Gram Boyama, Yapılışı

GRAM BOYAMA




Gram boyama,bakteri çeşitlerinin ayrılmasında kullanılan mikrobiyolojik boyama metoduGram boyama metodu ile bakterilerin sınıflandırılmaları oldukça kolay hale gelmektedirBu yolla boyanan bakterinin verdiği reaksiyon ,gelişme bakımından yakınlık gösteren sınıfların ortak karekterleriyle ilgilidirİlaç kullanımında bakterinin tanınması çok önemlidirAntibiyotiklerin bir kısmı,bilhassa gram pozitif bakterilere tesir ederken,bir kısmı da özellikle gram negatif bakterilere etkilidir





YAPILIŞI;

Lam üzerine alınan incelenecek materyal ,önce ateşten geçirilerek tesbit edilirÜzerini örtecek şekilde "kristal viyole " boyası konurSu ile yıkanır ve üzerine iyot eriyiği dökülürDaha sonra alkol eriyiği ile renk giderme işlemi yapılırSuyla yıkanıp safranin ile tekrar boyanır

Gram (+) olan bakteriler ,kristal viyole boyasını tutar ve alkolde boyasını vermezBu sebeple boyama işleminin sonunda ,gram (+) bakteriler mavi-mor renkte görülürler ( mikroskobik incelemede) Gram (-) bakteriler ise,alkolle renklerini verdiklerinden,boyamanın son safhasındaki safranin boyasının rengini alırlarBu tip bakteriler boyama sonunda kırmızı renkte görülürler

Kaynak;Yeni Rehber Ansiklopedisi 8cilt sayfa 108 frmsinsinet için derlenmiştir

Gram boyama, bakterileri hücre duvarlarının kimyasal ve fiziksel özelliklerine göre iki büyük gruba (Gram-pozitif, Gram-negatif) ayırmak için kullanılan empirik bir yöntemdir
Bu metodu bulan kişi, Danimarkalı bilim adamı Hans Christian Gram'dır Bu metodu, 1884 yılında, pnömokoklar (Streptococcus pneumoniae) ile Klebsiella pneumoniae bakterilerini ayırt edebilmek için geliştirmiştir

Kullanım

Araştırmalarda

Gram boyama, bakteriyoloji laboratuvarındaki en faydalı boyama tekniklerinden biridir Bu teknik, bir bakteri örneğinin kimliğinin belirlenmesinde ilk aşama olan Gram-pozitif/Gram-negatif ayrımının yapılmasında kullanılır
Tıbbi Alanda

Gram boyama, enfeksiyon şüphesi olan vücut sıvılarında ve biyopsi örneklerine de uygulanır Menenjit şüphesi olan Beyin omurilik sıvısı örneklerinde veya Septik artrit şüphesi olan eklem sıvısı örneklerinde uygulanabilen bu teknik, zamanın kısıtlı ve tedavinin acil olabileceği durumlarda, bazen günlerce beklemeye sebep olan kültür uygulamalarından çok daha çabuk sonuç verir
Yöntem

Gram boyama yapmak için hazırlanmış preparatın üzerine kristal viyole boyası damlatılıp 1 dakika beklenir ve iyot-lugol çözeltisi ile yıkanarak kristal viyole uzaklaştırılır Preparata tekrar iyot-lugol çözeltisi damlatılarak 1 - 2 dakika bekletilip, distile su ile yıkanarak iyot-lugol çözeltisi uzaklaştırılır Preparatın üzerine %96 'lık etil alkol veya eter – aseton çözeltisi damlatılarak 15 - 30 saniye beklenir, distile su ile yıkanır ve karşıt boya olarak safranin damlatılır ve 40 - 50 saniye bekletilir Preparat distile su ile yıkanarak havada kendi halinde kurumaya bırakılır, preparata immersiyon yağı damlatılır ve 100 'lük objektifle incelenir Mor renkli bakteriler Gram pozitif, pembe-kırmızı renkli bakteriler ise Gram negatif olarak değerlendirilir Gram boyama için gerekli olan tüm çözeltiler hazır ticari kitler halinde de pazarlanmaktadır
Mekanizma

