Öğrenme Biçimleri

Öğrenme Biçimleri nelerdir,
Öğrenme Stilleri,
Öğrenme Biçimleri testi,
öğrenme stilleri ve örnek uygulama

1-Genel
Öğrenciler,bilginin alınması ve süreçlendirilmesinde (işlenmesinde) "öğrenme modeli" olarak adlandırılan farklı karakteristik etkilenme ve tercihlere sahiptirler Bazı öğrenciler, gerçek olgulara, verilere ve algoritmalara yönelirken, diğerleri teorilerle ve matematiksel modellerle daha barışıktır Bazıları, bilginin resimler, diyagramlar, şemalar gibi görsel biçimlerine, diğerleri sözel biçimde yazılı ve sözlü tanımlamalara daha fazla yanıt verirler Bazıları, aktif olarak ve birbirlerini etkileyerek ve diğerleri kendi duygu ve düşünceleriyle kişisel olarak öğrenmeyi tercih ederler

Bununla beraber, herhangi bir mesleki etkinlikte tiim öğrenme modellerinde çalışmak gerekir Örneğin, uzman mühendisler ve bilim adamlan, hem gözlemci, metodik ve dikkatli (duyumsal öğrenmenin özelliği) ve hem de yenilikçi, meraklı ve gerçek olguların yorumuna ve teoriye eğilimli (sezgisel öğrenmenin özelliği) olmalıdır Buna ilaveten, görsel ve sözel iletişim becerilerini geliştimek zorundadırBilgiler rutin olarak her iki biçimde de gelir Bu öğrenme modellerinden her ikisi de görev yapmadığı durumlarda, bilginin çoğu kaybolacaktır

Eğer profesörler, kendi öğrencilerinin daha az tercih ettikleri öğrenme biçimine göre öğretirler ise, öğrencinin öğrenmesi yeterli derecede olmayabilecek ve öğrenci sıkıntıya düşecektir Diğer taraftan profesör, sadece öğrencinin tercih ettiği öğrenme biçiminde öğretirse, öğrenciler okulda ve meslek yaşamlarında başarı için kendi potansiyellerine ulaşmada ihtiyaç duyulan zihinsel yeteneklerini geliştiremeyecektir
Eğitimin bir amacı, öğrencilere kendi tercih ettikleri ve daha az tercih ettikleri öğrenme modellerinde onların becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilmektirÖğrenme modelleri, bu modların sınıflandırılmasında istenen genişlikte bir tasarım için iyi bir
çerçeve sağlarlarAmaç, her gruptaki öğrencinin ihtiyacı olan öğrenme gereksinimini belirlemek ve en az bir süre öğrenciyi bu öğrenme biçimiyle karşılaştırmaktır

2-Öğrenme modelleri üzerindeki araştırmalar
Mühendislik öğretiminde,etkin olarak geçerli olabilecek öğrenme modelleri birçok araştırmacı tarafından incelenmiş ve farklı göstergelere (belirteçlere) göre sınıflandırmalar yapılmıştır Bunlar; Myers-Briggs tip göstergeler (MBTI), Kolb’un öğrenme tipi modelli, Hennan Brain Dominance Instrument (HBDI), Felder-Silveran öğrenme tipi modeli vb dir Bu çalışmalardan, Felder-Silveran öğrenme tipi modeli, çok sayıda mühendislik fakültesinde test edilmiştir ve model üzerindeki araştırmalar devam etmektedir Ayrıca, Richard MFelder, Üniversitemizde de bilinmektedir ve izlenmektedir Bu nedenlerle bu model üzerinde durulacaktır Ancak, diğer modellerinde gelecekte izlenmesi gerekmektedir

3-Felder öğrenme tipi modeli ve öğretme biçimleri
Bu modele göre,bir öğrencinin öğrenme modeli asağıdaki beş soruya verilen cevaplarla büyük ölçüde tanımlanabilmektedir:
1- Öğrencilerin tercihen "algıladıklan" bilgi tiirü nedir?
Duyumsal öğreniciler: görüntüler, sesler, fiziksel heyecan verici olaylarla etkilenirler ve somut, pratik konulara ve işlemlere yönelirler
Sezgisel öğreniciler: olasılıklar, anlayışlar ve önsezilerden etkilenirler ve soyut, kavramsal, yenilikçi, teori ve anlama yönelirler
2- Dışsal bilgi en etkili olarak hangi "duyu kanalıyla "algılanıyor?
Görsel öğreniciler; resimler, diyagramlar, grafikler ve gösteri sunumlarını tercih ederler
Sözel öğreniciler: yazılı ve sözlü tanımlamaları, ifadeleri tercih ederler
3- Öğrenciye en uygun "bilgi organizasyonu" hangisidir?
Tümdengelimci öğreniciler: genelden özele gelişen sunumu tercih ederler
Tümevarımcı öğreniciler: özelden genele gelişen sunumu tercih ederler
4- Öğrenciler "bilgiyi naıil işlemeyi" tercih ediyorlar?
Aktif öğreniciler: deneyerek,diğerleriyle çalışarak veya tartışmalara katılarak öğrenirler
Düşünsel öğreniciler:kendi başlarına çalışarak, düşünerek öğrenmeyi tercih ederler

