Mitoloji Terimler Sözlüğü H

Mitoloji Terimler Sözlüğü H

Hades – (Lat Pluton) Kronosun oğlu Cehennemlerin, karanlık yeraltı aleminin, ölüler diyarının Tanrısı ve öteki dünyanın adı

Haemon – (Haimon) – Kreonun oğlu, Kral Oidipusun kızı Antigonenin nişanlısı Babası, nişanlısını ölüme mahkum edince, Haemon intihar etti

Haemos – (Haimos) – Boreasın oğlu, Thrakia Tiranlarından biri

Hagno – Lykea kaynağının perisi, kuraklık zamanlarında ona yalvarırlardı

Halia – Rodoslu bir kız Poseidon ile evlenince altı oğlu, bir de kızı oldu Rhodos adını taşıyan kızı, Rodos adasınına adını verdi Güzel Halianın altı oğlu Aphroditenin etkisiyle kendi öz annelerine şehvani bir aşkla bağlandıkları için Poseidon tarafından öldürüldüler Bahtsız anne de kederden kendini denize attı, intihar etti

Halirrhotios – Poseidonun oğlu Aresin kızı Altippeyi kirletmek istediği için Ares tarafından öldürüldü Poseidon da oğlunun katilinin yargılanması için Tanrılar mahkemesine başvurdu Tanrılar (Ares Tepeleri)nde toplandılar, katil Tanrıyı mahkum ettiler

Halkyone – Kral Keyksin karısı

Hamadryadler – Ağaç perileri Bir ağaçla beraber doğan ve onunla beraber ölen periler Fırtına bir ağacı devirince ya da insafsız bir oduncunun baltası bir ağacı kesince, o ağacın perisi de hemen ölürdü Bunlar, ağaçların ruhları gibiydiler

Harmonia – Kadmosun karısı Ares ile Aphroditenin kızı En güçlü bir Tanrı ile en güzel bir Tanrıçanın kızı olan Harmonianın anlamı, tam bir uyuşma, ahenk ifade etmektedir Kadmos ile Harmonia sonunda birer yılan oldular

Harpalyke – Thrakia Kralı Harpalykosun kızı Annesini çok küçük yaşta kaybettiği için babası onu kısrak sütü ile besledi ve bir erkek gibi yetiştirdi

Harminna – Irmak Tanrısı Asoposun kızı Ares ile seviştiler Oenomaos adındaki kahraman doğdu

Harpyiler – Büyükelçiler anlamına gelen Harpyiler, Thaumas ile Elektranın kızlarıydı Sirenlere benzeyen bu kanatlı ifritler, fırtınaların ve ölümün sembolü sayılırlardı Adları Aello, Akypete olan bu iki korkunç kızkardeşlerin Typhaon ile Poseidonun kızları olduğunu söyleyenler de vardır

Hebe – Gençliğin ve güzelliğin sembolü olan Hebe, Zeus ile Heranın kızıdır

Hecuba – Hekuba – (Bak Hekabe)

Heirmarmene - (Pepromene) – Bunları Theologlar ve filozoflar sık sık kullanırlar Moiraya yakın bir kader Tanrısı

Hekabe – (Lat Hebuba) – Troi karlı Priamosun karısı Hektor, Paris, Polyksenanın annesi Hekabenin sonradan köpeğe çevrildiğini söyleyenler vardır Çanakkale civarında Kynossema (Köpek mezarı) dağında Hekabenin mezarı olduğunu söylerler

Hekate – Artemisin yardımcısı, iyiliksever bir Tanrıça Bir Titan olan Perses ile Astrerianın kızıydı Darda kalanlara yol gösterirdi

Hekatonkheirler – Bunlara Centimainler de denir Uranos ile Gainanın oğulları Bunların her birinin elli başı, yüz kolu vardı Kottos, Briareos, Gyges adlarını taşıyan bu korkunç devlerin en azgını Briareos idi

