KDV Tevkifatı (I):Tam Tevkifat / Akif Akarca, Dr.Mehmet Şafak

KDV Tevkifatı (I):Tam Tevkifat / Akif Akarca, DrMehmet Şafak

10052012

14 Nisan 2012 Tarih ve 28264 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 117 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu'nun 9'uncu maddesinin birinci ve 29'uncu maddesinin dördüncü fıkraları ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 120'nci maddesinin Maliye Bakanlığı'na verdiği yetkiler çerçevesinde, KDV tevkifat uygulamasına ve bu uygulamadan doğan iade taleplerinin yerine getirilmesine ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır
Anılan tebliğde yer alan düzenlemeler 1 Mayıs 2012 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir
Söz konusu düzenlemelerde ayrıntılı olarak açıklandığı üzere; KDV Tevkifatı uygulaması tam tevkifat ve kısmi tevkifat olarak iki ayrımda ele alınmaktadır KDV tevkifatı uygulaması, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil bu işlemlere muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesidir
"Tam tevkifat" işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesi; "kısmi tevkifat" ise hesaplanan verginin Maliye Bakanlığı'nca belirlenen kısmının, işleme muhatap olan alıcılar tarafından, diğer kısmının ise işlemi (teslim veya hizmeti) yapan tarafından beyan edilip ödenmesidir
Tevkifat, genel bütçeli idareler hariç, tevkifata tabi işlemin yapıldığı dönemde vergi sorumlularına ait 2 Nolu KDV beyannamesi ile beyan edilecektir Tevkifat kapsamındaki işlemlerde işleme ait fatura veya benzeri belge izleyen ay içinde düzenlense dahi sorumlu sıfatıyla beyan, işlemin vuku bulduğu dönemin beyan süresi içinde yapılacaktır Kısmi tevkifat uygulamasında satıcının mükellef sıfatıyla 1 Nolu KDV beyannamesi ile beyan edeceği kısım da aynı dönemde beyan edilecektir
Hizmet işlemlerinde, hizmetin ayın sonunda tamamlanması halinde de fatura izleyen ayda düzenlense dahi bu şekilde işlem yapılacaktır İşlem bedelinin ödenmemesi, işleme ait faturanın süresinde düzenlenmemesi, alıcıya geç gelmesi veya hiç gelmemesi tevkifatın yapılıp yukarıda belirtilen süre içinde sorumlu tarafından beyan edilmesine engel değildir
2 Nolu KDV beyannamesinde herhangi bir surette indirim yapılması mümkün olmadığından tevkif edilen KDV'nin tamamının beyan edilerek vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir
Öte yandan, tevkifat uygulayan alıcının KDV mükellefiyetinin bulunması ve tevkifat uyguladığı teslim veya hizmeti indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacak olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar, beyanın yapıldığı ay içinde verilmesi gereken 1 Nolu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir
Bu haftaki yazımızda tam tevkifat konusu ele alınacak, gelecek haftaki yazımızda ise kısmi tevkifat konusunda açıklamalar yapılacaktır

Tam tevkifat

Bu kapsamdaki işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin tamamı, mal veya hizmetin alıcıları tarafından tevkifata tabi tutulacaktır Tam tevkifat uygulanacak işlemler, anılan tebliğin 2 nolu bölümünde belirtilenlerle (aşağıda bunların neler olduğu kısaca açıklanmıştır) sınırlı olup, bunlar dışındaki işlemlerde işleme muhatap olanlar tarafından tam tevkifat uygulaması kapsamında işlem yapılmayacaktır
1- İkametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından yapılan işlemler
İkametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanların Türkiye'de yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında yaptığı ancak Türkiye'de faydalanılan hizmetler KDV'ye tabi olacaktır
Bu gibi hizmet ifalarında mükellef, esas olarak hizmeti ifa eden olmakla birlikte, Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmadığından, KDV'nin tamamı, hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir
Hizmetin vergiden müstesna olması ve hizmetin yurt dışında yapılıp hizmetten yurt dışında faydalanılması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmeyecektir

2- Serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 18'inci maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri münhasıran aynı kanunun 94'üncü maddesinde belirtilen kişi, kurum ve kuruluşlara yapanların hesaplayacağı KDV'nin bu kişi veya kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi mümkün bulunmaktadır
Bu uygulamaya göre, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, aynı kanunun 18'inci maddesi kapsamına giren kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi (GV) stopaj tutarı dâhil işlem bedeli üzerinden KDV hesaplayıp sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyeceklerdir Hesaplanan KDV tutarı gelir vergisi stopaj matrahına dâhil edilmeyecektir

