Amfora

AMFORA

Amfora,yunanca AMPHOREUS,Eski Yunan çömlekçiliğindeki başlıca kap biçimlerinden biriiki kulplu bir testi görünümünde olan amforalar iki çeşittir

1- Boynun gövde ile keskin bir açıyla birleştiği " boyunlu amfora"

2- Boyun ile gövdenin sürekli bir eğri oluşturduğu "tek parça amfora"

Birincisine Yunan çömlekçiliğindeki Geometrik Dönemden (İÖ y900)gerileme dönemine değin rastlanırİkincisi ise İÖ 7yüzyılda ortaya çıkmıştırAmforaların ölçüleri,1,5 m"lik büyük Geometrik dönem vazolarından 30 cm"lik hatta daha da küçük ( en küçüğüne amphoriskoi denir) boylara kadar değişirOrtalama amfora boyu 45 cm"dirGünümüze pek çok örneği ulaşmış olan amforalar,zeytin,tahıl,yağ ve şarap depolamak ve taşımak için kullanılmıştırŞarap amforaları standart Attika ölçüsüne göre yaklaşık 39 litredirBüyük boyları ise mezar taşı olarak ya da cenaze törenlerinde kullanmak için yapılmıştırGeniş ağızlı ve boyalı amforalar sürahi olarak kullanılmış ,ayrıca ödül olarak da dağıtılmıştır

Miken ( İÖ 14yy ) çömlekçiliğinde çok rastlanan ve Geometrik dönem öncesinde de ( İÖ y1000-900) belli başlı modellerden biri olmayı sürdüren boyunlu amforanın ,estetik kaygılar kadar işlevsel amaçlara da dayanan 12 farklı biçimi vardırBazıları üç kulplu ve daha çok kırmızı figürlü olan Nola ( İtalya"daki Nola Kentinden) tipindekiler,İÖ 6 yüzyılda İÖ 2yüzyıla değin Athena onuruna düzenlenen şenliklerde ödül olarak verilen siyah figürlü Panathenaia amforaları ( bu amforalar zeytinyağı ile doldurulur ve üstüne "Ben Atinalıların ödüllerinden biriyim"yazılırdı): 6yüzyıldan sonra evlenme ve cenaze törenlerinde dinsel amaçlarla kullanılan,ağzı dışa doğru kıvrık uzun boyunlu,ince gövdeli,narin loutrophoros amforaları özellikle önem taşırTek parçalı amforaların dışarıyay doğru kıvrılan ağızları ,silindir biçimindeki kulpları,dar sütun başlığı biçimindeki kaideleri ve oldukça eğri karınlarıyla çok daha uyumlu bir biçimleri vardırRoma döneminde de,örneğin şarap kabı olarak ,çok sayıda amfora yapılmıştır

Kaynak:AnaBritannica cilt 29 frmsinsinet için derlenmiştir