Hegeleos – Heraklesin torunu Omphale ile Heraklesden olan Tyresenosun oğlu Hegeleosun babası; muharebelerde çalışan trompeti icat etti

Hektor – Troialıların en büyük kahramanı, Akhilleus tarafından öldürüldü

Hekuba – Hecuba, Hekabenin Latince adı

Helena – Menelaosun karısı Troia prensi Paris, onu kaçırdığı için Yunanlılar Troiaya savaşmaya geldiler Çok eski zamanlarda Helenayı Zeus ile Ledanın kızı sayarlardı

Helenos – Priamosun oğlu Troialıların kâhini Yunanlılara tahta atı yapmalarını söyleyerek yurduna ihanet etti

Heliadesler – Helios ile Klymenenin kızları Phaetonun kızkardeşleri Sayılarını yediye çıkaranlar vardır Bunlar erkek kardeşleri Phaeton, öldülürünce, onun ölümünden o kadar çok üzüldüler, o kadar ağladılar ki, Tanrılar bu vefalı kadınlara acıdılar, onları kavak ağacına çevirdiler ve bu güzel kızların kardeşleri uğruna döktükleri gözyaşları da “amber” oldu

Helike – Zeusu küçükken besleyen iki peri kızından biri Zeusu besledikleri için Kronos tarafından Büyük ve Küçük Ayı yıldızlarına dönüştürüldüler Helike Büyük Ayıya çevrildi

Helikon – Yunanistanda Boiotiada, ünlü bir dağın adı Yunanistanın en güzel, en şairane olan dağı İlham perileri olan Musaların kutsal dağı sayılır

Helios – Her şeyi gören güneşin Tanrısı Hyperion ile Theianın oğlu Eos (Şafak) ile Selene (Ay)ın kardeşi Helios, deniz perilerinden Perseis ile evlendi, bir çok çocukları oldu Kirke, Aeetes, Pasiphae, bunlar hep Heliosun çocuklarıdır Heliosu genç, güzel, kuvvetli, sarı saçlı bir delikanlı olarak gösterirler

Helle – Phriksosun hemşiresi Eskilerin Helles Pontos dedikleri Çanakkale Boğazı, ilk adını Helleden aldı (Bak Hellespontus)

Hellen – Deukalionun oğlu olan Hellen Bütün Yunanlıların atasıdır Yunanlılara bu sebeple Hellenler derler

Helles Pontos – (Helle denizi demektir) Orkhomenos Kralı Athamasın Nephele adındaki karısından Helle isminde bir kızla, Phriksos adında bir oğlu dünyaya gelmişti Kralın İno adındaki ikinci karısı Kral Athaması üvey oğlu Phriksosu Zeusa kurban etmesi konusunda kandırdı Fakat çocuk kurban edileceği sırada BaşTanrı, Hermes ile altın yapağılı bir koç gönderdi Bu hayvan insan gibi konuşur ve havalarda uçardı Nephele, oğlu Phriksos ile kızı Helleyi koça bindirdi ve koç havalandı, doğuya doğru yol aldı İki çocuk, onun tüylerine sımsıkı sarılmıştı Az sonra korkuları kalmadı Aşağı baktılar, gördükleri manzaraya hayran oldular, ne yazık ki, tam Propontis (Marmara)yı Ege Denizine bağlayan boğazın üzerine geldikleri zaman Helle, aşağı düştü Şimdi bizim Çanakkale Boğazı dediğimiz yere düştüğü için, o zaman onlara Helles Pontos denildi Phriksosa gelince; o, Kolkhise vardı Koçu kurban edip, postunu Kral Aeetese verdi

Hellen – Adını bütün Yunan ırkına veren Hellen; Deukalionun oğludur

Hemera – Gündüz, Nyks (gece)nin kardeşi – Uranos, yani gökün kapısından sıra ile girip çıkan Hemera ile Nyks, iki kardeş oldukları halde bir türlü babalarının muhteşem sarayının tunç kapısında birbirleriyle karşılaşamazlar Birisi çıkar, öteki girer, bunlar adeta birbirlerini kovalarlar Hemera, fani insanlara ışık getirir, halbuki Nyks, Thanathos (ölüm)ün kardeşi olan Hypnos (uyku)yu getirir

