Sonbahar Ve Kış Dönemi Depresyonu

Sonbahar ve kış dönemi depresyonu

Yaz sıcaklarından sonra yaşanan mevsim değişikliği sonbahar ve kış dönemi depresyona itiyor



Yaz mevsimi insanların rutin işlerinin azaldığı, doğanın tazelendiği, tatillerin yapıldığı bir mevsim Bu arada gündüzler uzamış ve insanların iş sonrası kendilerine ayırabildikleri zaman da artmış oluyor Deniz kenarları ve parklar vaktini değerlendirmek isteyenler için bekliyor Yazın yaşanan tüm bu canlanmaya karşın sonbahar ve kış döneminde tersine bir dönem yaşanıyor Gündüzler kısalmaya, havalar değişmeye, doğa hüzne bulanmaya başlıyor Bu değişimden insanlar da nasibini alıyor Bu da sonbahar depresyonuna neden oluyor

International Hospital'dan Psikolog Ferahim Yeşilyurt, sonbahar depresyonu hakkında merak edilenleri yanıtladı:

Sonbahar gelince neden depresif oluyoruz?
İlkbahar doğanın canlanmasına, sonbahar ise canlılığını azaltmasına karşılık gelir Bu nedenle sonbahar hüznü çağrıştırır Havaların kötüleşmesi açık alanlardan tekrar güneşsiz kapalı alanlara gidilecek olması keyifsizlik ve mutsuzluk verebilir Güneşli güzel günlerin artık gerilerde kaldığı, çetin kış koşullarının tekrar gelmek üzere olduğunu hatırlatır Bu nedenle sonbahar hüzün mevsimi olarak anılır

Güneşi az görmek, iş sorumluluklarının artması, okulların başlaması, havaların serinlemesi insanlarda birtakım ruhsal değişimlere neden olur

Ferahim Yeşilyurt sonbahar depresyonunun en sık rastlanan belirtilerinin hüzün, yorgunluk ve enerji azlığı olduğunu belirtirken, diğer belirtileri şöyle sıraladı:

Sabah uyanmakta güçlük çekme
Yataktan kalkmak istememe
Karamsarlık
Cinsel enerjide azalma
Çabuk sinirlenme

Depresif ruh halinden çıkmak için neler yapılmalıdır?

İyi bir tatil sonrasında yeterince dinlendiğimizi düşünmek lazım“Bu kadar tatilden sonra yeniden yeni sorumluluklar alabilirim” diye düşünmek lazım Yeni planlar hazırlamakta fayda var Yeni planlar hem bizi bir şeyler yapmak için zorlar hem de hareketlendirir Uyku ve beslenme alışkanlıklarımızı yeniden tatil öncesine göre düzenlemek gerekir Yeni amaçlar, hedefler oluşturmak gerekir Yazın bazı güzellikleri olsa da sonbahar ve kış mevsiminin de benzer güzellikleri olduğu hatırlanmalı Yazın çoğunlukla sinema ve tiyatroya gitmek istenmezken, bu dönemlerde bu faaliyetlerle ilgilenilebilir

Gün ışığının azalması depresyonu artırıyor mu?

Güneş ışınlarının daha az olduğu kış aylarında depresif duyguların daha fazla arttığı bilinir Hatta depresyonda “ışık tedavisi” adında bir yöntem bile vardır Özellikle İskandinav ülkeleri gibi kış aylarının çok yoğun geçtiği bölgelerde bu tedaviden yararlanılır

Enerjimizi artırmak amacıyla neler önerirsiniz?

Düzenli egzersiz yapın Günde bir saat yürüyüş bile yeterli
Sağlıklı beslenmeye özen gösterin
Düzenli uyuyun Aynı saatte yatıp, aynı saatte kalkın
Güne mutlaka iyi bir kahvaltıyla başlayın
Arkadaşlarınıza vakit ayırın
İşyerinde kısa molalar verin
Keyif aldığınız aktiviteleri planlamaya çalışın

Sonbahar depresyonu en çok kimlerde görünüyor?

Depresif duygu durumu, çökkünlük, kaygı ve endişe genellikle kadınlarda daha sık görülür Bu nedenle sonbahar depresyonunun da kadınlarda daha sık görüldüğünü söyleyebiliriz Diğer taraftan daha önce depresyon tanısı almış kişilerde de bu dönemlerde depresyonun tekrarlama ihtimali artar Özellikle karamsar, endişeli, özgüveni düşük kişiler bu dönemlerde daha fazla risk taşırlar

Yiyeceklerin de ruh halimiz üzerinde etkisi var mı?

