Bazitli Mantarlar

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Bazitli mantarlar veya topuzlu mantarlar (Latince ismiyle Basidiomycota), mantar âleminin büyük bir bölümüdür

Topuz şekilli bazit adlı yapılar üzerinde spor oluşturan türlerden meydana gelir

Asklı mantarların kardeş grubu sayılır, tanımlanmış mantarların %37'sini oluşturan yaklaşık 22

300 farklı tür içerir

Bazidyumlu mantarlar geleneksel olarak Homobasidiomyctes (gerçek mantarlar) ve Heterobasidiomycetes (pas ve rastık mantarları) olarak ikiye ayrılmıştır

Günümüzde ise bazitli mantarların üç kladdan oluştukları düşünülür, bunlar Hymenomycotina (Hymenomycetes; mantarlar), Ustilaginomycotina (Ustilaginomycetes; rastık mantarları) ve Teliomycotina (Urediniomycetes; pas mantarları)

Bazitli mantarların hem tek hücreli hem de çok hücreli tipleri, eşeyli ve eşeysiz türleri vardır

Hem kara ortamında, hem de deniz dahil olmak üzere suda bulunurlar

Bazit üzerinde eşeysel sporlar taşımaları, uzun ömürlü çift çekirdekli hücrelere (dikaryonlara) sahip olmaları ve genelde kıskaç bağlantıları oluşturma özellikleri ile tanımlanırlar

Hayat Döngüsü
Bazitli mantarların anormal bir cinselliği vardır

Genelde farklı cinsiyete sahip bireylerden oluşurlar (heterotaliktirler), iki kutuplu (tek faktörlü) veya dört kutuplu (iki faktörlü) bir çiftleşme sistemi ile çok eşeyli gibi davranırlar

Genelde somatogami (hifogami) olur, yani farklı eşey tiplerine sahip iki monokaryotik miselyum hücresinin (hifin) birleşmesinden çift çekirdekli (dikaryotik) bir miselyum hücresi oluşur

Bu hücrenin içindeki iki çekirdek vejetatif büyüme boyunca birleşmez

Bu tip miselyuma dikaryotik, onu oluşturan miselyumlara dikaryon denir

Çoğu bazitli mantar hayatının büyük bölümünde iki çekirdekli (dikaryotik) miselyum halinde yaşar, uygun çevresel şartlar oluşursa bir bazidyum meydana gelir, içinde çekirdek kaynaşması (karyogami) ardından mayoz gerçekleşir ve dört tane tek çekirdekli hücre meydana gelir

Diploid hayat döngüsü örnekleri de vardır

Xerula cinsi spor şeklinde diploid klonlar oluşturur

Yaygın bir orman patojeni olan Armillaria, diploid miselyuma sahiptir, bunda hücre kaynaşmasını (plasmogamiyi) çekirdek kaynaşması (karyogami) izler

Bazitli mantar türlerinde, eşeysiz sporlara (konidyumlara) da sıkça rastlanır

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bazitli Mantarlar Bazitli mantarlar veya topuzlu mantarlar (Latince ismiyle Basidiomycota), mantar âleminin büyük bir bölümüdür Topuz şekilli bazit adlı yapılar üzerinde spor oluşturan türlerden meydana gelir Asklı mantarların kardeş grubu sayılır, tanımlanmış mantarların %37'sini oluşturan yaklaşık 22300 farklı tür içerir Bazidyumlu mantarlar geleneksel olarak Homobasidiomyctes (gerçek mantarlar) ve Heterobasidiomycetes (pas ve rastık mantarları) olarak ikiye ayrılmıştır Günümüzde ise bazitli mantarların üç kladdan oluştukları düşünülür, bunlar Hymenomycotina (Hymenomycetes; mantarlar), Ustilaginomycotina (Ustilaginomycetes; rastık mantarları) ve Teliomycotina (Urediniomycetes; pas mantarları) Bazitli mantarların hem tek hücreli hem de çok hücreli tipleri, eşeyli ve eşeysiz türleri vardır Hem kara ortamında, hem de deniz dahil olmak üzere suda bulunurlar Bazit üzerinde eşeysel sporlar taşımaları, uzun ömürlü çift çekirdekli hücrelere (dikaryonlara) sahip olmaları ve genelde kıskaç bağlantıları oluşturma özellikleri ile tanımlanırlar Hayat Döngüsü Bazitli mantarların anormal bir cinselliği vardır Genelde farklı cinsiyete sahip bireylerden oluşurlar (heterotaliktirler), iki kutuplu (tek faktörlü) veya dört kutuplu (iki faktörlü) bir çiftleşme sistemi ile çok eşeyli gibi davranırlar Genelde somatogami (hifogami) olur, yani farklı eşey tiplerine sahip iki monokaryotik miselyum hücresinin (hifin) birleşmesinden çift çekirdekli (dikaryotik) bir miselyum hücresi oluşur Bu hücrenin içindeki iki çekirdek vejetatif büyüme boyunca birleşmez Bu tip miselyuma dikaryotik, onu oluşturan miselyumlara dikaryon denir Çoğu bazitli mantar hayatının büyük bölümünde iki çekirdekli (dikaryotik) miselyum halinde yaşar, uygun çevresel şartlar oluşursa bir bazidyum meydana gelir, içinde çekirdek kaynaşması (karyogami) ardından mayoz gerçekleşir ve dört tane tek çekirdekli hücre meydana gelir Diploid hayat döngüsü örnekleri de vardır Xerula cinsi spor şeklinde diploid klonlar oluşturur Yaygın bir orman patojeni olan Armillaria, diploid miselyuma sahiptir, bunda hücre kaynaşmasını (plasmogamiyi) çekirdek kaynaşması (karyogami) izler Bazitli mantar türlerinde, eşeysiz sporlara (konidyumlara) da sıkça rastlanır