Hemera – Eosun lakabıdır Çiğ taneleri de Eosun gözyaşlarıdır

Hemikynes – Köpek gibi ses çıkaran ve başları da köpeğe benzeyen muhayyel bir hayvan Pont – Euksin – (Karadeniz kıyısında yaşarlarmış

Heosphoros – (ya da Eosphoros) Şafağın meşalesi anlamına gelen Heosphoros, sabah yıldızının adıdır Eos (Şafak)ın oğludur

Hephaistos – Ateş Tanrısı Latinler buna Vulcain derler

Hera – Zeusun karısı ve kardeşi Latinler Junon diyor

Herailer – Samos adasındaki Mykenai yakınında bulunan bir yer Burada Heranın en ünlü tapınağı varmış

Herakles – (Lat Hercules) Zeusun oğlu, kuvvet Tanrısı

Herakliadler – Heraklesin neslinden gelenlere verilen soy adı

Herkules – Hercules – Heraklesin Latince adı

Hermaphroditos – Hem dişiliği, hem de erkekliği kendisinde toplayan, hünsa bir varlıktır

Hermeler – Yolların koruyucusu sayılan Hermes adına, yol ve sokak kenarlarına dikilen ufak anıtlara verilen ad

Hermes – (Lat Mercurius) Tanrıların ulağı, habercisi

Hermione – Menelaos ile Helenanın kızı

Hero – Leandrosun sevgilisi olan rahibe

Heros – (Herolar) – Önçağda, ölmüş büyük kahramanlara bu ad verilirdi Onlar bahtlılar adalarında yaşıyorlardı Halk, özellikle onların mezarlarına giderek onlara taparlardı

Herse – Kekropsun üç kızından biri Küçük Erikhthoniosu Athena, bu üç kızkardeşe emanet etmişti Herse, emanet edilen sepetin açılmanısa sebep olduğu için Athena tarafından aklı başına alındı da, Akropolisten kendini aşağı atarak intihar etti

Hesione – Troia Kralı Laomedonın kızı

Hesperia – Eski devirlerde İtalyaya bu isim verilirdi

Hesperidler – (Hesperides) – Güneşin battığı yerin perileri Gecenin, yani Nyksın kızları Bazıları onları Zeus ile Themsinin ya da Atlasın kızları sayarlar Onlar, Bahtiyarlar adalarında yaşıyorlar, Tanrı bahçelerinde altın elmayı bekliyorlardı

Hesperos – Akşam yıldızı Atlasın oğlu, yıldızlara bakmak için dağa çıkmış, fakat fırtına kopmuş Hesperos kaybolmuş İyiliği sever bir genç olduğundan Tanrılar onu akşam yıldızına çevirmişler Hala insanlara yol göstermekte, iyilik etmektedir

Hestia – Romalıların Vesta dedikleri aile ocağı Tanrıçası Kronos ile Reanın kızı

Hiera – Heraklesin oğlu Telephosun karısı Yunanlılar, Troia savaşı münasebetiyle Anadoluya ilk çıkarma yaptıkları zaman, Hiera, kadınlardan oluşan bir müfrezenin başına geçmiş, işgalcilere karşı yurdunu korumuştu Hieranın Helenadan daha güzel olduğunu söyleyenler vardır

Hieraks – Hermes, güzel İoyu bir ineğe çevirip, kaçırmak istediği zaman Hieraks, gevezelik etmiş, bu olayı etrafa yaymıştı Bu sebepten o, bir doğan kuşuna çevrildi

Hierodolos – Apollon tapınağında görevli bir köle

Hierodyeller – Tanrıların, tapınakların malı olan kadın ve erkek köleler Özellikle Aphrodite mabedinde bulunan fahişeler

