Emeviler Dönemi - Emelviler Dönemi Ve Tarihi - Emeviler Dönemi Detaylı Konu Anlatımı

EMEVİLER

Kuruluş Tarihi : 661

Yıkılış Tarihi: 750

Kurucusu: Muaviye

Başkenti: Şam

EMEVİLERİN İSLAM DÜNYASINDA YAPTIKLARI YENİLİKLER

1-Hilafeti saltanat haline getirdiler

2-Arap olmayanlara ( Mevali) kötü davranarak Arap ırkçılığını başlattılar

3-İslam Devleti’nin gerçek anlamda kurulmasını sağladılar

4-İslam Devleti en geniş sınırlarına Emeviler döneminde ulaşmıştır

TÜRKLER EMEVİLER DÖNEMİNDE NİÇİN MÜSLÜMAN OLMADILAR?

Çünkü Emeviler Arap olmayanların Müslüman olmalarını kabul etmiyorlardı Bu sebeple de Mevaliye çok kötü davranıyorlardı

İSTANBUL KUŞATMASI

Tarih: 668, 674

*İki kuşatma da başarısız olmuştur2 kuşatmada HzEyüp İstanbul’da hastalanarak şehit olmuştur Fatih’in hocası Akşemseddin İstanbul’un fethinden sonra Eyüp Sultan’ın mezarını bulmuş ve bu günkü cami ve semt oluşturulmuştur

KERBELA OLAYI

Tarih: 10 Muharrem 680 = 10 Ekim 680

Taraflar: Emevi halifesi Yezid’in adamları X Hz Hüseyin

Sebep: Yezid’in halifeliği HzHüseyin’e bırakmak istememesi

Sonuç:1- HzHüseyin ve yanındakiler Yezid’in adamları tarafından şehit edildi 2-Müslümanlar arasındaki ayrılıklar daha da arttı 3-HzMuhammed’in torununun öldürülmesi Emevi düşmanlığını artırdı 4-İslam dünyası bu olaydan sonra Sünniler ve Şiiler olarak ikiye ayrıldılar HzAli taraftarları Şiiliği benimsediler

KADİKS SAVAŞI

Tarih:711

Taraflar: Tarık b Ziyad X İspanyollar

Sebep: Emevilerin Avrupa içlerine yayılmak istemeleri

Sonuç: 1-Vizigot Krallığı sona erdi 2- İspanya fethedildi ve Müslümanlar İspanya’ya Endülüs adını verdiler 3- Tarık b Ziyad Cebel-i Tarık Boğazı’na adını verdi

PUVATYA SAVAŞI

Tarih: 732

Taraflar: Emeviler X Franklar

Sebep: Frankların Emevilerin ilerleyişini durdurmak istemesi

Sonuç: 1-Pirene dağlarının kuzeyi Müslümanların elinden çıktı 2- Puvatya Savaşı Müslümanların Batı Avrupa’daki fetihlerinin sonuncusudur

Önemi: Puvatya Savaşı’nı Müslümanlar kazansaydı, Avrupa’da onları durduracak hiçbir güç kalmayacaktı

EMEVİ DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SEBEPLERİ

1-Önemli görevlere Emevi soyundan olanları getirmeleri

2-Arap olmayan Müslümanlara değer vermemeleri

3-HzAli’nin oğullarının hilafeti ele geçirme çabaları

4-HzMuhammed’in amcası Abbas’ın soyundan gelenlerin Emevlere karşı olması

5-Fetihlerin durması

6-Emevi ailesi arasındaki geçimsizlik

7-Haricilerin faaliyetleri

8-Ebu Müslim Horasani’nin çıkardığı ayaklanma

*Emevi ailesi Abbasiler tarafından yok edilmiştir

Emeviler, Dört Halife Dönemi’nden (632-661) sonra Müslüman Arap devletine egemen olan hanedandır Hz Ali’nin 661’de öldürülmesinden sonra başa geçen Emeviler, 750’de Abbasiler tarafından yıkılıncaya değin hüküm sürdüler

[değiştir]