3- Kiralama işlemleri

KDV Kanunu'nun (1/3-f) maddesine göre, Gelir Vergisi Kanunu'nun 70'inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi işlemleri KDV'nin konusuna girmektedir Buna göre, söz konusu mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, ticari, sınaî, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa dahi KDV'ye tabi olacaktır
Bu kiralama işlemleri ile ilgili KDV;
- Kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmaması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhildir),
- Kiracının KDV mükellefi olması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhil değildir),
şartlarının birlikte var olması halinde, kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir
Ayrıca, kiracının;
- Gelir Vergisi Kanunu'na göre basit usulde vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi),
- Banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV'den istisna olan işletmeler,
- Sadece KDV'ye tabi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,
- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar
olması hallerinde de, kiralama hizmetine ait KDV söz konusu kiracılar tarafından bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır

4- Reklâm verme işlemleri

KDV mükellefi olan gerçek veya tüzel kişiler (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dahil değildir), KDV mükellefiyeti olmayan;
- Amatör spor kulüplerine, oyuncularının formalarında gösterilmek,
- Şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek,
- Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak
ve benzeri şekillerde reklâm vermektedir
Bu şekilde reklâm verme işlemleri ile ilgili KDV, reklâm hizmeti verenlerin KDV mükellefi olmaması halinde, reklâm hizmeti alanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir

KDV tevkifatı (II): Kısmi tevkifat

Geçen haftaki yazımızda, 14 Nisan 2012 Tarih ve 28264 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 117 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile KDV tevkifat uygulamasına ve bu uygulamadan doğan iade taleplerinin yerine getirilmesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği açıklanmış ve 1 Mayıs 2012 tarihinden itibaren yürürlüğe giren söz konusu tebliğdeki düzenlemelerden 'tam tevkifat' konusuyla ilgili açıklamalarımız yapılmıştı Bu haftaki yazımızda ise anılan düzenlemelerden kısmi tevkifat konusuyla ilgili açıklamalar yapılacaktır

1- Kısmi tevkifat uygulamasında sorumlu tutulacaklar

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamında KDV tevkifatı yapmak üzere sorumlu tutulabilecekler iki grup halinde sayılmış olup, tevkifat uygulaması kapsamındaki her bir işlem bazında tevkifat yapacaklar, söz konusu gruplardan birine veya ikisine veyahut söz konusu gruplar kapsamında olan bazı sorumlulara atıf yapılmak suretiyle tebliğin ilgili bölümlerinde belirtilmiştir Dolayısıyla, aşağıda özet olarak belirtilen kısmi tevkifata tabi hizmetlerden ya da mal teslimlerinden bütün mükellefler tevkifat yapmakla sorumlu tutulmamış olabilirler Bu nedenle, aşağıda sayılan ve kısmi tevkifata konu olacak işlemlerde bu mal ya da hizmeti satın alanların bu işlemlerinde KDV tevkifatı yapıp yapmayacaklarına karar verirken tebliğin her bir hizmet ifası ya da mal teslimi ile ilgili bölümündeki düzenlemelere bakması gerekecektir
Kısmi tevkifat kapsamında sorumlu tutulabilecek iki grup aşağıdadır:

a) KDV mükellefleri (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dahil
değildir)

b) Belirlenmiş alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın):

- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,
- Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,
- Döner sermayeli kuruluşlar,
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
- Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,
- Bankalar,
- Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri),
- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,
- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar,
- Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler,
- Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören şirketler,
Yukarıda sayılan belirlenmiş alıcıların birbirlerine karşı yaptıkları teslim ve hizmetlerde (şirketleşenler dahil, profesyonel spor kulüplerince yapılanlar hariç), KDV tevkifatı uygulanmayacaktır