Hieros Gamos – Kutsal evlenme Özellikle Zeus ile Heranın evlenmesi

Hilaeira – Leukippidlerden biri Phoebenin karısı

Hilebie – Güney Anadoluda eski Karia bölgesi Krallarından birinin kızı Lyrkos adında bir Yunanlı gençle evlendi Kocası, buna ihanet ettiği halde, bu Anadolulu güzel gelin, iffetli bir örnek zevce olarak kaldı

Himalia – Bir peri kızı Rhodos adasında Zeus, bol bir yağmur halinde yağarak onunla birleşti Üç çocukları oldu Bu üç oğlan, buğdayın geçirdiği safhaları ifade eder: Spartaeos (tohum eken); Kronios (Buğday yetiştirici); Kytos (Ekmekçi)

Himeros – Aşk isteğinin sembolü Aphroditenin yanında gidenler arasına katılır, Erosa arkadaşlık eder

Hippe – Kentaur, Khironun kızı Hellenin oğlu Eole (Ailos) tarafından iğfal edilmiş ve gebe bırakılmıştı Babasının korkusundan Pelion dağına kaçtı Çocuğunu orada doğurmak istedi Babası onu takip ediyordu Hippe, bu zor durumdan kendisini kurtarmaları için Tanrılarına yalvardı Onlar da onu at şeklinde bir burca çevirerek göğe aldılar

Hippios – Poseidon ile Athenanın lakapları

Hippo – Skedasosun iki kızından birinin adı Molpia adındaki karısıyla beraber Ispartalı iki genç tarafından kirletildikleri için intiharettiler

Hippodameia - Pisa Kralı Oinomaosun güzel kızı olan Hippodameiayı Pelops kanlı ve hileli yollardan yürüyerek kendine zevce olarak aldı Bu birleşme sonucunda hippodameia, Arteus ile Tyestes adlı iki çocuk doğurdu (Sözlükte bu kelimelere bakını Peirithoos ile Polydektesin eşlerinin adları da Hippodameia idi

Hippodameia – Prithoosun karısı, Polydektesin karısı da aynı adı taşır

Hippo Kampos – Yarısı at, yarısı balık olan deniz aygırı Nereidlerin binek hayvanları

Hippokrene – kanatlı at Pegasusun, ilham perilerinin dağı olan Helikon dağına attığı bir çifte ile fışkıttığı kaynak, “At çeşmesi” demektir

Hippogypes – Ayda oturdukları sanılan hayali insanlar

Hippolokhos – Bellerophon ile Troialı Antenorun oğulları aynı adı taşır

Hippolyte – Amazonlar Kraliçesi, Aresin kızı olduğu söylenir Herakles tarafından öldürüldü

Hippolytos – theseusun Amazonlar Kraliçesi Atiopeden olan oğlu

Hippomedon – Thebaiye karşı savaşan yedilerden biri Dev cüsseli bir kahramandı

Hippomenes – Megereos ile Meropenin oğlu Atalante ile evlenmek istiyordu, altın elmalar atarak koşuda onu yendi ve onunla evlendi

Hippotes – Heraklidlerden biri

Historis – Kahin Tiresiasın kurnaz kızı Heraklese hamile Alkmeneye Heranın korkusundan doğum Tanrıçası yardım edemiyordu Historis, hile ile doğuma mani olan Tanrıçayı ordan uzaklaştırdı da Alkmene kolayca doğurdu

Horalar – Zeus ile Themisin üç kızı Adları şöyledir: Eunomia (disiplin); Dike (adalet); Eirene (barış) Bunlar, zamanların ve mevsimlerin Tanrıçalarıdır

