İşsizlik Parasına Hak Kazanma şartları / Arif Temir

İşsizlik parasına hak kazanma şartları / Arif Temir

İşsizlik parası, işsiz kalan çalışanların belirli bir süre hayatlarını sürdürmelerini sağlayan önemli bir gelir kaynağıdır İşsizlik parasına hak kazanabilmek için belirli şartları sağlamak gerekiyor Buna göre iş sözleşmesinin sona ermesinden önceki son 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde;
- 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,

- 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,

- 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,

Süre ile işsizlik ödeneği ödeniyor

Kesinti sayılmayan durumlar

Son 120 günde iş sözleşmesi devam etmekle birlikte aşağıda belirtilen durumlar kesinti olarak kabul edilmiyor Bunlar;

- Ücretsiz izin,

- Hastalık,

- Disiplin cezası

- Gözaltına alınma,

- Kısmi istihdam

- Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali,

- Grev,

- Lokavt,

- Genel hayatı etkileyen olaylar,

- Ekonomik kriz,

- Doğal afetler,

İşsizlik parasından kimler yararlanabilir?

Aşağıda belirtilen hallerde iş sözleşmesi sona erdirilen işçiler işsizlik parası almaya hak kazanırlar:

- 4857 sayılı İş Kanununun 17 maddesinde belirtilen bildirim önellerine uygun olarak iş sözleşmesi işveren tarafından sona erdirilmiş olanlar

- Hizmet akdi, süresi belli olsun veya olmasın sürenin bitiminden önce veya bildirim önelini beklemeksizin 4857 sayılı İş Kanununu 24 maddesinin ahlak ve iyi niyet kuralları, zorlayıcı nedenler ve sağlık nedenleriyle sigortalı tarafından feshedilmiş olanlar

- İş Sözleşmesi, süresi belli olsun veya olmasın sürenin bitiminden önce veya bildirim önelini beklemeksizin 4857 sayılı İş Kanununun 25 maddesinin sağlık ve zorlayıcı nedenlerle işveren tarafından feshedilmiş olanlar

- İş Sözleşmesinin belirli süreli olması halinde, bu sürenin bitimi nedeniyle işsiz kalmak

- İşyerinin el değiştirmesi veya başkasına geçmesi, kapanması veya kapatılması, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedenleriyle işten çıkarılmış olmak

İşsizlik parasının miktarı

İşsizlik maaşının miktarını işten ayrılmadan önce alınan maaş belirliyor Günlük işsizlik ödeneğinin miktarı, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı olmaktadır Ancak işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin (1,7775 TL) brüt tutarının yüzde seksenini (1422 TL’yi) geçemiyor

Genel sağlık sigortası kapsamında

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre işsizlik parası alanlar genel sağlık sigortası kapsamında sigortalı sayılıyor Sağlık hizmetlerinde yararlanabiliyorlar Bunların bakmakla yükümlü olduğu (çocuk, eş gibi) kişilerde genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyorlar

İşsizlik maaşı haczedilemiyor

İşsizlik maaşının ödenmesi ve yapılan kesintiler belirli kurallara bağlı Buna göre; n İşsizlik parası her ayın sonunda aylık olarak işsizin kendisine ödenir n İlk işsizlik ödeneği ödemesi ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılıyor n Damga vergisi hariç herhangi bir kesintiye tabi tutulmaz n Ölen sigortalı işsizlere ait fazla ödemeleri geri talep edilmez n Nafaka borçları dışında haciz yapılamaz, başkasına devredilemez

İŞKUR’A bilgi verilecek

İşsizlik parası alanlar herhangi bir iş bulup çalışmaya başladıklarında Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünün ilgili birimine 15 gün içerisinde başvurarak çalıştıklarını bildirmeleri gerekiyor Çalıştığını bildirmeyenler yapılan ödemeleri faiziyle birlikte geri ödemek zorunda kalabilirler

Yapılması gerekenler?

İşsizlik sigortasından ödenen gelirin miktarı artırılabilir Örneğin ayda 5 bin lira maaş alan bir çalışana ayda 1422 lira işsizlik parası ödendiğinde arada önemli bir farkın olduğu açıktır Bu farkın biraz daha azaltılması gerekiyor Çalıştığı süre içerisinde hiç işsizlik parası almadan emekli olanlara ödemiş oldukları primlerin belirli bir kısmının örneğin yüzde 25’inin geri ödenmesi gibi uygulamaların hayata geçirilmesi daha hakkaniyetli olacaktır İşçisini işsiz bırakmayıp emekli eden işverene de ödemiş olduğu primlerin belirli bir miktarının iade edilmesi de işvereni istihdamın devamını sağlama konusunda teşvik edecektir



Güneş Gazetesi