldi” dediğiniz zaman mutlaka bir hekime başvurmalısınız Yorgunluk, stres veya fazla miktarda alkol ya da tütün tüketimine bağlı başağrıları için doktorunuz sizi rahatsız eden unsuru ortadan kaldırmanızı ve aspirin gibi bir ağrı kesici almanızı önerebilir Kronik başağrıları daha ciddi sorunlar yaratabilir: Uyuşturucu ihtiva etmeyen ağrı kesiciler, ağrıyı dindirmekle birlikte, tekrar ortaya çıkmasını önleyemezler Depresyona karşı ilaçlar önerile*bilir (Antidepresanlar)
|