Aynaroz Dağı Hakkında Bilgi,aynaroz Manastırı

AYNAROZ DAĞI

Aynaroz Dağı,Yunanca ATHOS,AYION OROS olarak da bilinirYunanistan'ın kuzeyinde dağRum Ortodoks keşişlerinin yönetiminde yarı-özerk bölgeBölge,20 manastır ile bazıları manastırlardan da geniş olan bağlı birimleri (skite) içine alır366 km2'lik bir alan kaplayan bölgenin tek kenti ve merkezi Kariai'dir

Aynaroz Dağı,Makedonya'dan Ege Denizine uzanan Khalkidiki Yarımadasının üç dağlık burnundan,en doğudaki Akti Burnunda yer alıren geniş yeri 10 kmuzunluğu 50 kmolan bu burnun güney ucunda,sert bir eğimle yükselen kuzey yamacı ormanlık bir sırtın üzerindedir2033 m'lik mermer doruğu ,üzerinde bulunduğu sırtın en yüksek noktasıdırPers kralı IKserkses'in,İÖ 5 yüzyılda dononmasını korunmasız Akti Burnundan dolaştırmamak için açtırdığı 2,5 km uzunluğundaki kanalın izleri bugün de bellidir





Aynaroz Dağı,İS 850 öncesinden beri keşişlerin inzivaya çekildiği bir yerdiÖrgütlü manastır yaşamı,Aynorozlu Aziz Athanasios'un ,Bizans İmparatoru IINikephoros Phokas'ın da desteğiyle İS 963'te yörenin ilk manastırı Büyük Lauras'ı ( Yunanca: laura "manastır") kurması ile başladıMünzevi keşişlerin örgütlü manastır yaşamına direnmesine karşınİmparator Iİoannes Tsimiskes,keşişlere Aziz Athanasios Typikon'unu (Doğu Kilisesi ayin ve törenlerinde uyulması gereken kuralları ve dua adlarını içeren kitap)zorla kabul ettirdiKadınların girmesinin ve dişi hayvan sokulmasının öteden beri yasak olduğu Aynaroz'da 11yüzyılda yeni manastırlar kurulduRusya'nın ve öteki Slav devletlerinin bağışlarıyla kurulan manastırlar,Aynaroz Dağı ve çevresine panortodoks denebilecek bir kimlik kazandırdı1400'de sayısı 40'a ulaşan manastırlardan bugün yalnız 20'si ayaktadır1542'de yörenin son manastırı Stratonike yapıldı

Aynarozda bazı manastırlar ,15yüzyılda başkeşişlerin yönetimindeki katı manastır sistemini terk ederek her yıl seçilen iki mütevellinin ( epitropoi) yönetiminde keşişlerin kişisel mülk edinebileceği liberal bir sistemi benimsediler

1430'da Osmanlılar Selanik'i ele geçirince Aynaroz manastırları Osmanlı yönetimi altına girdiBöylece,bir yandan manastırlar hızla gerileyip yoksullaşırken öte yandan da daha liberal bir yönetim biçimi kurulduBuna tepki olarak,16yüzyılda her biri bir manastıra bağlı,ortak bir kilise çevresinde toplanmış ilk münzevi yerleşmeler (skite) kuruldu1783'te Patrik IVGabriel leri bir beratla çeşitli reformları başarıyla yürürlüğe koyduAynaroz manastırları Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasından önceki savaşlarda büyük zarar gördüBuna karşılık,Rus çarlarının koruması altında 19yüzyılda Rus manastırları ve mülkleri iyice genişlediManastır bölgesinin bugünkü anayasası 1924 tarihlidirve 1975 tarihli Yunanistan anayasasının güvencesi altındadırBölgenin yarı-özerk niteliğini vurgulamak amacıyla,Yunanistan hükümeti burada Dışişleri Bakanlığının atadığı kbir vali ( dioikıtis) bulundururAma gerçek yönetim 20 manastırın birer temsilcisinden oluşan Kutsal Konsil'in ( lera Syneksis) elindedirYürütme organı heryıl dönüşümlü olarak değişen dört temsilcinin oluşturduğu Epistasia'dırGünümüzde manastırların 11'i tutucu,dokuzu ise liberal tüzüklere bağlıdırOruç ve disiplin uygulamaları tutucu 11 manastırda çok daha katıdırÇoğu kıyıda bulunan manastırlar,genellikle bir kiliseyi dört yandan çevreleyen binalardan oluşurBizans ikonlarının ve hazinelerinin en önemli örneklerinden bazıları bu kiliselerdirAyakta kalan kütüphanelerde,birçoğu kataloglanmış halde pek çok ilkçağ ve ortaçağ el yazması vardır

Kaynak:AnaBritannica cilt 4 sayfa 57-58 frmsinsinet için derlenmiştir