Aynı Işverenin Farklı şubelerinde çalışan Sigortalının Bildirimi Nasıl Yapılmalı

AYNI İŞVERENİN FARKLI ŞUBELERİNDE ÇALIŞAN SİGORTALININ BİLDİRİMİ NASIL YAPILMALI

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 11 ve 25 maddeleri uyarınca, sigortalının aynı işverene ait farklı bir işyerinde naklen ve hizmet akdine sona ermeden çalıştırılmaya başlanılması halinde, işten ayrılış ve işe giriş bildirgeleri süresi dışında verilmiş olsa da bahse konu belgelere idari para cezası uygulanmamaktadır


Yönetmelikte yer alan bu hükümler, sigortalının aynı işverenin bir işyerinden alınarak diğer bir işyerinde sürekli olarak çalıştırılmaya başlanıldığı durumlar için yapılmıştır


Ancak uygulamada, sigortalıların bir işyerinden alınıp diğer bir işyerinde sürekli çalışmaya başlamasının yanı sıra, sigortalının kimi zaman ayda 3-5 gün, kimi zaman ayınbazı günlerinde, kimi zaman da günün bazı saatlerinde aynı işverene ait farklı işyerlerinde geçici olarak çalıştığı durumlarla da karşılaşılabilmektedir Hatta bu durumlar, sigortalıların sürekli olarak görevlendirilmelerine veya nakline göre, çok daha fazla karşılaşılan bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır


Örneğin, inşaat malzemesi satan bir firmanın satış ofisinde görevli olan ve sigortalı bildirimleri bu ofis adına tescil edilmiş işyeri dosyasından yapılan bir personelin, mesaisinin büyük bir bölümü bu ofiste geçse de, malın müşterilere teslimi nedeniyle mesaisinin bir bölümü firmanın malzemelerin bulunduğu ve farklı bir adreste kurulu bulunan depoda geçebilmektedir


Yine aynı firmanın merkez adresinde çalışan ve sigortalı bildirimleri bu dosyadan yapılan bir personel, aynı firmanın diğer şubelerinde çalışan personelin hafta tatili ve yıllık izinlerini kullandıkları süreler zarfında bu şubelerde görevlendirilebilmekte veya aynı firmanın bir şubesinde görevli personel, aynı firmanın diğer şubelerindeki artan iş yüküne yardım etmek amacıyla ayın bazı günlerinde veya günün bazı saatlerinde diğer şubelerinde çalıştırılabilmektedir


Dolayısıyla yukarıda belirtilen örneklerdeki çalışmaları nedeniyle sigortalılara aynı işveren tarafından iki farklı işyerinde çalıştığı gerekçesiyle iki ayrı ücret ödenmesi gibi bir durum sözkonusu olmadığı gibi, ayın bazı günlerinin bazı saatlerinde aynı işverenin bir şubesinde, bazı saatlerinde diğer şubesinde çalışan bir sigortalı için işten ayrılış ve işe giriş bildirgesi düzenlenmesi de fiilen mümkün değildir


Olayın teşvikler boyutuna bakıldığında, 4447 sayılı Kanunun geçici 10 maddesinde öngörülen teşvikten yararlanılmakta olan bir sigortalının aynı işverenin farklı bir işyerinde çalıştırılmaya başlanılması halinde, teşvikten yararlanma süresi sona ermemiş olsa da sözkonusu teşvikten ikinci defa yararlanılması mümkün olmadığından 1-2 gün başka bir şubede görevlendirilen bir personel için işten ayılış ve işe giriş bildirgesi düzenlendiğinde yeni şubedeki çalışmalarından dolayı sözkonusu teşvikten yararlanılması mümkün olamayacağı gibi yeni işyerinde tekrar çalışmaya başladığı tarihten sonra da yine sözkonusu teşvikten yararlanılması mümkün olamayacaktır


Uygulamada, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca fiilen yapılan denetimler sonucunda düzenlenen durum tespit tutanlarında kayıtlı sigortalıların, tutanakların değerlendirilmesi aşamasında aynı işverenin farklı bir adreste kurulu işyerlerinden sigortalı bildiriminin yapıldığı anlaşıldığı durumda, 2011/51 sayılı Genelgede yer alan “kamu idarelerince intikal ettirilen listelerde kayıtlı kişilerin aynı işverenin farklı işyeri dosyasında kayıtlı olması durumunda, aynı işverenin birden fazla işyerinden ayrı ayrı bildirim yapılması” gerektiği yönündeki açıklamadan dolayı, ayrıca bu dosya için de bildirim yapılmasının istenildiği ve bu belgeler nedeniyle idari para cezası uygulandığı durumlarla karşılaşılabilmektedir


Dolayısıyla, sigortalıların aynı işverenin farklı işyerlerinde günün bazı saatlerinde veya ayın bazı günlerinde geçici olarak görevlendirilmeleri halinde, her bir işyerinde geçen çalışmalar için ayrı ayrı ücret ödenmesi sözkonusu olmadığından, bildirimlerinin asıl işyerlerinden yapılmasının yeterli olacağı değerlendirilmektedir


Uygulamada kimi zaman sigortalı sayısına endeksli prim teşviklerinden yararlanabilmek için, kimi zaman özürlü çalıştırma yükümlülüğünden kurtulmak için, kimi zaman iş sağlığı ve güvenliği kapsamında getirilen yükümlülükleri nispeten azaltabilmek için, kimi zaman da ihale veya özel bina inşaatlarında asgari işçiliği tamamlamak amacıyla sigortalıların aynı işverenin farklı işyerlerinde çalıştıkları halde bildirimlerinin başka bir işyerinden yapıldığı durumlarla da karşılaşılabilmektedir


Bu gibi durumlarda, yukarıda ifade etmeye çalıştığım hallerden ziyade, haksız menfaat temin etme amacı sözkonusu olduğundan, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan fiili denetimler sırasında bu hususların göz önünde bulundurulması gerekecektir


Tutanaklarda bu hususlara yer verilmemiş olmasına rağmen, sigortalıların aynı işverenin farklı bir adreste kurulu bir işyerinde çalıştıkları halde bildirimlerinin farklı bir dosyadan yapıldığının tutanakların değerlendirilme aşamasında ortaya çıkması halinde, işverenlerden doğrudan ek bildirge isteyip, idari para cezası uygulamak yerine haksız menfaat temin etme durumunun olup olmadığının değerlendirilmesi, gerekirse yeniden bir inceleme talebinde bulunulmasının yerinde olacağı değerlendirilmektedir

Eyüp Sabri DEMİRCİ
Sosyal Güvenlik Kurumu
İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü