07-14-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hastalyk Yapan Bakteriler Nelerdir?
E?er bakteriler ba?ka organizmalarla parazitik ili?kiler kurarlarsa patojen olarak synyflandyrylyrlar Patojen bakteriler insan larda ölüm ve hastaly?yn ba?lyca nedenidir; neden olduklary enfeksiyonlar arasynda tetanoz, tifo, tifüs, difteri, frengi, kolera, besin kaynakly hastalyklar, cüzzam ve veremmide ülseri hastaly?y ve Helicobacter pylori durumunda oldu?u gibi Bakteryel hastalyklar tarymda da önemlidir, bakteriler bitkilerde yaprak bene?i, ate? yanykly?y ve solmaya, çiftlik hayvanlarynda da paratüberküloz, mastit, salmonella ve ?arbona neden olur sayylabilir Bilinen bir hastaly?yn patojenik kayna?ynyn ke?fi yyllar sürebilir, örne?in
Her patojen türün insan kona?y ile etkile?imlerinin karakteristik bir spektrum olu?turur Bazy organizmalar, örne?in Stafilokok veya Streptokok, deri enfeksiyonu, pnömoni, menenjit ve hatta sistemik sepsis (?ok, masif vazodilasyon ve ölümle sonu?lanan sistemik bir enflamasyon tepkisi) neden olur Lakin bu oganizmalar ayny zamanda normal insan florasyna aittir, genelde insan derisi ve burununda bulur ve hiç bir hastaly?a yol açmazlar Buna kar?yn bazy ba?ka organizmalar her durumda insanda hastalyk yaparlar Örne?i Rickettsia, ancak ba?ka canlylaryn hücrelerinin içinde büyüyüp ço?labilen, zorunlu bir hücreiçi parazittir Rickettsia'nin bir türü tifüse, bir di?eri ise Kayalyk Da?lar benekli hummasyna neden olur Klamidya, zorunlu hücre içi paraziti bir di?er takymy içinde bulunan bazy türler pnömoni, veya idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir, ayryca koroner kalp hastaly?y ile de ili?kili olabilirler Nihayet, bazy bakteri türleri, Pseudomonas aeruginosa, Burkholderia cenocepacia, ve Mycobacterium avium gibi, fyrsatçy patojendirler ve sadece immün yetmezlik çeken veya kistik fibrozlu ki?ilerde hastalyk yaparlar
Bakteriyel enfeksiyonlar antibiyotikle tedavi edilebilirler, bu antibiyotikler bakterileri öldürürse bakteriosidal, sadece onlaryn ço?almasyny engelliyorsa bakteriostatik olarak synyflandyrylyr Pekçok antibiyotik vardyr ve bunlaryn her synyfy patojende olup kona?ynda olmayan bir süreci engeller Antibiyotiklerin nasyl seçici toksiklik gösterdi?ine bir örne?i kloramfenikol ve puromisindir, bunlar bakteri ribozomlaryny engellerler, ama yapysal olarak farkly olan ökaryotik ribozomlara etki etmezler Ynsan hastalyklaryny tedavide kullanylan antibiyotiklerin hayvancylykta da hayvanlarynyn büyümesini hyzlandyrmak için kullanylmasy, bakterilerde antibiyotik direnci geli?mesine neden olabilir
Enfeksiyonlary engellemek için antiseptik önlemler alynyr, örne?in deri bir i?ne ile delinmeden evvel sterilize edilir Cerrahi ve di?çilik araçlary da kontaminasyon ve bakteriyel enfeksiyonu önlemek için sterilize edilir Çama?yr suyu gibi dezenfektanlar, e?ya yüzeylerinde bulunan bakteri ve di?er patojenleri öldürüp kontaminasyonu önlemek ve enfeksiyon riskini daha da azaltmak amacyyla kullanylyr
|
|
|