Prof. Dr. Sinsi
|
2011 Türkçe Sözlük Modeli
2011 Türkçe sözlük modeli
Aktüel, yine bir kamu hizmetine imza attı ve sadece internet ortamlarında değil, hayatın içinde bilfiil yer alan “2011 model kelimeler külliyatı” hazırladı
Eskiden, yani şu anda gençliğinin tekaütlüğünde olanların ergenlik dönemlerinde söylenen kanka, moruk, “aynen con vaynen” gibi, genelde kahveye takılan abilerin jargonu artık hepimizin dilinde Bir dönem kuş gribi gibi yayılan “Hey corç versene borç, olmaz maykıl bende de yok” travmasını saymıyoruz bile, ama “deermişim” salgınından etkilenmemiş bir insan olduğunu da sanmıyoruz
Birine, bir duruma ya da bir olaya genel hitap şekillerinin dışında kelimeler üretmek her dönemin ihtiyaçlarından biri O yüzden her dönem yeni bir hitap şekli ya da jargonla tanışıyoruz Yılların nostaljik argosu “kanka”nın “panpa” evrimi bile değişimi gayet güzel özetliyor Gençlerin artık kendilerine ait yeni bir “jargonu” var
Bu jargon dizilerden romanlara, müziğe kadar birçok yerde karşımıza çıkıyor Aktüel, yine bir kamu hizmetine imza attı ve sadece internet ortamlarında değil hayatın içinde bilfiil yer alan “2011 model kelimeler külliyatı” hazırladı
PANPA
Şu sıralar sıkça duyduğumuz panpa kelimesi aslen emo dilinde kanka anlamına geliyor Panpa kelimesinin dönüşüm evrelerini gösterecek olursak: Kankardeş - Kanka- QanQa - qanqa - panpa Ayrıca panpa kelimesini pampa olarak da kullananlar mevcut Duyanlar şaşırmasın “Samimiyetsiz insanların yeni mottosu” olan “Kanks”ı da unutmamak gerekir
GİDER YAPMAK
Posta koymak, karşı çıkmak anlamına geliyor Argoda şaşıran insanın üzerine “sifon çekmek” anlamında da kullanılıyor Aynı zamanda tribün jargonunun orta direği Zira “Alayına gider”, “herkese gider” narasını atmayana tribün çocuğu denmez
GİDERİ VAR
Mavi Jeans reklamlarındaki Kıvanç Tatlıtuğ gibi “vay, vay, vay, vay, çantaya bak” tonlamasıyla söylediğinde ayrı bir anlam kazanırken, bir eşya alırken seçim yapma tonlamasıyla söylendiğinde ayrı anlamlar içerir “Her türlü gideri var” ekiyle birlikte kişinin niyetini de belli eder
KEDİ CANINI SENİN
“Kopiraytı” büyük Türk düşünürü Adnan Oktara ait olan bu hitap şeklimiz son zamanlanda ergen dimağların yeni gözdelerinden Anlamı hakkında rivayet çeşitli: Sevimliliği tarif edilemeyecek kadar güzel ama bir o kadar tarif edilemeyen şuursuzluğa sahip birine sonsuz hoşgörü  O da ses tonuyla değişim geçirebiliyor Bugüne kadar türetilmiş en “kült-erotik kelime” olmanın da en güçlü adayı
YAPOOŞUN ŞEN
Ne yapıyorsun sen? Sevdiceğimizle böyle konuşmasak da sevdiceğiyle böyle konuşan en az bir kişi mutlaka tanıyoruzdur Bu durumdan dolayı “dittin mi?” sorusuna “dittim” şeklinde cevap veren dimağların geneline “damam” denir
ATARLI
Tam anlamıyla fiyakalı Ankara menşeili bir kelime Ankara mahallelerinde “artistlik yapma”, “artistlik yaptı” (atar yapıyor) anlamında da kullanılıyor Ama fiyakası size komik gelen elektro gitardan otomobile, giyim eşyasından güneş gözlüğüne verilen genel tanıdır Cümle içinde “atar yapmak” şeklinde de kullanılır
BABOLİ
İlk duyduğumuzda “memoli”yi hatırlattığından, hoşumuza gitmese de yavaş yavaş alıştığımız en popüler hitap şekli İlk öğrenildiğinde yakınlık derecesi bir hayli uzak dosta söylenen sözken, ilerleyen zamanlarda en has dosta verilen addır
