11-25-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Konya Tarihi
Konya'da ve çevresinde yerleşik düzen Prehistorik (Tarih Öncesi) çağdan başlar Bu çağ içinde Neolitik - Kalkolitik - Erken Bronz Çağ kültürlerini görürüz
Bu çağın iskan yeri olan Höyükler, Konya il sınırları içindedir Neolitik Devreye (MÖ 7000-5500) ait buluntular, Çatalhöyük'teki arkeolojik kazılarda meydana çıkmıştır
Bugün Konya'nın bir semtinin içinde kalan Karahöyük'te Hitit iskanı görülmektedir Senelerdir sürdürülen arkeolojik kazılar bu çağı anlatan buluntular vermektedir
Anadolu'da Hitit egemenliğine son veren Freygler Trakya'dan Anadolu'ya göç etmiş kavimlerdir Alaeddin Tepesi ve Karapınar, Gıcıkışla, Sızma'dan elde edilen buluntular MÖ VII yüzyıla aittir Frygyalılardan sonra Konya (Kavania) Lidyalılar ve İskender'in istilasına uğramıştır Daha sonraları Anadolu'da Roma hakimiyeti sağlanınca Konya İkonium olarak varlığını korumuştur (MÖ 25)
Antalya'dan Anadolu'ya çıkan Hristiyan azizlerden St Paul Antiochia (Yalvac'a) sonra İkonium'a (Konya'ya) gelmiştir Bu devirde Hatunsaray Lystra-Derbe ve Leodica (Ladik Halıcı) ve Sille önemli Bizans yerleşim yeridir İslamiyetin Anadolu'da yayılması ile Bizans'a (yani İstanbul'a) Arap akınları başlamıştır Emeviler, Abbasiler, Konya üzerinde akınlar yapmışlardır
1071 tarihindeki Malazgirt Meydan Savaşı'ndan sonra Anadolu'nun büyük bir kısmı ile beraber Konya'da, Selçuklular tarafından Bizanslıların elinden alınmıştır
Anadolu Selçuklu Sultanı Süleyman Şah 1076 tarihinde Konya'yı başşehir yapmıştır 1080 tarihinde başkent İznik'e nakledilmiştir Kılıç Aslan I 1097 tarihinde başşehri Konya'ya taşımıştır Konya 1097 tarihinden 1277 tarihine kadar aralıksız Anadolu Selçuklularının başşehri olmuştur
Konya 1277 tarihinde Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından zaptedilerek Karamanoğulları devletinin egemenliğine geçmiştir Osmanlı Padişahlarından Murad II 1442 tarihinde Konya'yı zaptederek Karamanlı hakimiyetine son vermiştir
Konya Osmanlı Devleti vaktinde şöhret ve itibarını devam ettirmiştir Osmanlı sultanlarından Yavuz Sultan Selim, Mısır ve İran seferleri sırasında Konya'da konaklamıştır Kanuni Sultan Süleyman İran, Murad IV ise Bağdat seferi sırasında Konya'da kalmışlardır
Cumhuriyet döneminde Konya, yüzölçümü bakımından ülkenin en büyük ili oldu 1989 yılında çıkarılan bir yasayla Ayrancı, Ermenek ve Kâzımkarabekir ilçelerini de içeren Karaman ilinin Konya'dan ayrılmasına rağmen, il bu özelliğini korumuştur
39 000 km2 Orta Anadolu yaylası üzerinde Ankara, Niğde, Aksaray, İçel, Antalya, Isparta, Afyon, Eskişehir ve Karaman ile komşu olan Konya, 36o 22' ve 39o 08' kuzey paralelleri ile 31o 14' ve 34o 05' doğu meridyenleri arasında yer alır Trafik numarası 42'dir 1875'te kurulan Konya Belediyesi, 1984'te çıkarılan 3030 sayılı yasa gereğince "Büyükşehir" statüsüne kavuşmuş olup 1989'dan beri belediye hizmetleri bu statüye göre yürütülmektedir
2 Bucak ve 29 Köyün bağlı bulunduğu Karatay ilçesinin 1990 sayımına göre toplam nüfusu 169 000, merkez nüfusu 142 678'dir
3 Bucak ve 35 Köyün bağlı bulunduğu Meram ilçesinin toplam nüfusu 213 664, merkez nüfusu 182 444'tür
2 Bucak ve 29 Köyü bulunan Selçuklu ilçesinin toplam nüfusu 202 154, merkez nüfusu 188 244'tür
Konya ilinin toplam nüfusu 1990 sayımına göre 1 750 303 olup İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana'dan sonra 5 sırada yer almaktadır
Alâeddin Tepesi, altında 4000 yılın kalıntılarını saklayan bir höyüktür Bir zamanlar yerleşim alanı olarak değil tarih, kültür ve tabiat zenginliklerinin korunduğu, halkın dinlenme ihtiyacının karşılandığı bir mekan olarak dikkati çekmektedir Tepenin kuzeyinde Alâeddin Camii, yıllar süren onarım çabalarından sonra cemaatine kavuşmanın sevincini yaşamaktadır
Alâeddin Keykûbad başta olmak üzere 8 Selçuklu Sultanının sandukalarını barındıran türbe, caminin avlusundadır Tepenin doğusunda Şehitler Abidesinin yanında durursanız, karşınızda uzanan çift yönlü caddenin bitim noktasında yeşil kubbesiyle gözalan Mevlâna Dergâhını göreceksiniz 1926'dan beri müze olarak kullanılan dergâhın sağında Osmanlı padişahlarından II Selim tarafından yaptırılmış Sultan Selim Camii'nin minarelerini de görebilirsiniz
Toplu taşımacılıkta temiz ve ekonomik bir araç olan tramvay, saat 06'dan 24'e kadar günde 300 sefer yapan vagonuyla 65 000 yolcuyu 10,5 km'lik bir güzergahta taşımıştır Vagon sayısının 41'e, sefer sayısının 450'ye, hat uzunluğunun 18,5 km'ye çıkarılmasıyla yolcu kapasitesi 120 000'e yükselmiştir
Konya, tarihi eserleri ile bugün açık hava müzesi görünümünde bir şehirdir
|
|
|