Temel Hareketler Dönemi ..

1 TEMEL HAREKETLER DÖNEMİ

Yaşamın ikinci ve yedinci yılları arasındaki süre, temel becerilerin kazanıldığı dönemdir Bu temel beceriler, koşma, adama, sıçrama sekme, yakalama, fırlatma, topa ayakta vurma gibi hareketlerdir Bu beceriler, tüm çocuklarda bulunan ortak özellikler ve yaşam için gerekli beceriler olduğundan “Temel Beceriler” olarak isimlendirilirler ( 1,2)

İki yaşından sonra , temel hareketler kaba bir şekilde ortaya çıkarlar Temel hareketlerin gelişimi üç evrede incelenir Bu evreler gelişimsel bir sıra izlemekle beraber her evreyi diğerinden kesin çizgilerle ayırmak mümkün değildir(1)

11 BAŞLANGIÇ EVRESİ

Bu evrede çocuklar, kendi bedenlerinin hareket yeteneklerini anlamak ve bunları denemek için çaba gösterirler hareketler sırasında beden ya çok abartılı ya da çok sınırlı biçimde kullanılır Ritm ve koordinasyon zayıftır

12 İLK EVRE

Bu evrede, kontrol ve ritmik koordinasyon arttığı için çocuğun hareketleri daha uyumlu ve kontrollü olmaya başlar Buna rağmen , abartma ve sınırlama vardır Üç dört yaş çocukları gözlendiğinde bu evrenin özelliklerini taşıyan pek çok hareket görülebilir

13 OLGUNLUK EVRESİ

Bu evrede , çocuklar mekanik yönden etkili, uyumlu ve kontrollü, gelişmiş hareket şekillerini sergilerler Beş altı yaşına gelen çocukların bu evreye ulaşmış olmaları gerekir
Çocukların Çoğunun temel geliştiremedikleri ve yetişkinlerin hareketleri incelendiğinde, bir hareket yeteneklerini olgunluk düzeyinde görülmektedir Bazı çocuklar, bu düzeye çevresel etkenlerin minimum etkisi ile, temelde olgunlaşma ile ulaşmaktalar Ancak, Çocuğun olgunluk evresi ne ulaşabilmesi, alıştırma olanağı yaratılmasına, motive edilmesine ve nitelikli bir eğitim verilmesine bağlı olmaktadır Başlangıç, ilk ve olgunluk olarak belirlenen gelişim sırası tüm çocuklar için aynıdır Ancak gelişimin hızı çevresel ve kalıtsal etmenlere bağlı olarak değişmektedir Bu da bireysel farklılıklara neden olmaktadır Çocuğun olgunluk evresine ulaşıp ulaşamayacağını öğretim cesaretlendirme ve alıştırma olanakları belirleyecektir

Modeller arasında farklılıklar tüm çocuklarda görülebilir Örneğin, çocuk fırlatmada başlangıç, yakalamada ilk, koşuda da olgunluk evresinde olabilir Model içi farklıklar ise bir hareketin gerçekleştirilmesinde rolü olan beden parçalarının yaptığı hareketlerin farklı gelişim evrelerinde olmasından kaynaklanırlar Örneğin, fırlatmada kolun hareketi ilk, bacağın hareketi olgunluk, gövdenin hareketi ise başlangıç evresinde olabilir Bunun nedeni ise, yanlış örnekler, yanlış hareketlerle başarıya ulaşma, sınırlı öğrenme olanakları, yetersiz duyu hareket bütünleşmesi olabilir

Bireyin temel hareket yeteneklerinin dengeli bir biçimde geliştiı5lmesi, yaratıcı ve düzeltici bir Öğretimle mümkündür Temel hareket yeteneklerinin gözlenerek değerlendirilmesi, öğretmenin alıştırmalar planlaması ve uygun öğretim yöntemlerinin saptanması çocukların olgun modeller geliştirmesine yardımcı olacaktır Temel hareket modellerinde olgunluk evresine ulaşamama, bunların spora uyarlanmasına engel olacaktır (1)

2 Bu dönemin en önemli özellikleri
21 1 Aşama
Temel hareketlerin gelişiminde olgunlaşma kadar çevresel (deneyim, alıştırma, spor alanları, çocuk parkları, spor yapan bireylerin varlığı) ve bireysel (motivasyon, yetenek, ilgi) faktörler de önemlidir

22 İkinci Aşama : Olgunlaşma, hareketlerin kazanılma sırasını, çevresel etmenler de hareketlerin kazanılma hızını ve düzeyini belirler
23 Üçüncü Aşama : Bu dönemde hedef temel becerilerin olgun düzeyde başarılmasıdır Temel hareketlerin olgun düzeyde başarılmasının tek yolu ise, çocuğa deneyim ve atıştırma olanağı sağlayan çevreler sunmaktır
24 Dördüncü Aşama : Bu yaş çocukları arasında hareket yetenekleri önem kazanırlar Çocuklar hareket başarılarını birbirleriyle karşılaştırmaya ve övünmeye eğilim gösterirler
25 Beşinci Aşama : Temel hareket becerilerinin kazanılması çocuğun sosyal ve duygusal gelişimi üzerinde önemli rol oynar
26 Altıncı Aşama : Temel hareket becerilerinin kazanılmasında güç, esneklik, denge, dayanıklılık, hız, çeviklik, koordinasyon gibi faktörler etkilidir
27 Yedinci Aşama : Bir beceri önce en ilkel düzeyde kazanılır, sonra gerekli düzeltmeler yapılır Deneyim, olgunlaşma ve yetişkinlerin etkisi ile yetenek geliştirilir (1)

Okulöncesi dönemde kazanılan denge, yakalama, atlama, fırlatma, koşu, topa ayakla vurma, sıçrama ve sekme becerileri ve gelişimlerinin genci özellikleri şu şekilde açıklanabilir;