Tifo-Belirtileri-Acil Belirtileri-Teşhis-Ciddiyeti-Tedavisi-İlaç Tedavisi-Önlem

Tifo-Belirtileri-Acil Belirtileri-Teşhis-Ciddiyeti-Tedavisi-İlaç Tedavisi-Önlem






BELİRTİLER

• Ateş
• Başağrısı
• Zayıflık ve yorgunluk
• Boğaz ağrısı
• Öksürük
• İshal

ACİL BELİRTİLER

• Vücut ısısında ani düşme
• Şokla birlikte idrarda azalma, uyuşukluk ve bilinç düzeyi değişiklikleri

Tifo, Salmonella Typhi tipi bakteriler tarafından meydana getirilir Gelişmiş ülkelerde ender görülür Bakteriler ince bağırsakların duvarlarına yapışırlar ve dalak ile lenf nodüllerinin inflamasyonuna sebep olurlar Taşıyıcılar bu hastalığın yayılmasında oldukça etkendirler Bunlar bağırsak yollarında tifoid bakteri taşıyan insanlar olup yıllarca semptomsuz yaşarlar Gelişmiş ülkelerde yetersiz sağlık koşulları ve sağlıksız su kullanılması tifo salgını meydana getirebilir

TEŞHİS

Aniden ateş ve üşümeyle ortaya çıkmasına rağmen özellikle çocuklarda olmak üzere çok yavaş ilerler Hastalık, başağrısı, öksürük, zayıflık ve yorgunluk ve boğaz ağrısı ile başlar Ayrıca ishal, kusma, kabızlık ve karın ağrısı da sık olarak görülür Ateş sabaha nazaran akşamları daha yüksektir Tifo tedavi edilmezse, 7-10 gün süren hastalığın 2 safhası başlar Şiddetli vakalarda ağır ishal veya kabız olabilir Hasta bitkin, yarı kapalı gözlerle, hareketsiz bir şekilde yatar 2 haftadan sonra göğüs ve bacaktaki deride kızarıklık meydana gelir Bu da 2-3 gün içinde kaybolur Eğer hiç komplikasyon yoksa kişi yavaş yavaş iyileşmeye başlar Abdominal belirtiler derece derece kaybolur ve ateş düşer Normale dönme 10-15 gün sonra başlar Bununla birlikte hastalık herhangi bir zamanda 2 hafta içinde olmak üzere ateş düştükten sonra da tekrar başlayabilir Hastaların çoğunda genellikle 3 hafta esnasında kan basıncında ani düşme, vücut sıcaklığında yükselme, kalp atımlarında artma, sertlik, karın ağrısı ve rahatsızlık gibi komplikasyonlar olabilir Diğer-ender olan komplikasyonlar psikoz, menenjit, idrar yolu iltihabı, omurga enfeksiyonları ve zatürreedir
Teşhis için doktor kan ve idrar örneği alabilir ve laboratuvar ve örneklerdeki organizmaları çoğaltarak teşhis konusunda yardımcı olabilir




TİFO NE KADAR CİDDİDİR?

Tedavi edilemeyen tifo çok ciddidir Tedavi edilse bile bu hastalığa yakalananların pek azı yaşayabilmektedir Yaşlı insanlar ve sürekli yorulan insanlar bu hastalığa daha koiay yakalanırlar Çocuklarda bu hastalık genellikle daha hafiftir Komplikasyonlar gelişirse klinik tablo ağırlaşır Pek çok hasta uzun süreli taşıyıcı durumunda olabilir

TEDAVİ

İyi bir beslenme olamayacağından dolayı yüksek kalorili ve küçük boyutlu gıdalar sıvıyla birlikte hastaya verilmelidir Gıda maddeleri aynı zamanda toplardamardan enjeksiyonla vücuda verilmelidir İdrarda ve dışkıda bakteri olması nedeniyle hastanın giyim eşyalarına ve yatağına dikkat edilmesi gerekir