Tarih

Emevi hanedanın kurucusu Muaviye, Mekkeli Kureyş kabilesine bağlı Ümeyye ailesinden geliyordu Emeviler, ailenin adından dolayı Beni Ümeyye olarak da anılır Muaviye, Hz Ömer döneminde 641'de Şam valisi olmuş ve Suriye'yi denetimi altına almıştı Muaviye, 656’da başa geçen Hz Ali'nin halifeliğini tanımadı ve onu üçüncü halife Hz Osman'ın öldürülmesinden sorumlu tuttu Hz Ali, Şam valiliğine bir başkasını atayınca da çekişme savaşa dönüştü Muaviye, Sıffin Savaşı'nda (657) yenilmek üzere olan askerlerinin mızraklarına Kuran yapraklarını taktırdı ve böylece Hz Ali'nin ordusunu durdurdu Halifelik sorununu savaşla değil hakeme başvurarak çözmeyi önerdi Ne var ki Muaviye’nin hakemi Hz Ali’nin hakemini ikna ederek Muaviye’yi halife ilan etti Hz Ali bu sonucu kabul etmemekle birlikte denetimindeki toprakları yavaş yavaş yitirdi ve bir süre sonra da öldürüldü Muaviye, Hz Ali'nin 661'de öldürülmesinden sonra halifeliğini ilan etti ve böylece Emevi yönetimi başladı Muaviye, halifeliğini tanımayanları sert bir biçimde bastırdı ve iç karışıklıklara son verdi Ardından yeni fetihlere girişti Emevi egemenliğini doğuda Hindistan sınırına, batıda Kuzey Afrika'ya, oradan da Güney İspanya'ya kadar yaydı Yeni kurulan donanmayla 669-678 arasında Bizans’ın başkenti Konstantinopolis'i (İstanbul) ele geçirmek için seferler düzenlendi, ama başarılı olamadı Maviye 680’de öldüğünde ardında güçlü bir devlet bıraktı Halifeliği dinsel önderliğin yanı sıra tam bir siyasal önderliğe dönüştürdü Halifelik merkezini de kutsal topraklardaki Mekke’den Şam’a taşıdı Artık halife bir kurul tarafından seçilmiyor, babadan oğula geçiyordu Nitekim Muaviye’nin yerine oğlu I Yezid halife oldu I Yezid tahta çıktığında yeni bir halifelik sorunuyla karşı karşıya kaldı Hz Ali'nin küçük oğlu Hüseyin, halifeliğin kendi hakkı olduğunu ileri sürdü ve Yezid'in halifeliğini tanımadı Yezid sorunu askeri yöntemlerle çözmeye karar verdi ve Hüseyin ile yandaşlarını 681’de Kerbela'da kıyıma uğrattı Bu olay, İslam tarihindeki Sünni ve Alevi-Şii mezhep ayrılığını da kesinleştirdi I Yezid, yaklaşık üç yıl iktidarda kaldı, ama İslam tarihine en acımasız hükümdarlardan biri olarak geçti I Yezid'in ölümünden sonra 683’te oğlu II Muaviye halife oldu II Muaviye’nin iktidarı yalnızca bir yıl sürdü II Muaviye ve önceki iki hükümdar, Ebu Süfyan’ın soyundan geldikleri için Süfyaniler olarak anılır II Muaviye’den sonra 684'te I Mervan halife olarak Emevi Devleti’nde Mervaniler dönemini başlattı Emeviler en parlak dönemini I Mervan’ın oğlu Abdülmelik döneminde (685-705) yaşadı Bu dönemde Irak ve İran'daki ayaklanmalar bastırıldı Hindistan ve Orta Asya'da yeni fetihlerle devletin sınırları genişletildi Süleyman’ın halifeliği sırasında Bizans İmparatoru III Leon'un 717'de Emevi ordusunu ağır bir yenilgiye uğratması, Emevi Devleti’nin gerileme döneminin başlangıcı oldu Araplar arasında kabile çatışmaları yeniden başladı ve "Mevali" denen, Arap olmayan Müslümanların merkezi yönetime karşı hoşnutsuzlukları arttı 707-720 arasında halifelik eden Ömer'in başlattığı yenileşme hareketleri de kalıcı bir sonuç getirmedi Hişam döneminde (724-743), 732'de İspanya üzerinden Fransa'yı fethe girişen Emevi ordusu Poitiers'de (Puvatya) durduruldu Emeviler Anadolu'da Bizans’a karşı üstünlüklerini de yitirdiler Orta Asya'da Türkler, Kuzey Afrika'da Berberiler Emevi egemenliğine başkaldırdılar Son Emevi Halifesi II Mervan döneminde (744-750) Abbasiler denetiminde gelişen muhalefet Emevi egemenliğini sarstı Emevi Devleti’nin yıkılışında Ebu Müslim Horasani önemli rol oynadı Sonunda Abbasilerin önderi Ebu'l-Abbas, Emevi egemenliğine son verdi ve Emevi hanedanının bütün üyelerini öldürdü Bu kıyımdan canını kurtarabilen Abdurrahman, İspanya'ya giderek orada Endülüs Emevileri Devleti’ni kurdu