2- KDV tevkifatı uygulanacak hizmetler

- Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri (Tevkifat Oranı: 2/10) (Sadece, yukarıda "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler (Tevkifat oranı: 9/10) (Sadece, yukarıda "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakim ve onarım hizmetleri (Tevkifat oranı: 5/10) (Sadece, yukarıda "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Yemek servis ve organizasyon hizmetleri (Tevkifat oranı: 5/10) (Sadece, yukarıda "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- İşgücü temin hizmetleri (Tevkifat oranı: 9/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Yapı denetim hizmetleri (Tevkifat oranı: 9/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri (Tevkifat oranı: 5/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
-Turistik mağazalara verilen müşteri bulma / götürme hizmetleri (Tevkifat oranı: 9/10) (Yukarıda "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Spor kulüplerinin yayın, reklâm ve isim hakki gelirlerine konu işlemleri (Tevkifat oranı: 9/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri (Tevkifat oranı: 7/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Servis taşımacılığı hizmeti (Tevkifat oranı: 5/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Her türlü baskı ve basım hizmetleri (Tevkifat oranı: 5/10) (Sadece, yukarıda "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan hizmetlerde tevkifat yapılacaktır)
- Yukarıda belirlenenler dışındaki hizmetler (Tevkifat oranı: 5/10) (KDV mükellefleri tarafından, 5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruşlara ifa edilen ve yukarıda belirtilmeyen diğer bütün hizmet ifalarında söz konusu idare, kurum ve kuruşlar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır)

3- KDV tevkifatı uygulanacak teslimler

- Külçe metal teslimleri (Tevkifat oranı: 7/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan teslimlerde tevkifat yapılacaktır)
- Bakır, çinko ve alüminyum ürünlerinin teslimi (Tevkifat oranı: 7/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan teslimlerde tevkifat yapılacaktır)
- Hurda ve atık teslimi (Tevkifat oranı: 9/10) (Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi KDV Kanunu'nun (17/4-g) maddesi gereğince KDV'den müstesnadır Ancak, bu malların teslimi ile ilgili olarak aynı kanunun (18/1) maddesine göre istisnadan vazgeçilmesi mümkündür İstisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan teslimlerinde tevkifat yapılacaktır)
- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklardan elde edilen hammadde teslimi (Tevkifat oranı: 9/10) (Söz konusu ürünlerin teslimleri, KDV Kanunu'nun (17/4-g) maddesi kapsamında olmayıp, genel oranda (%18) KDV'ye tabi bulunmaktadır Bunların, ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacak, sonraki safhaların teslimleri ise tevkifata tabi olacaktır Anılan malların yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan teslimlerinde tevkifat yapılacaktır)
- Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimleri (Tevkifat oranı: 9/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan teslimlerde tevkifat yapılacaktır)
- Ağaç ve orman ürünleri teslimi (Tevkifat oranı: 9/10) (Yukarıda gerek "a" grubunda sayılan KDV mükelleflerine gerekse "b" grubunda sayılan belirlenmiş alıcılara yapılan teslimlerde tevkifat yapılacaktır Ancak, söz konusu malların ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır)

4- Tevkifatta alt sınır ve fatura düzeni

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren ve yukarıda sayılan her bir işlemin KDV dahil bedeli 1000 TL'yi aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır Sınırın aşılması halinde ise tutarın tamamı üzerinden tevkifat yapılacaktır
Tevkifata tabi işlemler dolayısıyla satıcılar tarafından düzenlenecek belgelerde; "İşlem bedeli, hesaplanan KDV, tevkifat oranı, alıcı tarafından tevkif edilecek KDV tutarı, tevkifat dahil toplam tutar ve tevkifattan sonra tahsil edilmesi gereken toplam bedel (tevkifat hariç toplam tutar)" ayrıca gösterilecektir
Bu fatura satıcı açısından, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'ye tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini de taşımaktadır

5- Beyan

Tevkifata tabi tutulan KDV, alıcılar tarafından tevkifata tabi işlemin vuku bulduğu tarihi içine alan vergilendirme dönemine ait 2 Nolu KDV Beyannamesi ile beyan edilecek ve ödenecektir Ödenen KDV 1 nolu beyanname üzerinden indirilecektir

6- Tevkifata tabi işlemlerde KDV iadesi

Kısmi tevkifat uygulamasından doğan KDV alacaklarının mükellefe iade edilebilmesi için, satıcının tevkifat uygulanmayan KDV tutarını 1 Nolu KDV beyannamesi ile beyan etmiş olması, alıcının da yaptığı tevkifatla ilgili 2 Nolu KDV beyannamesini vergi dairesine vermiş olması zorunludur

İade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 Nolu KDV beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV'nin ödenmiş olması şartı aranmayacaktır İade nakden alınabileceği gibi mahsuben de alınabilecektir
Kaynak: Dünya Gazetesi