Gram-pozitif bakterilerin kristal viyole/iyot kompleksini tutma özelliğine sahip peptidoglikan yapıda hücre duvarları vardır Hücre duvarlarının ağsı ve kat kat peptidoglikandan oluşan yapısı boya parçacıklarını tutar Gram-negatif bakterilerin hücre duvarı ise sadece ince bir peptidoglikan katmanında oluşur ve boyaları tutamaz Gram-negatif bakterilerde aynı zamanda lipid yapıda bir dış zar duvardır
Alkol, Gram-pozitif hücre duvarının su kaybedip büzüşmesine neden olur bu yüzden boya tanecikleri moleküllerin arasına sıkışır Gram-negatif bakterilerdeki ince olan peptidoglikan katman boya parçalarını tutamaz; alkol dış zardaki lipitleri çözünce boya dağılır, hücrenin rengi açılır Renk açılması adımı önemlidir ve belli bir yetenek gerektirir çünkü Gram-pozitif olma kesin bir sonuç vermeyebilir Renk açılmasının ardından birinciden farklı ikinci bir boya (safranin or fuchsin) uygulanır, bu boya rengi açılmış hücreleri boyayarak onların görünmelerini sağlar Gram pozitifler birinci boyayla mora boyandıkları için ikinci boya onların rengini etkilemez, ama Gram negatif olanlar pembe-kırmızı olurlar
Genellikle (istisnalar mevcuttur), Gram-negatif bakteriler hastalık yapıcı kuvvetleri açısından daha tehlikelidirler Gram-negatiflerin dış zarlarının üstünde, antikorların bağlanmasını engelleyen bir sümük tabakaları vardır Bakterinin dışında kapsül bulunması da hastalık yapıcı etkinliğini arttıran (virülans) faktörlerdendir Gram-negatif bakteriler bütün bunlara ek olarak, dış zarlarında lipopolisakkarit bulunur, bu yangının (enflamasyonun) artmasına neden olan bir endotoksindir Yangı o derece şiddetli olabilir ki septik şok meydana gelebilir Gram-pozitiflerin ise hücre duvarlarını koruyan dış zarları yoktur ve vücudun ürettiği lizozim enzimi çıplak peptidoglikan katmanlarına zarar vererek bakteriyi imha eder Gram-pozitifler bu özellikleri yüzünden penisilin gibi beta-laktam antibiyotiklere daha duyarlıdırlar

Gram boyama nedir? gram negatif nedir? gram pozitif nedir? gram boyama nasıl yapılır ve gram boyamanın amacı nedir?
Gram boyama, bakterileri hücre duvarlarının kimyasal ve fiziksel özelliklerine göre iki büyük gruba (Gram-pozitif, Gram-negatif) ayırmak için kullanılan empirik bir yöntemdir
Bu metodu bulan kişi, Danimarkalı bilim adamı Hans Christian Gram’dır Bu metodu,1884 yılında, pnömokoklar (Streptococcus pneumoniae) ile Klebsiella pneumoniae bakterilerini ayırt edebilmek için geliştirmiştir
Araştırmalarda

Gram boyama, bakteriyoloji laboratuvarındaki en faydalı boyama tekniklerinden biridir Bu teknik, bir bakteri örneğinin kimliğinin belirlenmesinde ilk aşama olan Gram-pozitif/Gram-negatif ayrımının yapılmasında kullanılır
Tıbbi Alanda

Gram boyama, enfeksiyon şüphesi olan vücut sıvılarında ve biyopsi örneklerine de uygulanır Menenjit şüphesi olan Beyin omurilik sıvısı örneklerinde veya Septik artritşüphesi olan eklem sıvısı örneklerinde uygulanabilen bu teknik, zamanın kısıtlı ve tedavinin acil olabileceği durumlarda, bazen günlerce beklemeye sebep olan kültür uygulamalarından çok daha çabuk sonuç verir
Yöntem

Gram boyama yapmak için hazırlanmış preparatın üzerine kristal viyole boyası damlatılıp 1 dakika beklenir ve iyot-lugol çözeltisi ile yıkanarak kristal viyole uzaklaştırılır Preparata tekrar iyot-lugol çözeltisi damlatılarak 1 – 2 dakika bekletilip, distile su ile yıkanarak iyot-lugol çözeltisi uzaklaştırılır Preparatın üzerine %96 ‘lık etil alkol veya eter – aseton çözeltisi damlatılarak 15 – 30 saniye beklenir, distile su ile yıkanır ve karşıt boya olarak safranin damlatılır ve 40 – 50 saniye bekletilir Preparat distile su ile yıkanarak havada kendi halinde kurumaya bırakılır, preparata immersiyon yağı damlatılır ve 100 ‘lük objektifle incelenir Mor renkli bakteriler Gram pozitif, pembe-kırmızı renkli bakteriler ise Gram negatif olarak değerlendirilir Gram boyama için gerekli olan tüm çözeltiler hazır ticari kitler halinde de pazarlanmaktadır
Mekanizma