5- Öğrenciler "anlamayı" nasıl geliştirirler?
Sıralı (adım adım) öğreniciler: lineer olarak, küçük artımlı adımlarla öğrenirler
Bütüncül(global) öğreniciler: tepeden bakarak, sistemler düşünerek, büyük sıçralarla öğrenirler

Öğrenme modellerine paralel olarak "öğretme biçimleri" de tanımlanabilir Öğretme biçimleri aşağıdaki beş soruya verilen cevaplarla tanımlanabilir:
1- Öğreticiler tarafından "vurgulanan bilginin tipi" nedir? Somut:gerçeklere dayanan
Soyut: kavramsal, teorik
2- "Vurgulanan sunumun tarzı" nedir?
Görsel: resimler, diyagramlar, filmler, tanıtım gösterileri
Sözel: ders notları, okumalar,tartışmalar
3- "Sunumun organizasyonu " nasıldır?
Tümdengelimsel: ilkelerden olaylara gider
Tümevanmsal: olaylardan ilkelere gider
4- "Öğrencinin katılımı" nasıldır?
Aktif: öğrenci konuşur, hareket eder, nakleder
Pasif: öğ renciler izler ve dinler
5-"Sunumla sağlanan bakış açısı" nedir?
Sıralı (adım adım): birbirini takip eden adım adım gelişme (ağaçlar)
Bütüncül: tepeden bakış açısı ile bütüncül içerik ve uyum (orman)
Yukarıdaki sınıflandırmalar aşağıdaki biçimde özetlenebilir
Tercih edilen öğrenme modeli - Buna uygun öğretme biçimi
•Duyumsal - Somut
•Algılama - İçerik
•Görsel - Görsel
•Sezgisel - Soyut
•Verigirişi - Sunum
•Sözel - Sözel
•Tümdengelimsel - Tümdengelimsel
•Organizasyon - Organizasyon
•Tümevarımsal - Tümevarımsal
•Aktif - Aktif
•Bilgiyi işleme - Öğrenci katılımı
•Düşünsel - Pasif
•Sıralı (adım adım) - Sıralı (adım adım)
•Anlama - Görüş açısı
•Bütüncül - Bütüncül
Tümevarımsal öğrenme, doğal öğrenme modelidir Bebekler, yaşamlarına genel ilkeler setiyle başlamazlar Diğer yandan, tümdengelimsel öğretme biçimi, en azından mühendislik seviyesindeki teknik öğretim için doğal öğretme biçimidir Temel ilkelerden başlayıp uygulamalara geçiş, mevcut konuların
anlaşıldığı, yeterli ve mükemmel sunum organizasyon yoludur Sonuç olarak bir çok mühendislik programı tümdengelim esasına göre düzenlenir
Yapılan bir araştırma öğrencilerin,

•ne okuduklannm %10 unu,
•ne işittiklerinin %26 sını,
•ne gördüklerinin %30 unu,
•ne gördükleri ve işittiklerinin %50 sini,
•ne söylediklerinin %70 ini,
•yaptıkları şey konusunda ne söylediklerinin %90 ını
akılda tuttuklarını göstermiştir
Yine, profesörler arasında yapılan bir araştırma, yarısının tümdengelimci öğrenici, yarısının tümevarımcı öğrenici olduklarını ancak tümünün tümdengelimci öğretim biçimiyle öğrettiklerini göstermiştir

4-Tüm öğrenme modellerini karşılayacak öğretme teknikleri
Bir dersin etkin sunumu ve öğretilmesi için yukarıdaki bilgilerin ışığında aşağıdaki uygulamalar dikkate alınabilir

