Prof. Dr. Sinsi
|
Bula?ycy Hastalyklar - Bula?ycy Hastalyklar Nelerdir?
Bula?ycy Hastalyklar - Bula?ycy Hastalyklar Nelerdir?
Enfeksiyöz hastalyklary, intaniye olarak da bilinir, hastalyk yapycy herhangi bir yolla insana geçme özelli?indeki mikroplaryn veya parazitlerin vücuda girmesiyle ortaya çykan hastalyklar Bu hastalyklar, bir bireyden di?erine veya bir türden di?erine geçebilmelerinden dolayy, genellikle bula?ycy hastalyk olarak tanymlanyrlar
Hastaly?y yapan organizmalar, virüsler, bakteriler, riketsialar, mantarlar olabilir Bütün bula?ycy hastalyklar bir veya birkaç yolla insana geçebilme özelli?indedir Ynsandan insana, hayvandan insana oldu?u gibi, topraktan insana da bula?ma husule gelebilir Bula?ma ?ekillerinden ba?lycalary ?unlardyr:
- Aksyryrken, öksürürken, konu?urken a?yzdan çykan damlacyklaryn ba?kasy tarafyndan teneffüs edilmesiyle (verem, bo?maca ve çe?itli solunum yolu hastalyklary);
- Do?rudan deri temasyyla ve cinsel temasla;
- Hastanyn kullandy?y çama?yr, yatak e?yasy ve yiyecek e?yalary gibi malzemeler vasytasyyla;
- Hayvanlaryn insandan insana veya hayvanlardan insana hastalyk ta?ymasyyla (Bunun en canly örne?i anofel cinsi sivrisineklerin ta?ydy?y sytmadyr
Yine ayny ?ekilde güvercinler "psittakoz" hastaly?yny ta?yrlar );
- Hastalandyrycy mikroplarla kirlenmi? yiyecekler ve içeceklerin alynmasyyla (Suyla bula?an hastalyklaryn ba?lycalary tifo, dizanteri, kolera, paratifo olarak sayylabilir
Yiyeceklerle de besin zehirlenmeleri ve gastroenteritler meydana gelebilir );
- Hastalykly bir anneden hamilelik syrasynda veya do?um esnasynda bebe?e hastalyk bula?masiyle (Frengi, kyzamykçyk, gonore konjonktiviti, yani belso?uklu?u mikrobunun yapty?y göz iltihaby bu yolla bula?abilir
)
Suni olarak meydana getirilen ba?y?yklykta, ki?iye zayyflatylmy?, ölü mikroplar veya mikrop maddeleri verilir Bunlara kar?y hastalyk belirtileri hasyl olmaksyzyn antikorbula?ycy hastalykta tesirli olmayyp, ancak belli sayyda hastalykta tesirlidir te?ekkül eder Böylece ki?inin hastaly?a kar?y korunmasy sa?lanyr Birçok hastaly?a kar?y kullanylan a?ylar böyledir
Hastaly?a yakalanma açysyndan daha ?anssyz olanlar (daha çok yakalananlar) ?unlardyr:
[*]Bula?ycy hastalyklar salgyn oldu?u yerlere gidenler,[*]Üç aylyktan daha küçük bebekler,[*]Ailesinde bula?ycy hastalyk ta?yyan ki?i bulunanlar,[*]Ya?ly ve yatalak olanlar,[*]Kanser gibi ba?y?yklyk sistemini felce u?ratan bir hastaly?y olanlar,[*]Ba?y?ykly?y bastyrycy ilaçlary kullananlar
Bula?ycy hastalyklarda bazy belirtiler vardyr ki, hemen hemen bütün hastalarda bulunur Bunlar; ate?, halsizlik, i?tahsyzlyk, ba? a?rysy, genel vücut a?rylary olarak sayylabilir Bazy hastalyklarda döküntüler olabilir (kyzyl, kyzamyk, çiçekte oldu?u gibi) Hazym sistemini tutan hastalyklarda ise genellikle ishal vardyr
Her do?an çocu?a, zamany geldi?inde a?y yaptyrmalydyr Vücudu devamly kuvvetli tutmaly, yeme-içmeye çok dikkat etmelidir Düzenli bir hayat sürmeli
Bula?ycy hastalyk salgyny olan yerlere mecburen gitmek gerekiyorsa, alynacak tedbirler ve yapylacak a?ylar konusunda bir hekime dany?malydyr Temizlenmemi? kirli yiyecekler yememeli, vücut temizli?ine gereken dikkati göstermelidir
Bula?ycy hastalyklaryn tedavisi çok çe?itli olup, hastalyk yapycy mikrobun cinsine göre de?i?ir Penisilin ve benzeri antibiyotikler bakterilere kar?y tesirlidir Sytma gibi protozoon (tek hücreli canly) cinsi mikroplarla meydana gelen hastalyklar da, çe?itli kimyevi maddelerden müte?ekkil ilaçlarla iyile?tirilir Virüs hastalyklary ise antibiyotiklerden etkilenmezler
Belli ba?ly bula?ycy hastalyklar: Belso?uklu?u, Bruselloz, Çiçek hastaly?y, Difteri, Dizanteri (amipli veya basilli), Grip, Hepatit, Kyzamyk, Kolera, Menenjit, Psittakoz, Sytma, Suçiçe?i, Tetanos, Tularemi, Tüberküloz, Uyku hastaly?y, Zatürre, Tifo, Tifüs
|