Şifalı Bitkiler - Şifalı Bitkiler Hakkında -S-

Suteresi (sezab) : Turpgiller familyasından; akarsu kenarlarında yetişen çok yıllık otsu bir bitkidir Gövdesi yeşil renkli, köşeli, parlak ve yatıktır Boyu 30-40 cm kadardır Kökü çoktur Çiçekleri beyazdır İçeriğinde; kükürtlü bir glikozit, sabit yağ, A, C, D vitaminleri ve mirozin vardır Ev ilaçlarında usaresi kullanılır Salata olarak da yenir
Faydası : Sinirleri yatıştırır İdrar söktürür Vücudu kuvvetlendirir İştah açar Skorbüt tedavisinde faydalıdır Cinsel gücü artırır

Suyosunu (alga) : Tatlı bitkiler şubesinden; genellikle suda yaşayan klorofilli bitkidir Yeşil, esmer, kırmızı ve mavi su yosunları diye sınıflara ayrılır ve değişik alanlarda kullanılırlar Soda, potas ve iyot elde edilir Tarım, sanayi ve tıpta kullanılır Bazı memleketlerde de besin olarak yenir
Faydası : Fistüllü yaraları genişletmek için cerrahide kullanılır Dıştan tatbik edildiğinde zayıflatıcı özelliği de vardır

Süsen (iris) : Süsengiller familyasından; Nisan - Haziran ayları arasında türlü renklerde ve güzel kokulu çiçekler açan, 30-80 cm boyunda, çok yıllık soğanlı otsu bir bitkidir Çiçekleri dalların ucunda başak şeklindedir Dış kısımları soyulup, kurutulduktan sonra menekşe kökü diye kullanılır İçeriğinde uçucu yağ, sabit yağ, müsilaj, nişasta, tanen, şeker, iridin ve reçineli maddeler vardır Yurdumuzda 20 kadar türü vardır
Faydası : Az miktarda kullanıldığı takdirde astım ve bronşitte faydalıdır Göğsü yumuşatır Balgam söktürür Yüksek dozda kullanıldığı takdirde kusturucudur Mide ve bağırsak gazlarını giderir Vücutta biriken suyu boşaltır Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser Haricen kullanıldığı takdirde yaraları iyileştirir

Sütleğen (euphorbia) : Sütleğengiller familyasından; süt gibi beyaz ve zehirli bir özsuyu taşıyan, bir veya çok yıllık, otsu veya odunsu bir bitkidir Yurdumuzda 60 kadar çeşidi vardır Önerilen miktardan fazla kullanılmamalıdır
Faydası : Kuvvetli müshildir Kabızlığı giderir Sıtma ve sarılıkta da kulanılır

Sütotu (polygala) : Sütotugiller familyasından; bir veya çok yıllık, odusu veya otsu bir bitkidir Çiçekleri kırmızı, beyaz veya mavidir Yurdumuzda polygala supina ve polygala anatolica denilen türleri vardır Kökü kullanılır Kokusu bulantı vericidir
Faydası : Bronşitte faydalıdır Balgam söktürür Göğsü yumuşatır İdrarı çoğaltır Anne sütünü çoğaltır Yüksek dozda kullanılacak olursa kusturur

Sığırkuyruğu (verbascum) : Sıracagiller familyasından; yüksek boylu, bir veya iki yıllık otsu bir bitkidir Yurdumuzda 200 kadar türü vardır Sık tüylüdür Yaprakları tabanında toplanmıştır Çiçekleri çok çabuk dökülür Sarı veya kırmızımsı renktedirler Büyüksığırkuyruğu denilen türünün içeriğinde; şeker, sabit ve uçucu yağ, müsilaj, reçine, saponin ve renkli maddeler vardır
Faydası : Göğsü yumuşatır Balgam söktürür Bronşitte faydalıdır

Sıracaotu (scrophuiaria) : Sıracagiller familyasından; pis kokulu, çok yıllık otsu bir bitkidir Boğumlu sıracaotu ve köpeksıracaotu en yaygın olan türlerdir
Faydası : Lapası sıraca tedavisinde kullanılır

Sinameki (cassia) : Baklagiller familyasından; bütün sıcak bölgelerde yetişen, sarı çiçekli otsu veya ağaçsı bir bitkidir 400'den fazla türü vardır Çiçekleri, yapraklarının dibinden çıkar Uzun salkım şeklindedirler Meyvesi, baklaya benzer Basık silindirimsi, odunsu ve sert kabukludur
Faydası : Kuvvetli müshildir Kolit ve spastik kabızlıkta kullanılmaz Bulantı ve kusma yapabilir Sütlü kahveyle içilmesi daha kolaydır