[değiştir]

Devlet yönetimi

Emeviler dönemindeki devlet yönetimi sonraki İslam devletlerine örnek oluşturdu Hz Ömer döneminde (634-644) ortaya çıkan divan adlı kurumu Emeviler daha da geliştirdi Halifeler devlet işlerini vezirler aracılığıyla yürütmeye başladılar Emevi toprakları eyaletlere ayrılarak yönetildi, ama eyaletler Şam’daki merkezi devlete bağlıydı Emevi Devleti, İslam devleti olmaktan çok bir Arap devletiydi Emeviler, Müslüman Araplar ile Arap olmayan Müslümanları birbirinden ayırıyorlardı; Arap olmayan Müslümanlara Mevali diyorlardı Emevi Devleti’nin yıkılmasında en önemli etkenlerden biri bu ayrımcılık oldu Araplaştırma siyasetinin bir sonucu olarak Arapça devletin tek resmi diliydi Devlet gelirleri, dinsel gereklerden kaynaklanan vergiler ile fethedilen yerlerden ve savaşlardan elde edilen ganimetlerden oluşuyordu İslam tarihinde ilk altın para da Abdülmelik döneminde (685-705) basıldı

[değiştir]

Emevi sanatı

Emevi sanatı, özellikle mimarlık alanında gelişmişti Emevi döneminden günümüze pek çok cami, saray, kale gibi yapılar kalmıştır Emevi sanatı, Yunan, Bizans, İran’daki Sasani sanatının etkilenmiştir I Velid döneminde (705-715) Şam'da yaptırılan Emeviye Camisi (ya da Ümeyye Camisi), Emevi mimarlığının karakteristik özelliklerini taşır Dikdörtgen planlı cami, eski bir Roma tapınağının temeli üzerinde yükselir Yapı, dört büyük ayağın taşıdığı dört kemere oturtulan bir kubbeyle örtülüdür Caminin kare planlı üç minaresi vardır Avlusunu üç yandan iki katlı revaklarla çevrilidir Emeviye Camisi, günümüze pek az örneği kalan zengin mozaik bezemeleriyle de dikkati çeker Bu bezemelerde Yunan ve Bizans etkileri açıkça görülür Kudüs'te sekiz köşeli Kubbetü's-Sahra da (ya da Ömer Camisi) Emevi mimarisinin önemli bir örneğidir Emevilere karşı ayaklanan Abdullah bin Zübeyr Mekke'yi ele geçirince, Halife Abdülmelik Hz Muhammed'in namaz kılmış olduğu yerde, Müslümanların hac ödevini yerine getirmeleri için bu camiyi yaptırmıştır Gene Abdülmelik döneminde Kudüs'te yapılan Mescid-i Aksa büyüklüğüyle dikkat çeker Emevilerin Suriye çöllerinde yaptırdıkları saray, köşk, kale gibi yapılardan günümüze çok azı ulaşmıştır Lût Gölü'nün kuzey ucundaki Kuseyr Amra Köşkü, çevresi geniş surla çevrili bir alandadır ve salon ile hamamdan oluşur Salonun duvarlarının Emevilerin askeri zaferlerini betimleyen resimler kaplı olması dikkat çekicidir Bu resimlerde de Yunan ve İran etkisi görülür Emevi sanatının bir özelliği de, duvar yüzeylerini hiç boş yer bırakmaksızın bezemekti Şam'ın 200 km güneyinde kurulmuş tipik bir çöl sarayı olan Mşatta Sarayı, kulelerle güçlendirilmiş bir surun ortasında yer alır Mşatta Sarayı’nın içinde de Yunan ve İran etkisi taşıyan zengin bezemeler vardır Emevilerden kalan bir başka yapı biçimi de bir tür han olan ribat idi Bir surla çevrili olan ribatlarda odalar, ambar, ahır, sarnıç ve gözcü kuleleri bulunuyordu Uzun yolculuklar sırasında konaklamak için kullanılan ribat, aynı zamanda küçük birer askeri üstü