Anlatım İle İlgili Terimler

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Anlatım İle İlgili Terimler

anlatım kuralları - anlatım özellikleri - iyi bir anlatım nasıl olmalıdır - anlatımda kelimelerin seçimi - yazılı anlatım kuralları - sözlü anlatımın özellikleri

1

Açıklık: Birbirleriyle çelişki ya da okuyanı anlam konusunda ikileme düşüren düşünceler olmaması; bir başka deyişle cümlelerin farklı yorumlara ve anlaşılmalara meydan vermeyecek biçimde kurulmasıdır

2

Akıcılık: Okuyanı sıkmayan, sürükleyici anlatım demektir

Akıcı bir anlatımın özellikleri şunlardır:
A

Kolayca anlaşılır
B

Duraklamadan okunabilir

C

İlgi çekici ve sürükleyicidir

3

Doğallık: Anlatımın yapmacık sözcüklerle değil,süs ve özentiden uzak,güncel yaşamın sözcükleriyle yapılmasıdır

4

Doğruluk: Anlatımda yazım kurallarına, sözcüklerin dizilişine dikkat edilmesi ve hiçbir cümlede anlatım bozukluğu bulunmamasıdır

5

Duruluk: Cümlelerin gereksiz sözcük kullanmadan kurulmasıdır

6

Tutarlılık: Yazıda çelişkili düşünceler ileri sürmemek sık sık düşünce değiştirmemek demektir

7

Kapalılık: Anlatımın zor anlaşılması demektir

8

Özgünlük: Anlatımda benzerlerinden ayrı kendine özgü olmaktır; yani, hiçbir yazar taklit etmeden, farklı, yeni, alışılmışın dışında bir anlatıma sahip olmaktır

9

Yoğunluk(Özlülük): Az sözcükle çok anlam ifade edebilmektir

10

Derinlik: Anlatımın yüzeysel anlamının yanında, başka duygu ve düşünceleri de çağrıştırması demektir

11

Somutlama: Duyularla algılayabildiğimiz varlıklarla ilgili anlatım demektir

12

Soyutlama: Varlığı akılla algılayabildiğimiz kavramlarla ilgilidir

13

Bireysellik: Bir kişiyle ilgili konuların anlatımı demektir

Örn:Bir şairin sanat anlayışı

14

Toplumsallık: Toplumu ilgilendiren konuların anlatımı

15

Evrensellik: Dünyadaki bütün insanları ilgilendiren konuların anlatımı demektir

16

Ulusallık: Sadece bir ülkeyi ilgilendiren konuların anlatımıdır

17

Gerçekçilik: Anlatımda gerçeklerin olduğu gibi, değiştirilmeden anlatılmasıdır

18

Bütünlük: Bir yazıdaki bölümlerin aynı konu etrafında gelişmesi, konudan sapılmasıdır

19

Yerlilik: Anlatımın yerli kültürle olması, yabancı etkilerden uzak bulunmasıdır

20

İlginçlik: Anlatımın geniş insan topluluklarının ilgisini çeken nitelikler taşımasıdır

21

Nesnellik: Kişisel duygu ve görüşlere yer verilmeden, kişiden kişiye göre değişmeyen herkesçe aynı algılanan ve anlaşılan anlatımdır

22

Öznellik: Söyleyenin kişisel görüş ve izlenimlerine dayanan kişiden kişiye göre değişebilen yorumlar içeren anlatımdır

(Görecelik)

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Anlatım İle İlgili Terimler Anlatım İle İlgili Terimler anlatım kuralları - anlatım özellikleri - iyi bir anlatım nasıl olmalıdır - anlatımda kelimelerin seçimi - yazılı anlatım kuralları - sözlü anlatımın özellikleri 1Açıklık: Birbirleriyle çelişki ya da okuyanı anlam konusunda ikileme düşüren düşünceler olmaması; bir başka deyişle cümlelerin farklı yorumlara ve anlaşılmalara meydan vermeyecek biçimde kurulmasıdır 2Akıcılık: Okuyanı sıkmayan, sürükleyici anlatım demektir Akıcı bir anlatımın özellikleri şunlardır: AKolayca anlaşılır BDuraklamadan okunabilir Cİlgi çekici ve sürükleyicidir 3Doğallık: Anlatımın yapmacık sözcüklerle değil,süs ve özentiden uzak,güncel yaşamın sözcükleriyle yapılmasıdır 4Doğruluk: Anlatımda yazım kurallarına, sözcüklerin dizilişine dikkat edilmesi ve hiçbir cümlede anlatım bozukluğu bulunmamasıdır 5Duruluk: Cümlelerin gereksiz sözcük kullanmadan kurulmasıdır 6Tutarlılık: Yazıda çelişkili düşünceler ileri sürmemek sık sık düşünce değiştirmemek demektir 7Kapalılık: Anlatımın zor anlaşılması demektir 8Özgünlük: Anlatımda benzerlerinden ayrı kendine özgü olmaktır; yani, hiçbir yazar taklit etmeden, farklı, yeni, alışılmışın dışında bir anlatıma sahip olmaktır 9Yoğunluk(Özlülük): Az sözcükle çok anlam ifade edebilmektir 10Derinlik: Anlatımın yüzeysel anlamının yanında, başka duygu ve düşünceleri de çağrıştırması demektir 11Somutlama: Duyularla algılayabildiğimiz varlıklarla ilgili anlatım demektir 12Soyutlama: Varlığı akılla algılayabildiğimiz kavramlarla ilgilidir 13Bireysellik: Bir kişiyle ilgili konuların anlatımı demektirÖrn:Bir şairin sanat anlayışı 14Toplumsallık: Toplumu ilgilendiren konuların anlatımı 15Evrensellik: Dünyadaki bütün insanları ilgilendiren konuların anlatımı demektir 16Ulusallık: Sadece bir ülkeyi ilgilendiren konuların anlatımıdır 17Gerçekçilik: Anlatımda gerçeklerin olduğu gibi, değiştirilmeden anlatılmasıdır 18Bütünlük: Bir yazıdaki bölümlerin aynı konu etrafında gelişmesi, konudan sapılmasıdır 19Yerlilik: Anlatımın yerli kültürle olması, yabancı etkilerden uzak bulunmasıdır 20İlginçlik: Anlatımın geniş insan topluluklarının ilgisini çeken nitelikler taşımasıdır 21Nesnellik: Kişisel duygu ve görüşlere yer verilmeden, kişiden kişiye göre değişmeyen herkesçe aynı algılanan ve anlaşılan anlatımdır 22Öznellik: Söyleyenin kişisel görüş ve izlenimlerine dayanan kişiden kişiye göre değişebilen yorumlar içeren anlatımdır (Görecelik)