Sinirliyaprakotu (sinirotu) : Sinirotugiller familyasından; bir veya çok yıllık otsu bir bitkidir Birçok yabani türü vardır
Faydası : İdrar söktürür Yaraları iyileştirir Cerahatı boşaltır Nasırların sökülmesinde kullanılır

Soğan (basaliye) : Zambakgiller familyasından; yumrumsu ve yeşil yaprakları kullanılan keskin kokulu, acı bir otsu bitkidir Bileşiminde uçucu ve sabit yağ, şekerler, fermentler ve amino asitler vardır
Faydası : İdrar söktürür Vücutta biriken zararlı maddeleri ve suyu atar Romatizma, mafsal iltihabı, idrar tutukluğu, damar sertliğinde faydalıdır Böbreklerdeki kum ve taşların dökülmesine yardımcı olur Zayıflamayı sağlar Böbrek ağrısını dindirir Zihin yorgunluğunu dindirir Baygınlığı geçirir Prostat bezinin hastalanmasını önler İktidarsızlıkta faydalıdır Cinsel gücü artırır Egzama ve diğer cilt hastalıklarında faydalıdır Öksürük söktürür, bronşları temizler Astım nöbeti, akciğer hastalıkları, grip ve soğuk algınlığında faydalıdır Kandaki şeker seviyesini düşürür Şeker hastalarında faydalıdır Kolera ve veremde bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur İhtiyarlamayı geciktirir İştah açar Kalbi kuvvetlendirir Koroner damarları genişletir Cerahatlerin boşalmasına yardımcı olur Dolama ve arpacıkta da faydalıdır

Solucanotu (tanacetum vulgare) : Bileşikgiller familyasından; Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesinde doğal olarak yetişen bir bitkidir Taze bitkinin çiçekleri kullanılır
Faydası : Bağırsak solucanlarını düşürür

Soyafasulyesi (soja hispida) : Baklagiller familyasından; 1 - 1,5 m boyunda, bir yıllık otsu bir tarım bitkisidir Çiçekleri menekşe sarısı rengindedir Tohumu küre şeklinde, üzeri pürtüksüzdür Bir yanında siyah leke vardır Besleme gücü yüksek bir gıdadır
Faydası : Vücudun geliişmesini sağlar Şeker hastaları için faydalıdır Sinirlerin ve adalelerin güçlenmesini sağlar Zihin yorgunluğunda faydalıdır Nekahat devresinin kısalmasını sağlar Guatr olanlar kullanmamalıdır

Söğüt (bid) : Söğütgiller familyasından; genellikle su kenarlarında yetişen boylu veya bodur bir ağaçtır Kışın yaprak döker Yaprak dökmeyenleri enderdir Meyveleri kapsül şeklindedir Yurdumuzda 35 kadar türü vardır Dal kabuklarının içeriğinde salisin glikozidi ve tanen vardır Ev ilaçlarında kullanılır
Faydası : Ateşi düşürür İshali keser Kanamayı dindirir Mikropları öldürür İştah açar Vücuda kuvvet verir Romatizma ağrılarını dindirir Mesane taşlarının düşürülmesine yardımcı olur Uykusuzluğu giderir Sinirleri yatıştırır Aybaşı kanamalarını düzenler

Sumak (somak) : Antepfıstığıgiller familyasından; kışın yaprak döken veya her mevsimde yeşil kalan bir ağaçcıktır Meyvesi mercimeğe benzer 150 kadar türü vardır Birçoğu zehirlidir Yurdumuzda derici sumağı ve boyacı sumağı doğal olarak yetişir Kokulu sumağın tentür halindeki şekli idrar tutamama hastalığında faydalıdır
Faydası : Hazmı kolaylaştırır Hazımsızlığı ve iştahsızlığı giderir İshali keser Kandaki şeker miktarını düşürür Fazlası kabızlık yapar Tansiyonu yüksek olanlar kullanmamalıdırlar

Susam (sesanum indicum) : Susamgiller familyasından; sıcak bölgelerde yetişen, bir yıllık, yağ veren otsu bir bitkidir Çiçekleri beyaz veya kırmızı, sarıyla karışık alacalı beyazdır Meyvesi kapsül şeklindedir Tohumları esmer veya sarı renklidir Tohumlarından susamyağı çıkarılır Tahin helvası yapımında da kullanılır Ev ilaçlarında; yaprakları ve yağı kullanılır
Faydası : Yağı, safra taşlarının düşürülmesinde faydalıdır Karaciğer hastalıklarında kullanılır Kabızlığı giderir Cinsel gücü artırır Karın ağrısını giderir Nefes darlığı ve bronşitte faydalıdır

