Şengül Şirin
|
George Frideric Handel
George Frideric Handel
HÄNDEL ya da HAENDEL (Georg Friedrich), 1726'da ingiliz yurttaşlığına geçmiş saksonyalı besteci (Halle 1685 - Londra 1759) ilk hocası, ona klavye tekniğini ve bestelemenin temel kurallarını öğreten F Wilhelm Zachow'dur Halle duomosun-da orgcuyken, hukuk öğrenimi görmek üzere üniversiteye girdi 1703'te Hamburg'a gitti Aziz Yuhanna'ya göre çile adlı yapıtı bu kentte seslendirildi (1704) ikinci keman olarak Hamburg operası'na girdi Almira ve Nero adlı operalarını burada sahneletti (1705) italya gezisi sırasında (1706-1710), Floransa, Roma, Venedik ve Napoli'ye gitti Floransa'da Rodrigo operasını besteledi Roma'da Corelli, A Scar-latti ve Caldara ile tanıştı Agrippina operası 1709'da Venedik'te çok büyük başarı kazandı Bu kentte D Scarlatti, Lotti, Vivaldi ve Albinoni ile tanıştı Bu yıllarda çok sayıda latince motet ve mezmur besteledi
1710'da Hannover sarayı'nda capella yöneticiliğine atandı Aynı yılın sonunda Londra'ya gitti Burada bestelediği Rinal-do operası olağanüstü ilgiyle karşılandı Kıta Avrupası'nda yaptığı yolculuklardan sonra 1712'de kesin olarak Londra'ya yerleşti 1714'te ingiltere kralı ilan edilen Hannover seçicisi, Händel'e bir gelir bağladı Haymarket operası'nın sürekli besteciliğini yapan Händel, bu kurumun kapanması üzerine, geleceğin Chandos dükü (1717) Carnarvon kontunun hizmetine girdi; kont için 11 anthem (Chandos An-thems), 3 Te Deum ve Acis and Galatea gibi yapıtlar besteledi 1720'de Royal Aca-demy of Music'in başına getirildi
1728'de kapanıncaya değin, bu kurum için 15 kadar opera (Radamisto, Giuiio Cesare) yazdı Bu türdeki verimi, sonraki yıllarda yeniden arttı ve 20 yıl boyunca, ingilizler'e italyan operasını benimsetmeye çalıştı Rakibi kumpanyalar tarafından yıpratılma-sı ve başarısızlığa uğraması üzerine tiyatronun yönetimini bıraktı ve oratoryo türüne ağırlık verdi Bir yandan da opera bestelemeyi sürdürdü (Serse) Sağlığı bozulunca 1737'de Aachen'a giderek bir süre dinlendi, ingiltere'ye dönünce peş peşe bestelediği oratoryolarıyla sanatının doruğuna ulaştı
1741'de Dublin'e davet edildi ve Messiah oratoryosu ilk kez burada seslendirildi (nisan 1742) Londra'ya döndükten sonra Covent Garden için oratoryolar ve org konçertoları besteledi Dettingen zaferi için bir Te Deum (1743), Culloden zaferi için Judas Maccabaeus oratoryosunu (1 747), Aachen antlaşması için Music for the Royal Fireworks'ü (1749) besteledi Görme yetisini yitirdiğinden, yaşamının son yıllarında mutsuzdu Westminster Abbey'e defnedildi
Händel, Almanya'dayken ülkesinin koro ve klavye müziğini, ayrıca fransız ve italyan üsluplarını tanıdı İtalya'da geçirdiği yıllarda, italyan operasını ve üzerinde uzun süreli bir etki bırakan Corellr'nin çalgı müziğini inceledi, ingiltere'ye gidince Henry Purcell'ın yapıtlarından çok şey öğrendi Händel, bu farklı eğilimleri özümlemeyi başararak kişisel bir üslup yarattı Özellikle A Scarlatti'den etkilenerek, opera seria biçiminin yeni örneklerini verdi Händel operalarını, daha çok recitativo' lar ve aryalarla ördü, koro parçalarına ve toplu icralara çok seyrek yer verdi Besteci, bu üslubu, tümüyle dinsel nitelikli olmayan, geniş çaplı oratoryolarına da uyarladı Ama oratoryolarında koronun rolü daha önemlidir Yapıtlarındaki, -coşkulu üslubuyla uyum içinde olan mimari de, anlatımı güçlendirir Batı müziğinin barok çağı, Händel ile sona ermiştir
• Ses yapıtları A Dinsel olanlar: mez-murlar (Dixit Dominus), motet'ler ve latince sözler üzerine 5 Te Deum; ingilizce sözler üzerine anthem'ler; aziz Yuhanna'nın ve Brockes'un metinleri üzerine 2 çile; odlar (kraliçe Anne ve azize Cecilia için); oratoryolar (Saul, israel in Egypt, Messiah, Samson, Belshazzar, Judas Maccabaeus, Solomon, Jeptha)
—B Dindışı olanlar: aryalar, duolar, triolar, italyan tarzı kantatlar, italyan tarzı operalar (¡1 Pastor fido, Giuiio Cesare, Orlando, Alcina); bir maske (Acis and Galatea)
• çalgı yapıtları Klavsen süitleri; solo sonatlar ve üç çalgı için sonatlar; orkestra için 6 concerto grosso; org ve orkestra için 20 konçerto; The Water Music (Su müziği) ve orkestra için Music for the Royal Fireworks (Kralın havai fişek gösterisi için müzik)
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|