Horkios – Zeusun lakabı

Hyadlar – Atlasın kızları Bir rivayete göre, bunlar yedi kadındı Zeusu Dodonda büyüten onlar olduğu gibi, Dionysosu Nysa dağına onlar götürdüler, İnoya teslim ettiler Medea tarafından gençleştirilen bu bakireleri Zeus bir takım yıldız halinde göğe aldı Diğer bir efsaneye göre de Hyadlar, Hyasın kızkardeşleriydi Hyas, avlanırken ölünce kardeşleri kederden yaşayamadılar, bir kısmı kendi kendilerini öldürdü Zeus bunları göğe aldı ve birer yıldız yaptı Sağ kalanlar sonradan Pleiadların kızkardeşi oldular

Hyakinthides – Vatanın selameti için kurban edilen genç kızlara verilen isim

Hyakinthos – Amiklas ile Diomedenin oğlu İlham perilerinden Klio ile Pierosun oğlu olduğunu söyleyenler de vardır Çok güzel bir delikanlıydı Thamyris isminde bir erkek ona aşık olmuş ve böylece erkekler arasındaki gayri ahlaki aşkı ilk o bulmuştu Apollon da ona gönül vermişti

Hybris – Hayasızlığın, ölçüsüzlüğün sembolü Annesi Koros (tıkabasa tokluk)tu Hybrisin cezası acılarla çekilir Her şeyde iftira görmek, Hybrisin ağına düşmek demekti

Hydne – Skyttisin kızı Baba ile kız çok usta dalgıçtılar İran hükümdarı Serhesin gemilerinin halatlarını keserek onların parçalanmasını temin etmişlerdi

Hydra – Lerna bataklığında sayısız başkalır olan, tüyler ürpertici bir yılanın adı

Hyettos – Karısı ile zina yapan bir genci yakalayıp feci bir şekilde öldüren ve aldatıldığının farkına varan ilk koca Öldürdüğü adamın adı Molouros idi

Hygieia – Sağlık Tanrıçası ve Asklepiosun kızlarından biri

Hylas – Kral Theiodamasın oğlu Herakles, Hylasın babasını öldürdükten sonra onu uşak olarak yanına almıştı Çok güzel bir delikanlı olduğu için onun yanından ayırmamış Arganautlar seferine bile yanında götürmüştür Argonautlar, Gemlik Körfezine geldikleri zaman, Herakles gemilerine kürek yapmak için o civarda bir ormana girmiş, ağaç kesiyormuş Hylas da eline bir testi almış, içme suyu aramak için ormana dalmıştı O civarda akan bir ıkmağın ya da Askanios gölünün (İznik Gölü) perileri bu çok güzel delikanlıyı görünce şaşırdılar, dayanamadılar ve onu yakalayıp suun dibine doğru sürükleyerek kaçırmışlardı Hylas ve Herakles ile beraber karaya çıkan Polyphelos, delikanlının kaybolduğunun farkına varınca, bağırmaya başladı Herakles ile beraber ikisi, uzun uzun “Hylas! Hylas!” diye boş yere haykırıp durdular Marmara denizinde fırtına başlamak üzereydi Rüzgar Tanrısını Boreasın tavsiyesiyle Argonautlar, Heraklesi ve arkadaşını almadan hareket ettiler Polyphemos, sonradan Bursa adını alan Klos şehrinin temelini attı Bursalılar, senenin belirli bir gününde de Olympos (Uludağ)a doğru tırmanarak Hylas diye üç defa bağırır, güzel delikanlıyı ararlarmış

Hyllos – Herakles ile Dejanirenin oğlu Rivayete göre Lydiede akan Hermos (Gediz Çayı)nın kollarından birinin adı Heraklesin bu dev cüsseli oğlunun adını taşıyordu: (Lyllos – Bugünkü Kum Çayı)

Hylonome – Kentaur Kyllarosun karısı Kocası öldürülünce, ondan sonra yaşamak istemedi, kocasını öldüren aynı oku kendi kalbine sapladı ve öldü

