Çocuk Sağlığı - Çocuk Fizik Hastalıkları - Okul Çantasını Sağlıklı Seçimlerle Yapın

çocuk sağlığı - çocuk fizik hastalıkları


Amerikan Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü Şefi Dr Önder Çerezci, her anne babanın, çocuğunun boyuna ve ağırlığına uygun çanta seçimi yapmasının büyük önem taşıdığını belirtiyor

Omurga hastalıkları gelişmiş toplumlarda en sık karşılaşılan ve sakatlığa yol açan problemlerden birisidir Yapılan çeşitli çalışmalar sonrasında okul çağı çocuklarında bel ağrısı görülme sıklığının % 70 olduğu görülmüştür Bu oran oldukça yüksektir Bilinen bir başka gerçek de genç yaşta bel ağrısı çekenlerde, daha ileri yaşlarda da bel ağrısı yaşanma riskinin arttığıdır İşte bu nedenle okul çağındaki çocukların ve gençlerin, erken dönemlerden itibaren bel ağrısından korunmaları konusunda gerekli eğitimlerin verilmesi ve ergonomik olarak doğru ekipmanların seçilmesi gerekmektedir

Omurganın tekrarlayan statik yüklenmesi sadece erişkinlerde değil aynı zamanda çocuklarda da bel ağrısı için risk faktörüdür Erişkinlerde ağırlık taşınmasının omurga üzerindeki etkileri biyomekanik ve fizyolojik olarak değerlendirilmiş olup, çalışma şartlarında bir takım düzenlemeler yapılmaya çalışılmış, hatta bazı ülkelerde omurgaya binen yükün nasıl olması gerektiği kanunlarla düzenlenmiştir Sırt çantası, okul çağı çocuklarında en sık karşılaşılan yüklenme nedenidir Ağır sırt çantası taşımak, okul çocuklarının gelişmekte olan eklem, kas ve ligaman yapılarında zorlanmalara neden olarak belde kas gerginliği mekanizmasını tetikleyebilir, bozuk yürüyüş, kötü postür ve hatta ciddi kronik bel ağrılarına yol açabilir

Bu nedenle çocukların taşıdıkları sırt çantalarının ağırlıklarının hesaplanması ve gereğinden fazla yüklenmemeleri önem kazanmaktadır

Sırt çantası çeşitli nedenlerden dolayı sırt ve bel ağrısına neden olmaktadır Özellikle ağırlıklarına bağlı olarak; mekanik olarak omurganın aşırı yüklenmesi ve uygun olmayan pozisyonda taşınması sonucu ortaya çıkan postür bozukluğu gibi durumlar sırt ve bel ağrısı oluşturmaktadır Ayrıca ağır yüklenme, vücuda uygulanan yükün pozisyonu, yükün şekli ve büyüklüğü, taşıma süresi, çocuğun fiziksel ve ruhsal durumu bir araya gelerek ağrıya neden olmaktadır

Sırt çantasının şekli, taşıma biçimi ve çantanın ağırlığı postür ve kalp-solunum sistemi üzerinde de önemli etkilere sahiptir Aynı zamanda postür bozukluğunun da solunumu etkilediği göz önüne alınacak olursa, bu konu daha da önemli hale gelmektedir Birçok okul çantası vücut ağırlığının yaklaşık yüzde 10'u veya daha fazlasıdır Hatta bu ağırlığın bazen vücut ağırlığının bu ağırlığın bazen vücut yüzde 20'nin üzerinde olduğu belirlenmiştir
Kötü duruş, bilgisayar karşısında yanlış oturma, okul sıralarının uygun olmaması gibi, bu yaş grubunu tehdit eden başka faktörler de vardır Ancak sırt çantası da tek başına doğrudan duruş şeklini bozarak sırt ağrısına neden olmaktadır Bunun yanında solunum sistemi ve kalp-damar sistemi üzerinde de olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir

Neler yapılmalıdır?
• Sırt çantaları ve içindeki ağırlıkların toplamı çocuğun vücut ağırlığının % 10'nundan az olmalıdır
• Ağırlık çanta içerisinde uygun dağıtılmalı ve daha ağır eşyalar sırta ve bele yakın gözlere konmalıdır
• Sırt çantaları uzun süreli taşınmamalı, uzun süre ayakta kalınacaksa çıkarılmalıdır
• Ortopedik/ergonomik (iki geniş ve destekli omuz askısı ve bel kemeri bulunan, hafif) çantalar tercih edilmeli, asla ekonomik tasarruf yapma yoluna gidilmemelidir
• Sırt çantası her iki omuzdan asılarak düzgün şekilde taşınmalıdır
• Ağır çantalarda kalça kayışı kullanılmalı, kayışları geniş ve yumuşak çanta tercih edilmelidir
• Sırt çantasının her iki kayışı birlikte kullanılmalı ve belin 5 cm yukarısında duracak şekilde, sağlam bir biçimde tespit edilerek ayarlanmalıdır

• Doktorun önerdiği sırt adalelerini geliştirici egzersizlerin yapılması sağlanmalıdır
• Tekerlekli sırt çantaları tercih edilmelidir
• Öğrencilerin okulda kilitli dolapları olmalı, eve sadece ihtiyaçları olanları taşımalıdırlar
• Öğretmenler ve veliler, ağır çanta ve ağır kitap taşıma sorununu konuşmalıdırlar
• Tüm kitabı taşımak yerine sadece ilgili kısımların fotokopisi çekilebilir
• Aile bireyleri olarak çanta temizliği yapılmalı ve ihtiyaç duyulmayan malzemeler çantadan çıkarılmalıdır
• Çocuk sık sırt ağrısından yakınırsa doktoru ile mutlaka konuşulmalıdır

Ayrıca doğru kaldırma tekniği kullanılmalı ve çocuklara ağır çantaları dizden eğilerek kaldırmaları gerektiği öğretilmelidir
Bu konuda gerek okul yöneticileri ve ilgili merciler, gerekse çocuklar ve aileler eğitilerek; sağlıklı nesillerin yetişmesinde katkıda bulunulmalıdır

Amerikan Hastanesi
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü Şefi Dr Önder Çerezci