İLAÇ TEDAVİSİ

Doktor organizmaların hassas olduğu antibiyotikler önerebilir İlaç seçimi bakterilerin yayılma şiddetine göre değişir




ÖNLEM

Araları 1 aydan daha uzun olmamak üzere 2 kez aşı olunmalıdır Bu aşılar sadece kısmi bir etki gösterir Hastalığın yaygın olduğu yere gitmek zorunda olan insanlar, hastalığın salgın olarak ortaya çıktığı yerde bulunan insanlar ve mikrop taşıyıcılarla ilişkide bulunmak zorunda olan insanların aşı vurularak bağışıklık kazanmaları sağlanmalıdır Uygun çevresel temizlik önemlidir ve mikrop taşıyıcıların elleriyle iş yapmasına asla izin verilmemelidir Yeni ve oldukça etkili olan aşılar ileride üretilecektir

TİFO
Etken: Salmonella typhi

Bulaş Yolu: Mikroplu yemek ve suyun tüketilmesi ile bulaşır Zaman zaman dışkı-ağız yoluyla da bulaşma gerçekleşebilir Kanalizasyon atıklarıyla kirlenmiş sulardan tutulan kabuklu hayvanlar, önemli infeksiyon kaynağıdır Sinekler, infeksiyonu besinlere aktarabilir ve bu da insanda infeksiyon oluşturmaya yetebilir Çok sayıda insan aynı içme suyunu kullandığında (kontamine suları) tifo salgınlarına neden olabilir Hastalığın Seyri: Şiddet derecesi çeşitlilik gösteren sistemik bir hastalıktır Ağır vakaların başlangıcı kademe kademe gelişir İlk belirtiler şunlardır: Ateş, baş ağrısı, halsizlik, iştahsızlık,uykusuzluk Yetişkinlerde ve büyük çocuklarda kabızlık ishalden daha sık görülür Tedavi uygulanmazsa, hastalık; devamlı ateş, kalp atışının yavaşlaması (bradikardi), karaciğer ve dalak büyümesi (hepatosplenomegali), karın semptomları ve bazı vakalarda zatürreye kadar gidebilir Vakaların %50'sinde gövdede bastırıldığı zaman yok olan pembe benekler(papüller) ortaya çıkar Üçüncü haftada, tedavi edilmeyen vakalarda ek olarak mide-bağırsak tutulumu ve başka komplikasyonlar gelişir, bunlar da ölümle sonuçlanabilir Tifo olan kişilerin %2-5'i kronik taşıyıcı olur (mikrop safra yollarında kalabilir)

Coğrafi Dağılım: Dünyanın her yerinde görülebilir Yemek hazırlanan yerlerin kötü hijyen koşullarına sahip olduğu ve kanalizasyon atıklarının sıhhi standartlara bağlı olmadığı yerlerde daha çok rastlanır Yolcular için Risk: Hastalıklı bölgelere gidecek tüm yolcular potansiyel tifo riski altındadırlar,ancak risk, konaklama, sıhhi tesisat ve besin hijyeni standardının yüksek olduğu turist ve iş merkezlerinde düşüktür Risk özellikle, Kuzey ve Batı Afrika, Güney Asya ve Peru'da yüksektir Aşılanmış bireyler dahi kontamine su ve yiyecek tüketiminden kaçınmalıdır Profilaksi: Tifo riskinin yüksek olduğu bölgelere gidecek olan yolcular, özellikle de bir aydan fazla kalacak kimseler, yetersiz hijyen koşullarına maruz kalanlar, antibiyotiğe dirençli organizmaların var olabileceği yerleri ziyaret edecek olan kimselerin mutlaka aşı yaptırmaları gerekir Önlemler: Yemek ve su yoluyla bulaşan infeksiyonlara karşı alınması gereken tüm önlemlerin alınması
gerekir