Hymenaios (Hymen – Ymene) – İlham perilerinden birinin oğlu Gençlik ve evlendirme Tanrısı Düğünlerde söylenen türküleri o ilham eder Bir rivayete göre de Hymenaios, kız gibi güzel bir delikanlıydı Kendisi orta halli bir aileden olduğu halde, asil bir aileden güzel bir kıza gönül vermişti Onunla evlenemediği için, çok ümitsizdi Sevdiği kızı, her yerde uzaktan takip ediyordu Bir gün Athenanın genç kızları Demetere kurban takdimine gidiyorlardı Haydutlar bu güzel kızı yakaladılar Onu da bir kız sandılar, esir ettikleri kızların arasına kattılar, uzun bir yürüyüşten sonra haydutlar uyuyunca Hymenaios, onları öldürdü ve kızları kurtardı Böylece sevdiği kızı alabildi

Hymnos – Anadolumuzda Phrygiada yaşayan bir çoban Artemisin arkadaşlarından Nikaea adında bir peri kızına delice aşık olmuştu Peri kızı ona yüz vermiyordu Hymnos, bir ün peri kızına ilanı aşk edince, peri kızdı, bir ok atarak onu öldürdü Bu güzel çobanın ölümüne herkes ağladı, hatta kalbini daima kapalı bulunduran Artemis bile onun için gözyaşı döktü

Hyperboreler – Eski zamanlarda uzak kuzey tasavvur edilen, bahtiyar insanların ülkesi Orada iklim çok mutedildi Seneler altı ay gündüz, altı ay gece olarak geçerdi Efsaneye göre, Apollon, kış aylarını orada geçirirdi

Hyperion – Titanlardan biri Uranos ile Gaianın oğlu Kızkardeşi Heia ile evlenerek Helios (Güneş), Selen (Ay) ve Eos (Şafak)un dünyaya gelmelerine sebep oldu

Hypermestra – Danaosun elli kızından biri Zorla evlendirilen elli kız, düğün gecesi kocalarını hançerledikleri zaman, Hypermestra, kocası Lynkeusu öldürmedi

Hypnos – Uyku Tanrısı Erebos (karanlık ile Nyks (gece)nin oğlu Thanatos (ölüm) onun kardeşidir Hypnos, güzel delikanlı Endymiona aşık olmuştu Onu daima gözleri açık olarak uyutuyordu Böylece sevgilisinin gözlerini ara vermeden seyrediyordu

Hypsikreon – Batı Anadoluda eski ve ünlü bir şehir olan Miletus şehrinde oturan Hypsikreonun Naksos adasında Promedon adında bir dostu vardı Bir gün Promedon, misafir olarak Miletus şehrine gelmişti aziz dostu Hypsikreonun güzel karısı Nere, adalı misafirine aşık oldu, fakat Promedon, vicdanlı adamdı ekmeğini yediği evin nahımına kötü gözle bakamazdı Nere, zor kullanmak istedi Promedon, Naksosa gidince kadın da onu takip etti Neticede, bu yüzden Naksoslularla, Miletuslar arasında savaş çıktı

Hypsipyle – Lemnos adası Kralı Thoasın kızı Lemnos kadınları, kocalarının aleyhine ayaklanıp onları kesmeye başladıkları zaman Hypsipiyle, gizlice ihtiyar babasını kaçırdı Khios adasına götürdü Argonautlar bu adaya çıktıkları zaman Jason, Hypsipleye gönül verdi ve ondan iki çocuğu oldu

Hyrieus – İhtiyar bir çift olan Hyrieus; Zeus, Poseidon, Hermes gibi büyük Tanrılara küçük kulübesinde yer vermiş misafir etmişti Bu yüzden Tanrılar ona bazı lûtuflarda bulundular Onun arzusunu ne olursa olsun, kabul edeceklerdi İhtiyar çiftçinin karısı yoktu, öyle olduğu halde o, bir erkek çocuk istiyordu Tanrılar kolayını buldular Hyreisun, kendilerine kurban ettiği öküz derisinin üstüne işediler, onların idrarından Orion adındaki delikanlı çıktı