Beyaz şekerden uzak durmak gerekir Kan şekerini hızla yükseltip düşürdükleri için halsizlik, yorgunluk hislerine neden olabilirler ya da artırabilirler Bunun yerine şekeri doğal meyvelerden kullanmak daha iyidir Tatlı, çikolata ve pastaların fazla tüketimi fayda sağlamaz Diğer taraftan vitamin eksikliğine bağlı olarak da yorgunluk halsizlik hissedilebilir Bunu gidermek için doğal ya da medikal vitaminler kullanılabilir

Çağın hastalığı mı?

Çağın hastalığı depresyon en çok sonbaharda görülüyor Sonbahar depresyonu var mı? Yoksa sonbaharı bahane mi ediyoruz?

Yazın bitmesiyle birlikte güneşli günler yerini bulutlu ve yağmurlu günlere bırakmaya başladı Güneşi daha az görmek, okulların başlaması, sorumlulukların artması, havaların serinlemesi kişilerde birtakım ruhsal sorunlar yaratabiliyor



Nöroloji Uzmanı Dr Mehmet Yavuz mevsimlerin değişmesiyle birlikte ortaya çıkan duygusal değişiklikler hakkında bilgi verdi;

Sonbahar gelince neden depresif oluyoruz?

İlkbahar doğanın canlanmasını, kendimizi daha neşeli ve coşkulu hissetmemizi sağlar Sonbahar ise güneşli güzel günlerin geride kaldığı ve kapalı, soğuk kış günlerinin gelmekte olduğunu hatırlatır Havaların kötüleşmesi, günlerin kısalması, açık alanlardan tekrar güneşsiz kapalı alanlara girilecek olması bize keyifsizlik ve mutsuzluk verebilir

Bu nedenle sonbahar biraz da hüzün mevsimi olarak anılır Sonbaharda azalan güneş ışınları mutluluk hormonu seroton'in salgılamasının azalmasına, beyin kimyasının değişmesine ve depresyona sebep oluyor Aynı mevsimsel depresyon kışın da görülür Ancak yaz mevsiminin hemen sonrasında olduğu için sonbahar depresyonuna kış depresyonundan daha sık rastlanır

Belirtilere dikkat edelim

Nöroloji uzmanı Dr Mehmet Yavuz depresyon belirtilerine dikkat edilmesi konusunda uyardı; “Hastalık başladığı zaman kişide enerji ve ilgi azalır veya kaybolur, suçluluk duyguları, konsantrasyon güçlüğü, iştah kaybı, mutsuzluk görülür Duygusal olarak çökerler, her şeye üzülürler, hatta yaşama istekleri kaybolabilir Ağlama sıklaşır, sıkıntı ve huzursuzluk vardır, hiç bir şeyden zevk alamaz olurlar, aktiviteleri azalır, işleri aksar, uykuları bozulur, cinsel istek azalır, kendilerini yorgun hissederler”

Kendinizi test edin;

En az iki hafta boyunca aşağıdaki yakınmalardan beşini yaşıyorsanız depresyonda olabilirsiniz;

1 Kendini üzgün ve boş hissetme,
2 İlginin azalması ve zevk alamama,
3 Nedensiz kilo alma veya kaybetme,
4 Uykusuzluk veya aşırı uyuma,
5 Yersiz aşırı hareketlilik veya uyuşukluk,
6 Sürekli, nedensiz yorgunluk, enerji kaybı,
7 Değersizlik ve suçluluk duygusu,
8 Düşünme, konsantre olma yetisinin azalması,
9 Ölüm ve intihar düşünceleri

Sonbahar depresyonu en çok kimlerde görünüyor?

Depresif duygu durumu, kaygı ve endişe genellikle kadınlarda daha sık görülür Bu nedenle sonbahar depresyonunun da kadınlarda daha sık görüldüğünü söyleyebiliriz Diğer taraftan daha önce depresyon tanısı almış kişilerde de bu dönemlerde depresyonun tekrarlama ihtimali artar Özellikle karamsar, endişeli, özgüveni düşük kişiler bu dönemlerde daha fazla risk taşırlar

Önlem almak mümkün mü?

