Olumsuz cümle

2 Olumsuz Cümle

Fiil cümlesinde işin, oluşun yapılmadığını, yapılmayacağını veya olmadığını; isim cümlesinde ise sözü edilen kavramın bulunmadığını, var olmadığını, bahsedilen şekilde olmadığını bildiren cümlelerdir


Fiil cümleleri, olumsuzluk ekiyle ve “nene” bağlacıyla; isim cümleleri de “yok, değil” kelimeleriyle, “nene” bağlacıyla ve “-sİz” olumsuzluk ekiyle kurulur


Yarın daha erken gelmemelisin

Buraları daha önce hiç görmemiştim

Ateşle oyun olmaz

Bursa bu mevsimde soğuk değildir

Bu binanın yerinde şeftali bahçesi yoktu

Sokakta ne araba ne de insan var

Ankara bugün hem elektriksiz hem susuz

Bazı cümleler yapı bakımından olumsuz olduğu hâlde anlamca olumlu olabilir

Çocuklarının okumasını istemiyor değildi İstiyordu

Cezaya çarptırılanlar suçsuz değildiler Suçluydular

Yangından korkmayan yoktur

Beni sevindiren onun iyi haberlerini almaktan başka bir şey değildi

Soru eki, olumsuz çekimlenmiş bir fiille birlikte anlamca olumlu cümle; olumlu çekimlenmiş bir fiille birlikte anlamca olumsuz cümle yapabilir:

Senin ne kadar zorluğa katlandığını bilmez miyim? Bilirim

Anlattıklarına inanmaz olur muyum? İnanırım

Sen çağırırsında o gelmez mi? Gelir

Mazisi yıkık milletin atisi olur mu? Olmaz

İnsanları kendine inandırmak kolay mı? Kolay değil

Bu kadar eşyayı almaya para mı yeter? Yetmez

O küçücük çocuğa bu ağır işler yaptırılır mı? Yaptırılmaz

Yeşilden daha güzel renk olur mu? Olmaz

Bir cümle aynı anlamı verecek şekilde hem olumlu hem de olumsuz kullanılabilir:

Uygarlığın başlıca özelliği bilime dayanması ve bilimle beslenmek zorunda olmasıdır › Uygarlığın bilime dayanmaması ve bilimle beslenmemesi düşünülemez

Diğer cümle türleri de şunlardır ki bu cümleler ya olumlu ya da olumsuz olacaklardır