Batılı Yazarlar Gözüyle Fatih

Büyük devlet ve ilim adamı olan Fâtih, en büyük düşmanlarının gözlerini kamaştıran pâdişahtır Eserlerinde ondan takdirle bahsetmişlerdir Fetih sırasında İstanbul’da bulunan İtalyan Zorzo Dolfin bir keresinde şöyle demiştir:

“Sultan Mehmed, çok az gülerdi Zekâsı, dâimî bir çalışma hâlindeydiÇok cömerttiHer işte fevkalâde atılgan, hattâ cüretkârdıSeçtiği hedeflere erişmek için çok ısrar ederdiSoğuğa, sıcağa, açlığa, susuzluğa tahammüllüydü Kesin konuşur, kimseden çekinmezdi Zevk ve sefâdan uzaktı Türkçe, Yunanca ve Sırpçayı çok iyi konuşurduHer gün bir müddet okurdu Roma târihi, başka devletler târihi, Laerce, Tite-Live, Herodot, Quinte-Curce, Papaların, Alman İmparatorları ile Fransa ve Lombardiya krallarının vak’aları okuduğu târihler arasındaydı Avrupa’daki bütün devletleri tanırdıÖzellikle İtalya’nın coğrafyasını en ince noktasına kadar bilirdi ve bir Avrupa haritasını yanından ayırmazdı Askerî ve coğrafî ilimlerle isteyerek meşgul olur, araştırmalar, incelemeler yapardı Tabiiyyeti altında bulunan ülkelerin âdet ve şartlarını devletin ve bölgenin menfaatlerine kullanmakta mahâretliydi”

Diğer bir İtalyan târihçi Langusto, İstanbul’un fethinden sonra şöyle yazmıştır:

“Sultan Mehmed, ince yüzlü, ortadan fazla uzun boylu, silâhlar kuşanmış, asil tavırlı, çok az gülen, devamlı öğrenmek ihtirâsı ile yanan, cömert ve iyi kalpli, gâyelerine ulaşmakta inatçı bir hükümdârdı En çok harp sanatına meraklıydıHer şeyi öğrenmek isteyen zekî bir araştırmacıydıSefâhat düşkünlüğü olmayıp, kötü âdetleri yoktuHarem dâiresinde çok az vakit geçirirdi Nefsine hâkim ve uyanıktı Her şarta tahammül gösterebilirdi ve bir cihân devleti peşindeydi”
Alman müsteşrik Franz Babinger, Mehmed-IIder Eroberer und seine Zeit Weltenstürmer einer Zeitenwende adlı eserinde şöyle yazmaktadır:

“Türk dünyâsı için Fâtih günümüze kadar, bütün imparatorların en büyüğü olup, beşer târihinde başka her hangi bir şahsın kendisiyle mukâyese edilmesi zordur O Türk milletine, bütün târihinin en harîkulâde ve en yaklaşılması gayr-i kâbil şâhsiyet olarak takdim edilmiştir Batı âleminin mukadderâtı, Fâtih Sultan Mehmed’in görünmesiyle sarîh bir şekilde işâretlenmiştirKudretli şahsiyeti, büyük Avrupa sâhalarının dış görünüşünü derinden değiştirmiştirOrtaçağdan çıkarken insanları ve dünyâyı görüş tarzında, Fâtih’in şahsiyeti, zekâları tesir altında bırakmıştır”

Aslında, batılı tarihçiler ve müsteşrikler ve hatta bütün insanlar onu övse de yerse de bizim hükmümüz değişmez Çünkü buyuruldu ki:

İstanbul elbette fethedilecektir Bunların kumandanı ne güzel bir emir, askerleri ne güzel askerdir