BABUŞ
“Baboli”nin, alemin en büyük dizisi “Behzat Çnin karakteri “Hayalet”in desteğiyle ulaştığı en yüksek mertebe Bir “baboli” büyüdükçe “babuş olur ” Hatta Hayaletin, dizideki Akbabaya “Akbabuş” demesi bu kelimenin evrilmeye ne kadar müsait olduğunun göstergesidir Ne tesadüf ki Rusça da “büyükbaba” anlamına geliyor
GELENZİNYO-GİDENZİNYO
Türkçemize yıllar önce “yapanzi, edenzi” çekimini kazandıran karikatürist Faruken Bayraktarenin üçüncü kuşak ve “tiki” versiyonu Bir dönem Leman, Pişmiş Kelle okuyucusu jargonunun en değerlisiydi
EHUEHEU
Genelde mail ya da chat yoluyla cebelleş olunan bir kelime Dünyanın hiçbir diline ait olmayan bu kelimenin yazılış ve anlam olarak enternasyonel bir anlamı var Hiç güzel olmayan bir gülme efekti deşifresi olsa da sineye çekiliyor
ÇILGIN ATMAK
Ergen kız dimağların yeni mottosu Delirme haline verilen genel ad
POPİ MTV
Türkiyenin sokak röportajında mikrofon uzatılan bir gencin “popüler kültür nedir” sorusuna cevap vermek ile verememek arasında dimağından çıkmış olsa da yeni nesil gençliğin jargonuna cuk oturmuş güzide kelimelerimizden Peki ne demişti o genç: “Popüler kültür hakkı normaldir, herkesin kültürü farklıdır, herkesin popüleri farklıdır Herkesin değişimlikleri farklıdır Herkesin bir popisi vardır O popiden herkesin kendi memnun olması gerekiyor ”
ZIRVANA
Ayıptır söylemesi; aptallığın doruk noktası Zırvalığın en aşmış hali ve nirvanası Salaklıkta ulaşılabilecek en üst mertebe
DAYITELLO
Yeni nesil hitap şekillerinin başında gelen kelimelerden “Dayıtello”, ününü ilk defa Kral TV programlarında ekranın altından akan altyazı mesajlarıyla ilan etti Eski nesil hitap biçimimiz “Hafız Naber”in 2011 uyarlamasıdır Mahiyeti ve kullanıcıları neredeyse aynıdır
CİNEKOLOG
2011 gençliğinin, “senin içine cin girmiş” diyerek kadınlara cinsel tacizde bulunan üfürükçü hocalara taktığı muhteşem isim
HİÇ ÇAMAŞIRI
Yeni dimağların yaratıcı ve durumu gayet iyi özetleyen sözlerinden Varlığı ile yokluğu belli olmayan kadın iç çamaşırına denir
ÇAYYAŞ
Sabahtan akşama kadar çay içildikten sonra kazanılan mertebe
KANKAMATİK
Kankanın bir alt kolu olan “kankamatik”, yolsuz kalındığında para aldığınız yakın arkadaş için en uygun sıfat olarak lugatımıza girmiştir
EFEMDİ
İşte yaratıcılıkta sınır tanımayan bir kelimeyle karşı karşıyayız Efemineden türetilen güzide kelimemiz davranışları ve sözleri kadınsı olacak kadar nazik, yumuşak ve ince erkekler için söyleniyor
MAYBAŞ
Beyazıt Öztürkün öğrencilik yıllarını geçirdiği Eskişehirde Tatar nüfusundan kaptığı ve gençliğe armağan ettiği bir sözcük “Mankafa, Angut” anlamına gelen Maybaş, Tatarcada yalaka ve dalkavuk anlamına geliyor
Yazımızı hiçbir açıklama yazmasak bile “şak diye” anlaşılan 2011 model “atarlı” bir özlü sözle bitiriyoruz: “Geçti Mango indirimi, sür Porscheyi Conversee ”
VEDAT ÖZDEMİROĞLU
REVAÇTA OLAN “PANPA” VE “KEDİ CANINI SENİN”
Mevzu, kopmak üzerine kurulu Panpa şu anki kanka anlamına geliyor Kopuyorlar ortam yıkılıyor yani Bir de herkese “abi ya” diyorlar Ben hiç hoşlanmıyorum bana abi denmesinden Geçen bir kıza dedim, yaşla ilgisi yok dedi Onlar kendi aralarında kız kıza da abi diye hitap ediyorlar