Safran (zaferan) : Süsengiller familyasından; yurdumuzda da yetiştirilen, 10-15 cm boyunda, çok yıllık otsu bir bitkidir Etli, yuvarlak, kaidesi yassı, 4 cm kadar çapında, üstü esmer renkli ve zarımsı pullarla kaplı, alt tarafında da kök parçaları bulunan bir soğanı vardır Yaprakları uzun ve koyu yeşildir Çiçekleri mor renklidir Sonbahar mevsiminde yapraklardan önce açar Meyvesi kapsül şeklindedir ve sonbahar aylarında meydana gelir İçeriğinde; şekerler, organik asitler, krosin ve uçucu yağ vardır Tepeciklerinden elde edilen toz; renk, tat ve koku verici olarak kullanılır
Faydası : Vücuda kuvvet verir Sinirleri uyarır Aybaşı gecikmelerinde faydalıdır Rahim hareketlerini arttırır İştah açar Sinir zayıflığını giderir Öksürük, bronşit ve astımda faydalıdır Fazla miktarda kullanılmamalıdır Hamilelerin de kesinlikle kullanmaması gerekir

Sakızağacı (mastaki) : Antepfıstığıgiller familyasından; Akdeniz kıyılarında yetişen, 4 m kadar boyunda, sık dallı, çalı görünümünde, kış aylarında yaprak dökmeyen bir ağaçtır Çiçekleri küçük ve kırmızı renklidir Meyvesi ufak, yuvarlak ve sivri uçludur Başlangıçta kırmızı renkli iken sonradan siyaha dönüşür Dal ve gövdesinden sakız elde edilir
Faydası : Midenin düzenli çalışmasını sağlar Tükürük salgılanmasını artırır Çene kaslarını güçlendirir Diş etlerini temizler

Salep (sahlep) : Salepgiller familyasından; tel köklü otsu bir bitkidir Kökünde 2 tane yumru vardır Gövdesi, dik ve silindirimsidir Çiçekleri salkım veya başak şeklindedir Kullanılan yeri köklerindeki yumrularıdır Yurdumuzda bir çok çeşidi vadır Salep yumruları müsilaj, glikoz ve uçucu bir yağ taşır
Faydası : Göğsü yumuşatır Öksürük ve bronşitte faydalıdır Kabızlığı giderir Basur memelerinde faydalıdır Zihni çalışma gücünü arttırır Kalbi kuvvetlendirir Aybaşı kanamalarının düzenli olmasını sağlar Bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur Vücudun ısınmasını sağlar Cinsel gücü artırır

Sandalağacı (kalanga) : Sandalgiller familyasından; küçük boylu bir ağaçtır Hindistan ve Malakka'nın dağlık bölgelerinde yetişir Yaprak dökmez Yaprakları karşılıklıdır Çiçekleri sarımtırak kırmızıdır Meyveleri kiraz büyüklüğünde olup, siyah renklidir Odunu sarımtırak renktedir ve kokuludur Bu odundan uçucu bir yağ olan santal esansı çıkarılır Hekimlikte kullanılır
Faydası : İdraryollarındaki mikropları giderir

Saparna (smilax) : Zambakgiller familyasından; tırmanıcı ve dikenli gövdeli, yeşilimsi çiçekli, çok yıllık bir bitkidir Yaprakları kalp şeklindedir Çiçekleri şemsiye durumundadır Kökünde tanen ve saponin bulunur Birçok türü vardır Yurdumuzda nemçe saparnası, Anadolu saparnası bulunur
Faydası : Terletir Kanı temizler Cilt hastalıklarında faydalıdır Frengide kullanılır

Sarıot (düğünçiçeği) : Centiyangiller familyasından; gök yeşili renginde bir bitkidir Nemli kumsallarda yetişir Sapı ince, yaprakları dipten çifter çifter bitişiktir Çiçekleri sarıdır Karadeniz bölgesinde bulunur
Faydası : Ateşi düşürür Asabi ağrıları dindirir Romatizmada faydalıdır

Sarısabır (azvay) : Zambakgiller familyasından 180 kadar türü bulunan ve tropikal bölgelerde yetişen bir bitkidir Bazan sapsız küçük bitkiler, bazan da dallı budaklı ağaçlar halinde bulunur Yaprakları kalın ve etli olup, rozet şeklindedir Çiçekleri yeşilimsi, sarı veya donuk kırmızıdır Çoğu zaman üç renklidir Yaprakları kesildiği zaman acı bir su çıkar Pankima denilen bu su; hekimlikte kullanılır Yurdumuzda da bulunur
Faydası : Kabızlığı giderir Mide hastalıklarında faydalıdır Vücudu kuvvetlendirir Yanıkların sebep olduğu sancıları keser Sirke ile karıştırılıp, saç diplerine sürülürse, dökülmelerini önler Tavsiye edilen miktardan fazla kullanılmamalıdır Mesane ve rahim hastalıklarından şikayet edenlerin de kesinlikle kullanmaması gerekir