•Öğrenmeyi motive edin Derste sunulan konuları, önceden sunulan konularla, diğer derslerdeki konularla ve özellikle öğrencinin kişisel deneyimiyle olurunca fazla ilişkilendirin (tümdengelimsel/bütüncül)
•Somut bilgi ile (konular, veriler, gerçek veya kavramsal deneyimler ve onların sonuçları) ve soyut kavramların (ilkeler, teoriler, matematik modeller) bir dengesini saglayın (sezgisel)
•Pratik problem çözme yöntemlerinde vurgulanan konularla (duyumsal/aktif) temellerin anlaşılması için vurgulanan konuların (tümdengelimsel/düşünsel) dengesini sağlayın
•Sezgisel modellerin (lojik girişim, model tanıma,genelleştirme) ve duyumsal modellerin (çevredeki gözlemler, ampirik deneyim, detaylara dikkat etme) açık ifade edilmesini sağlaym ve her iki tip modeli tüm öğrencilerin denemesini cesaretlendirin (duyumsal/sezgisel)
•Teorik konuların sunumunda, bilimsel yöntemleri izleyin Teorileri tanımlayan veya önceden haber veren olayların somut örneklerini sağlayın (duyumsal/tümdengelimsel), sonra teoriyi veya formülü geliştirin (tümevarımsal/adım adım)Teorinin veya modelin nasıl geçerli olabileceğini ve sonuçlarını (tümevarımsal/adım adım) ve uygulamalarını gösterin (duyumsal/tümevarımsal/adım adım)
•Sözel konuların sunumundan önce, esnasında ve sonrasında resimler, şemalar, grafikler ve basit diyagramlar kullanın (duyumsal/görsel) Filmler gösterin Eğer mümkünse, tanıtım sunumlarını elde edin
•Bilgisayar destekli öğretimi kullanın-Duyumsallar buna çok iyi cevap verirler (duyumsal/aktif)
•Sınıfta ders zamanının her dakikasını tahtaya yazarak doldurmayın Öğrencilere ne söylendiğini düşünmek için zaman sağlayın (düşünsel)
•Öğrencilerin tuttukları notlarla aktif olarak bir şeyler yapmalarına olanak sağlayın Bu amaçla, küçük gruplarla beş dakikayi geçmeyen beyin firtınası etkinlikleri oldukça yararlıdır (aktif)
•Öğrenilen temel yöntemlere ilişkin bazı alıştırma örnekleri belirleyin (duyumsal/aktifi/adım adım), ancak bunun dozunu kaçırmayın (sezgisel/düşünsel/bütüncül)Analiz ve sentez gerektiren açık uçlu problemler ve uygulamalar sağlayın (sezgisel/düşünsel/bütüncül)
•Öğrencilere mümkün olduğu kadar geniş ve kapsamlı ekip çalışması opsiyonlu ev ödevleri verin (aktif) Aktif öğreniciler genellikle diğerleriyle etkileşimde olduklarında en iyi öğreniyorlar Eğer onlara bu şekilde çalışma olanağı yaratılmaz ise, onlar en etkili öğrenme aracından yoksun bırakılmış olur
•Yaratıcı çözümmleri yanlış olsalar bile alkışlaym (sezgisel/bütüncül)
•Öğrencilerle, sınıfta ve öğütlerken öğrenme modelleri konusunda konuşun Bu öğrencilerin kişisel yetersizlikleri nedeniyle oluşmayabilen akademik güçlüklerini bulmalarına yardımcı olur
•Öğrencilerin başarılı olabilecekleri öğrenme deneyimlerini yeniden şekillendirmede en önemli adım, onların öğrenme modellerini belirleme çabasıdır (tüm modeller için)

5-Öğrencilerin öğrenme modellerinin belirlenmesi
Felder'e göre öğrencilerin öğrenme modellerinin belirlenebilmesi için "Felder-Solomon Öğrenme Modeli Belirleme Testi” geliştirilmiştir Bu test; güvenirlik ve yapısal geçerlik açısından incelenmiştir Sosyal bilimlerdeki testlerde kabul gören güvenirlik sınır değeri %70 dir ABD ve Kanada'da değişik üniversitelerde yapılan uygulamaların sonuçları, söz konusu testin %65-70 güvenirlikle sonuçlar verdiğini göstermiştir Sonuçta, bu testin Felder'e göre öğrenme modellerini ayırt etmede kullanılabileceği gösterilmiştir Test üzerindeki çalışmalar devam etmektedir

6-Değerlendirme
Bölümümüzde yürüttüğümüz kalite iyileştinne çalışmalarına bilimsel açıdan yaklaşılması ve literatürün yakından takip edilmesi gerekmektedir İlk aşamada gerçekleştirdiğimiz anketlerin sonuçlarını programımızın geri beslemesine dönüştürmede yukarıdaki temel bilgilerin de göz önünde bulundurulması yararlı olacaktır
Derleme:ProfDrRasim Deniz