14 Rakamı

14 RAKAMI

*Ayın bir dolunay olarak mükemmelliğe ulaşması 14 gün alır
*14 sadece Arap alfabesinin yarısı değil insan elinin 14 kısmında ve omurganın aşağı ile yukarı parçalarının her birindeki 14 omuru da simgeler
*Arap alfabesinde 14 güneş harfi 14 ay harfi vardır

*İslam Mistisizmine göre Hz Muhammed'in Taha İsminin sayısal değeri 14'tür Bu da O'nun dolunay gibi ışınlar saçarak ruhani ve cismani güzelliği ile bu evreni aydınlatmak için karanlık bir gecede ortaya çıkmasına işarettir

On Dört Mâsum-u Pak mısrası İnvitatio ‘nun alıntıladıgı bir deyişte geçmekte bu bana bu ondörtlerin niye bu kadar çok fazla edebi metinlerde geçtigini düşündürdü Ondört sayısı ile ilgili bazı çarpıcı gerçekler ortaya çıktı Şimdi on dört ile ilgili dünya literatürünü bir tarayalım


Mısırlıların İsis ve Osiris efsanesinde Tanrı Set Osiris’ in vücudunu 14 parçaya böler ve hepsini ayrı bir yere saklar

Gene Mısır inancına göre yaşamın temeli olan Ka’ ların hizmetçileri yaratıcı gücün birincil etkeni ve işaretleri olan 14 niteliktir Bunlar güç ışınım gönençzafer erinç bolluk ululuk anıklık yaratıcı eylem zeka süs istikrar uyum ve tat tır

Mısır firavunu Zoser’ in İÖ 2630 da yapılan Merdivenli Piramit ‘ inin içinde bulunan parçalar arasında yer alan tahtın tek parçalı tabanının çevresi 14 arslan başı ile bezenmiştir


Sümer Nuh’ u Utnapiştim Tufan’dan sonra bütün canlıları gemiden serbest bırakır ve dagın tepesine 14 tane sunak kabı yapar Bu kaplara kamışlar sedir keresteleri ve mersin yıgar ve tanrılar için içki saçar Tatlı özsuyun kokusunu alan tanrılar sinek gibi çevresine üşüşürler

Her yıl Martın 14 ünde hayvan derilerine bürünmüş bir adam Roma sokaklarından alay halinde geçirilir uzun beyaz çubuklarla dövülür ve kentin dışına sürülürdü

İngiltere – İskandinavya destanı olan Beowulf ta Beowolf Hrothgar’a mızraklı Danların savaş kralına yardım etmek için balina- yolunda denize açılmay karar verir ve kendisine eşlik etmeleri için 14 cesur savaşçı seçer

Kral Arthur’un bilmeden yattıgı kız kardeşinden olan çocugu Mordred 14 yaşına kadar bir köylü tarafından tanınmaksızın büyütülür sonra babasının yanına gider

Hint destanı Ramayana’da kahraman Rama 14 yıl bopyunca bir ormanda inzivaya çekilir Gene Ramayananın düşmanları kız kardeşlerinin kanlı yüzünü gördüklerinde intikam için Ramanın üzerine 14 Rakşaşalık bir grup gönderirler Ramanın hepsini öldürmesi üzerine her biri Rama’ nın cesareti kadar zalim olan 14000 kişilik bir güç toplarlar

Eski Vedic dönemde kalma bir Hint büyüsü şöyle der : Dört gece oruç tuttuktan sonra ayın koguşumunun 14 cü gecesi insan kemiginden alınmış bogayı almalı ve aşşagıdaki duayı okumalıdır …

Jainlerin evren kavramında evren dişi dev gibi bir insandır ve gögüs boşlugunda ve omuzlarında boyun ve başta 14 gök katı vardır

Zaire Mvindo destanında Mwindo Efendi Yagmur’ un 14 fırtınasının verdigi acılara katlanır Efendi Yıldız Mvindo’ nun kulaklarını 14 kez çeker


Tüm insan toplumlarında aynı kültürel evreler görülebiliyor Avcılık ve toplayıcılık aşamasının ortak kültürü ve dinsel biçimleri canlıcılık ve totemizm olarak şekilleniyor Ancak bir kere tarıma başlandıktan sonra toprak ile ugraşmaya başlanınca bir sarmalın dogum ölüm sarmalının ortaya çıktıgı görülüyor Bu süreç de genellikle gök cisimlerinin de gözlenmesi ile birlikte gittigini fark edebiliyoruz

Ana Tanrıça kültü ile birlikte içice geçmiş ilk tapım biçimleri ay tapımıdır Ayın gözlemlenmesi 14 gün ayın en parlak en ihtişamlı en güçlü evresine ulaştıgını ve sonsuz bir kudreti temsil ettigini göstermiştir Ay aynı tarım ürünleri gibi dogar büyür ve ölür Bu yüzden de ana tanrıçanın simgesidir Yaşam aydan gelmektedir ayın ışınımları hayat vermektedir Bu yüzden de ayın ondördü gücün simgesi olarak mükemmelligin simgesi olarak tüm eski çag mitolojilerinde yer alır

Süreç içerisinde de ilk işlevi unutulmuşsa da gene de deyişlerde türkülerdesöylencelerde yer almasını sürdürmüştür Ondört sayısının yer aldıgı tüm metinlerde eski ay tapımının gölgelerini aramanın hiç de yanlış olmadıgını düşünüyorum Örnegin yukarıda Mısır Firavunu Zoser in tahtında yer alan 14 arslan başının aslında 14 boga başı olması gerekiyordu belki de daha eskide böyleydi Çünkü boga ay tapımının simgesi aslan ise güneş tapımının simgesiydi Güneş tapımına geçilmekle beraber güneşin simgesi olan arslanın hala eski biçim olan ayın ondördüncü gününün ihtişamı ile birlikte yeni dinsel biçimde de yerini korudugunu görüyoruz

Son dönem ilmi tefsir geleneğinin en önde gelen temsilcilerinden Cevherî huruf-u mukattaalara oldukça farklı bir açıdan bakmış ve Kur'ân'da kullanılan harflerin sayısında aramıştır Cevherî sûre başlarındaki harflerin Arap alfabesindeki harflerden 14’ünden oluştuğunu bunun da alfabenin yarısı ettiğini söyleyerekgerek 14 ve gerekse 28 sayılarıyla ilgili evrenden karşılaştırmalar yapar:

1 Her bir eldeki mafsal sayısı 14’tür

2 İnsanın sırt omurgasının altında 14 üstünde 14 kemik vardır

3 İnek deve eşek yırtıcı hayvanlar diğer doğum yapan ve emziren hayvanların ön taraflarında 14 arka taraflarında 14 kemik vardır

4 Kuşların uçarken kullandıkları kanat tüylerinin sayısı 14+14’tür

5 Kuyrukları uzun olan inek ve yırtıcı hayvanların kuyruklarındakikemik sayısı 14’tür

6 Bazı sürüngen ve balık gibi uzun boylu hayvanların omurga
kemiklerindeki sayı 28’dir

7 Arapça’daki harf sayısı 28’dir Bunlardan 14’ü idğam yapılır 14’üne yapılmaz

8 Arapça’daki noktalı harflerin sayısı 14 noktasızlarınki de 14’tür

9 Ay’ın 14 Güney 14 Kuzey olmak üzere 28 evresi vardır