Gram-pozitif bakterilerin kristal viyole/iyot kompleksini tutma özelliğine sahip peptidoglikan yapıda hücre duvarları vardır Hücre duvarlarının ağsı ve kat kat peptidoglikandan oluşan yapısı boya parçacıklarını tutar Gram-negatif bakterilerin hücre duvarı ise sadece ince birpeptidoglikan katmanında oluşur ve boyaları tutamaz Gram-negatif bakterilerde aynı zamanda lipid yapıda bir dış zar duvardır
Alkol, Gram-pozitif hücre duvarının su kaybedip büzüşmesine neden olur bu yüzden boya tanecikleri moleküllerin arasına sıkışır Gram-negatif bakterilerdeki ince olan peptidoglikan katman boya parçalarını tutamaz; alkol dış zardaki lipitleri çözünce boya dağılır, hücrenin rengi açılır Renk açılması adımı önemlidir ve belli bir yetenek gerektirir çünkü Gram-pozitif olma kesin bir sonuç vermeyebilir Renk açılmasının ardından birinciden farklı ikinci bir boya (safranin or fuchsin) uygulanır, bu boya rengi açılmış hücreleri boyayarak onların görünmelerini sağlar Gram pozitifler birinci boyayla mora boyandıkları için ikinci boya onların rengini etkilemez, ama Gram negatif olanlar pembe-kırmızı olurlar
Genellikle (istisnalar mevcuttur), Gram-negatif bakteriler hastalık yapıcı kuvvetleri açısından daha tehlikelidirler Gram-negatiflerin dış zarlarının üstünde, antikorların bağlanmasını engelleyen bir sümük tabakaları vardır Bakterinin dışında kapsül bulunması da hastalık yapıcı etkinliğini arttıran (virülans) faktörlerdendir Gram-negatif bakteriler bütün bunlara ek olarak, dış zarlarında lipopolisakkarit bulunur, bu yangının (enflamasyonun) artmasına neden olan bir endotoksindir Yangı o derece şiddetli olabilir ki septik şok meydana gelebilir Gram-pozitiflerin ise hücre duvarlarını koruyan dış zarları yoktur ve vücudun ürettiği lizozim enzimi çıplak peptidoglikan katmanlarına zarar vererek bakteriyi imha eder Gram-pozitifler bu özellikleri yüzünden penisilin gibi beta-laktam antibiyotiklere daha duyarlıdırlar
Gram-pozitif

Gram-pozitif gram boyama prosedüründen geçtikten sonra, mikroskop altında mavi-siyah, mor renk alan bakterilerdir Bu rengin sebebi gram-pozitif bakterilerin hücre duvarlarının kristal viyole/iyot karışımını tutmasıdır Gram-negatif bakterilerin aksine gram-pozitif bakterilerin hücre duvarlarının dışında ¨Dış Zar¨ bulunmaz Peptidoglikanhücre duvarı daha kalın olan gram-pozitiflerin boyaları tutma kuvvetleri fazladır
Orijinal bakteri sınıflandırmasında gram-pozitifler Firmikütler şubesini oluşturuyorlardı Firmikütler şubesi çok geniştir ve içerdiği bazı ünlü familyalar şunlardır: Bacillus,Listeria, Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus, ve Clostridium Bu şube,Mycoplasma grubunun da üyesi olduğu Mollikütleri de içine almak üzere genişletilmiştir Bu bakteriler hücre duvarına sahip olmadıkları için gram boyasıyla boyanamazlar ancak boyanabilen türlerden geliştikleri varsayılmaktadır
Actinobacteria gram-pozitiflerin başka bir ailesidir Actinobacteria ve Firmikütler,DNAlarındaki yüksek ve düşük G+C miktarı sebebiyle (sırasıyla) guanin ve sitozingrupları olarak adlandırılırlar İkinci hücre zarına sahip olmamaları ve sterollere sahip olmaları sebebiyle bu şubelerin ökaryotların ataları oldukları iddia edilmiştir
Deinococcus-Thermus grubu bakteriler de yapıları gram-negatif bakterilerle aynı olmasına rağmen boyanma şekilleri yüzünden gram-pozitif sayılmışlardır
Hem gram-pozitif bakterilerin hem de gram-neagit bakterilerin S-tabakası denen ayrı bir zarları daha vardır Gram-negatiflerde s-katmanı, dış zara yapışıktır Gram-pozitiflerde ise s-katmanı, peptidoglikan tabakasına yapışıktır Gram-pozitiflerin kendilerine has bir özellikleri hücre duvarlarında teyikoik asit bulundurmalarıdır Lipoteyikoik asit denen, özel teyikoik asit türünün lipid kısmı, peptidoglikan tabakasının hücreye ¨ demirlenmesine¨ yardımcı olur
Gram-negatif

Gram-negatif bakteriler Gram boyama prosedürü sırasında kristal viyole boyasını tutmayan bakterilerdir Gram-pozitif bakteriler, alkolle yıkandıktan sonra mavi rengi tutmaya devam ederlerken, Gram-negatif bakteriler mavi rengi kaybederler Gram boyama testinde kristal viyoleden sonra bir karşı boya eklenir Bu boya Gram-negatif bakterileri kırmızı-pembe renge boyar Bu test, hücre duvarlarının türüne göre çok farklı olan iki bakteri tipini ayırmakta son derece faydalıdır
Gram-negatif bakterilerin pek çoğu patojendir Yani, insanlarda hastalık yapma yetisine sahiplerdir Bu hastalık yapma yetisi, Gram-negatif hücre duvarının bazı özelliklerinden, isim vermek gerekirse LPS (lipopolisakkarit) içeriğinden kaynaklanmaktadır LPS’ler endotoksinlerdir