Gerçekten enteresan Ama ne diyecekler mesela? Kendime özel bir şeyim var, bu çağla alakası yok ama “Azalarak bitsin” birkaç aydır kullandığım bir kelime Birden bitmesini istemediğiniz zaman kullanıyorum Şu an en tuhaf elektrikli şeyi de söyleyeyim; “Kedi canını senin” “Ne adamsın” gibi kullanıyorlar galiba bu lafı Bence takip edin, en revaçta olan “panpa”dan sonra şimdi bu
KAAN SEZYUM
SONUÇTA HERKESİN BİR POPİSİ VARDIR
İnsanlar birbirine neden seslenir onu düşünmek lazım Neden seslendiklerinden sonra, neden birbirlerine olandan farklı şekillerde seslendiklerini ya da konuştuklarını da düşünebiliriz Bu davranış istense de istenmese de dilsel bir evrime işaret etmekte
Belli ki iletişim kuran insanlar birbirlerine alıştıkları şekilde hitap etmekten sıkılıyor ve yeni şekiller arıyorlar Birbirlerini özel hissetmek, samimiyeti artırmak için konuşma dilinde böylesi davranışlar yoğun bir şekilde gerçekleşir Durum böyleyken bu farklı hitaplardan da bazıları ön plana çıkıyor “Kanka” kelimesinin internette önce “qanqa” sonra da formsal olarak benzerlikten “panpa”ya dönüşmesi bu durumu güzel bir şekilde örnekliyor Herkes bir şekil giyinir Sonuçta herkesin bi popisi vardır
HAKKI DEVRİM
ARGO, DİLİN TADI, TUZU, BİBERİ
Ulan kanser ilacı mısın, size bir şey ifade eder mi? Halbuki 1960lı yıllarda bir gazete haberi çıktı, hıyarın kansere iyi geldiğine dair Karikatürler hatırlıyorum, yolunun önünde dikilen bir adama eğilmiş diyor ki “Ulan kanser ilacı, çekil de geçelim ” Şimdi yok o, gitti Arada bir argolar çıkar, değişir Benim hoşuma giden; “biri” diyeceklerine “Eleman itiraz etti” diyorlar
Demek ki eleman kelimesi toplumun sinirlendiği bir kelime İşte bu durum en hassas, en kımıldayan, kıpır kıpır kısmı argo dilin Tadı, tuzu, lezzeti Hem devirden devire, senelerle değişiyor, hem de çevreden çevreye, muhitten muhite değişiyor Ben o kelimelerin onda birini bile bilmiyorum Artık ben 83 yaşındayım Dil bahsinde ben de başka bir dünyanın adamı gibiyim Ben argonun çok değerli olduğuna, dilin muzır ama zeki yanı olduğuna, yani dil zekâsını temsil ettiğine inanıyorum, dilin tadı tuzu olduğunu kabul ediyorum
CENK BEYLER
BEN BU JARGONLARA “JARGİŞ” DEME YANLISIYIM
Okidir bebişim nema problema Şevçenko yaptığımız jargonlara “jargiş” deme yanlısıyım Ben hitap kullanmam zamirlerle idare ederim Kullanmak zorunda kalırsam “Zirzoli” “Kabırzot” gibi anında biraraya getirilmiş heceleri tercih ederim
ERDEM BEYLER
BİZ VELEDİZYAK, TIFILİZASYON GİBİ KELİMELER KULLANIYORUZ
Biz Cenk Beyle birbirimize ve eş-dost, ahbabiyemize hitap ederken, “minik dimağ”, “pelikanlı”, “gel bakalım küçük, adın ne senin”, “veledizyak”, “tıfılizasyon” gibi kelimeleri kullanıyoruz Tabi bunlar da belli dönemlerde değişiyor ve yenileniyor Ancak her zaman herkesin kullandıklarından farklı oluyor nedense
Buna karşın, kimse bu adamlar ne diyor diye bakmıyor Herkes onların hitap kelimeleri olduğunu anlıyor ve kullanan biz olduğumuzdan mıdır nedir, hiç şaşırmıyorlar da Şimdiki minimal dimağlar da bu konuda daha özgün ve yaratıcı olabilirler Ayrıca bugün kullanılan hitapların büyük çoğunluğu kızlara yaraşmıyor Kanki gibisinden söylemler çoğu erkeği itim itim itiyor Bir de sosyetik olup “pepem” diyenler var Bunlara bir de “yapooşun şen? Attalara mı gidooşun” şeklinde konuşanları eklediğimizde ne oluyor? Sinirleniyoruz Yok yere hır gür çıkıyor Hayat mı bu?
|