12-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Elektromotor Kuvvet Nedir - Elektromotor Kuvvet Hakkinda Bilgiler
Elektromotor kuvvet, elektrik geriliminin eş anlamlısı yani, elektronları hareket ettiren kuvvettir Elektriksel olaylar sonucu ortaya çıkan kuvvet
EMK’LI ve MOTORLU DEVRELER
Elektromotor kuvveti (emk) E, iç direnci r olan bir üreteç, R direncine şekildeki gibi bağlanmış olsun K anahtarı açık iken devreden bir akım geçmez ve voltmetre üretecin emk değerini gösterir Eğer, K anahtarı kapatılırsa devreden bir akım geçer Bu durumda voltmetre, üretecin ya da R direncinin uçları arasındaki potansiyel farkını gösterir Devreden geçen i akımı, üretecin sağladığı enerjidir, i şiddetindeki akımın t süresince geçirmek için üreteç W = 6 i t kadar enerji harcar Bu enerji R direncinde ve üretecin iç direnci olan r direncinde ısı enerjisine dönüşür Enerjinin korunumundan, E i t = i2 R t + i2 r t = i R + i r dir Bu bağıntıya göre, R direncinin uçları arasındaki potansiyel farkı ile iç direncin uçları arasındaki potansiyel farklarının toplamı üretecin elektromotor kuvvetine (emk sına) eşittir R direncinin uçları arasındaki potansiyel farkı aynı zamanda üretecin uçları arasındaki potansiyel farkına eşittir Yukarıdaki bağıntıya göre devreden geçen akım şiddeti, E = i (R + r)
Genel olarak ise,
olur Emk Direnç Akım Şiddeti S R, r i Volt Ohm Amper Bu bağıntıya kapalı devreler için ohm kanunu denir Zıt Elektromotor Kuvvetli DevreKaynakwh: Elektromotor Kuvvet
Elektromotor kuvveti E', iç direnci r' olan bir motor şekildeki gibi R direnciyle beraber üretece bağlanmış olsun Devreden i akımı geçtiğinde motor çalışır ve üreteçten aldığı enerjinin bir kısmını mekanik enerjiye dönüştürür Yine enerjinin korunumuna göre üretecin verdiği enerjinin bir kısmı mekanik enerjiye, geri kalan kısmı ise R, r1 ve r dirençlerinde ısı enerjisine dönüşmektedir Enerji korunumundan, E i t = E’ i t + i2 R t + i2 r' t + İ2 r t E = E' + i (R + r’ + r)Kaynakwh: Elektromotor Kuvvet
olur Burada ?E, emk lerin cebirsel toplamıdır Şekildeki motorun L ucu üretecin (+) kutbuna bağlı olduğu için (+), M ucu ise üretcin (-) kutbuna bağlı olduğundan (-) olur Dolayısıyla üreteç ile motor ters bağlı iki üreteç gibi davrandığından, motora zıt emk li motor denir Motorun mili sıkıştırılarak çalışması engellenirse, motordan mekanik enerji alınamaz ve E’ emk değeri sıfır olur Bu durumda motorun yerinde yalnız r' direnci varmış gibi olur Bu durumda devreden geçen akım,
olacağından, devrede motorun çalışması halindeki akıma göre daha büyük bir akım oluşur MotorunVerimi Motor mekanik enerji sağlarken harcadığı enerjinin bir kısmı da iç direncinden dolayı ısı enerjisine dönüşür Bu yüzden motorun verimi düşer Eğer motorun iç direnci sıfır olsaydı verim % 100 olurdu Bu ise gerçekte mümkün değildir Motora t sürede E' i t + i2 r t kadar enerji verilir Motordan ise E' i t kadar mekanik enerji alınır Verim, motordan alınan enerjinin, motora verilen enerjiye oranı olduğundan,
olur Birim zamanda harcanan enerji güç olduğundan verim, motordan alınan mekanik gücün motora verilen güce oranı olarak da tanımlanabilir Yukarıdaki verim bağıntısında t = 1 alınırsa, Motordan alınan mekanik güç ; Pmek = E' i dir Motorun gücü ; Pmot = E' i + i2 r' dür Motorda ısıya dönüşen güç ; Pısı = i2 r' dür Üretecin Verimi Üreteç, motorda olduğu gibi, enerjisinin hepsini devreye veremez Üretecin de iç direncinden dolayı enerjisinin bir kısmı ısıya dönüşür
|
|
|