Sarmaşık (hedera) : Sarmaşıkgiller familyasından; tırmanıcı yeşil odunsu bir bitkidir Meyvesi etli, yuvarlak ve üzümsüdür Yurdumuzda; adi sarmaşık ve kafkas sarmaşığı olmka üzere 2 çeşidi vardır Yaprak ve meyvelerinde heederin denilen zehirli bir madde vardır
Faydası : Haricen yaraların tedavisinde kullanılır

Sarmısak (tüm) : Zambakgiller familyasından; bütün kısımları keskin kokulu, 30-100 cm yüksekliğinde, otsu bir bitkidir Toprak altında iri bir soğanı vardır Çiçekleri beyazımsı pembedir Yaprakları uzun, yassı, paralel damarlı ve sivri uçlu olup, gövdeyi sarmıştır Soğanı özel kokulu uçucu bir yağ, şekerler, A, B, C, P vitaminleri içerir Yağında alliin denilen bir madde vardır
Faydası : Yüksek tansiyonu düşürür İştah açar Solunum ve hazım sistemindeki mikropları öldürür Grip, tifo ve difteri gibi salgın hastalıklar sırasında faydalıdır Hazmı kolaylaştırır Kabızlığı giderir Bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur Kanı temizler Kalp adalelerini kuvvetlendirir Böbreklerin normal çalışmasını sağlar Karında ve bacaklarda toplanan suyun boşalmasında yardımcı olur Romatizma ve mafsal iltihaplarında faydalıdır Damar sertliğini önler Ateşi düşürür Arpacık ve basur memelerinde faydalıdır Zehirlenmelerde kullanılır İdrar tutukluğunu giderir Zehirli hayvan sokmasında da faydalıdır Saçların uzamasına da yardımcı olur

Sarımsak otu (alliarie) : Turpgiller familyasından; dik saplı, küçük beyaz çiçekli bir bitkidir Oluşturulduğu zaman sarımsak kokusu verir Hemen hemen her yerde bulunur
Faydası : Temriye uyuz ve yaraların tedavisinde kullanılır

Sassafras (bois de sassafras) : Defnegiller familyasından bir ağaçtır Biri Amerika'da diğeri de Çin'de olmak üzere iki türü vardır Köklerinden, lavantacılıkta kullanılan sagrol esansı elde edilir Kurutularak toz haline getirilen yaprakları baharat olarak kullanılır
Faydası : Sassafrasın kökleri terletici olarak kullanılır

Semizotu (semizebe) : Semizotugiller familyasından; bir yıllık otsu bir bitkidir Gövdesi toprak üzerine yatık, yaprakları sapsız ve etlidir Yenilen kısmı, küçük, yuvarlak yeşil yaprakları ve körpe saplarıdır C vitamini ve Demir bakımında zengindir İçeriğinde kuzukulağı asidi bulunduğundan tadı biraz mayhoştur
Faydası : Mide ve bağırsak kanamalarında ve kanlı idrarda faydalıdır Kanı temizler Vücuda serinlik verir Şeker hastalarının susuzluğunu giderir İdrar söktürür Kabızlığı giderir Zayıflamaya faydalıdır Dalak hastalıklarında şikayetleri geçirir Uykusuzluk, sinirlilik ve zihin yorgunluğunda faydalıdır Lapası, yanık ve apsede rahatlık verir

Servi (selvi) : Servigiller familyasından; genellikle kış aylarında yaprak dökmeyen bir ağaçtır Birçok çeşidi vardır Adi servi 20-30 m kadar boy alabilen, sütun şeklinde bir servi türüdür Kabukları ince ve düzgün, uzun çatlaklıdır Yaprakları koyu yeşil renklidir Sürüngenlerinin ucunda, 3 cm kadar çapında, esmer renkli kozalağı vardır Dal ve yapraklarından elde edilen uçucu yağın içeriğinde, tanen ve servi kafurusu vardır Hekimlikte kozalalar kullanılır
Faydası : İshali keser Kanamaları durdurur Şeker hastalığında da faydalıdır Saçları kuvvetlendirmekte ve diş ağrılarını dindirmekte de kullanılır