Dr Mehmet Yavuz, mevsim değişikliği ile birlikte ortaya çıkan depresyona karşı önlem alınabileceğini belirtti; "Bazı mevsimlerde kişinin performansı belirgin olarak düşüyor ve depresyon belirtileri ortaya çıkıyorsa mutlaka bir psikiyatri uzmanına başvurmalı ve normal yaşamlarını düzenli tutmaya çalışmalıdırlar”

Ayrıca;

Gün ışığından mümkün olduğunca faydalanın Giderek kısalmaya başlayan günlerde mümkün olduğunca gün ışığına çıkın Bulutlu günlerde bile sabah veya öğlen arasında 20-30 dakika dışarıda geçirmek çok faydalı olur

• Spor yapın Günde 30 dakikalık aktif, tempolu bir yürüyüş yeterli olabilir
• Sağlıklı beslenin İştahınız artsa da, karbonhidrat ve basit şekerlere fazla yüklenmemeye çalışın Bol bol su için
• Çok uyumayın Zorla da olsa kendinizi sabah yataktan erken kalkmaya teşvik edin
• Yeni hedefler belirleyin, yeni planlar her zaman bir itiş gücü sağlar
• İşyerindeki isteksizliğini azaltmak için de sık ve kısa keyifli molalar verilmesi, kişinin sosyal yaşamını keyif alabileceği aktivitelere göre yeniden planlaması, depresif belirtilerin azalmasına yardımcı olacaktır

Depresyonun tedavisi nasıldır?

Son derece açık belirtileri nedeniyle depresyon çok kolay teşhis edilir Depresyonun tedavisinde ilaç ve psikoterapi yöntemleri kullanılabilir
Ayrıca TMS (Transkranial Manyetik Stimulasyon), depresyon tedavisinde önemli bir tedavi unsuru olarak yerini almıştır Manyetik Stimülasyon tedavisi ile beyine şok manyetik uyarılar göndererek, beyinin hastalanmadan önceki sağlam durumuna dönmesini amaçlıyoruz TMS İlaçlara cevap vermeyen ya da tam düzelmeyen hastalar için de çare olmuştur Literatürde ilaçlara dirençli birçok hastanın manyetik stimülasyonla düzeldiğine dair sayısız örnek var

TM, özellikle hamile ya da emzirme döneminde olan veya karaciğer, böbrek yetmezliği yaşayan, ilaç kullanması sakıncalı olan hastalarda de tercih ettiğimiz bir yöntem

Hastalığın şiddetine, kişinin yaşına, cinsiyetine, kilosuna göre var olan ilaçlar, ve diğer tedavi seçenekleriyle doğru bir kombinasyon oluşturarak çok başarılı sonuçlar elde ediyoruz

Nöroloji Uzmanı Dr Mehmet Yavuz

Sonbahar depresyonu kadının derdi!

Çağın hastalığı depresyonun, en çok sonbaharda görüldüğü ve mevsimsel değişimin duygusal değişikliklere zemin hazırladığı belirtildi



Her şeye üzülürler

Nöroloji Uzmanı Dr Mehmet Yavuz, sonbaharda neden depresif olunduğunu şöyle açıkladı: "Sonbaharda azalan güneş ışınları, mutluluk hormonu serotonin salgısının azalmasına, beyin kimyasının değişmesine ve depresyona sebep oluyor Aynı mevsimsel depresyon kışın da görülür" Dr Yavuz, depresyon belirtileriyle ilgili de şunları söyledi: "Hastalık başladığı zaman kişide enerji ve ilgi azalır Suçluluk duyguları, konsantrasyon güçlüğü, iştah kaybı, mutsuzluk görülür Duygusal olarak çökerler, her şeye üzülürler, hatta yaşama istekleri kaybolabilir Ağlama sıklaşır, sıkıntı ve huzursuzluk vardır Hiçbir şeyden zevk alamazlar, aktiviteleri azalır, işleri aksar, uykuları bozulur, cinsel istek azalır, kendilerini yorgun hissederler"

Endişe duyuyorlar

Bu belirtilerden beş tanesini en az iki hafta yaşayanlara 'sonbahar depresyonu' teşhisi konabileceğini açıklayan Dr Mehmet Yavuz, "Depresif duygu durumu, kaygı ve endişe genellikle kadınlarda daha sık görülüyor" dedi

Kendinizi koruyun

Gün ışığından mümkün olduğunca faydalanın

Spor yapın Günde 30 dakikalık aktif, tempolu bir yürüyüş yeterli olabilir

Bol bol su için

Çok uyumayın Zorla da olsa kendinizi yataktan mümkün olduğu kadar erken kalkmaya teşvik edin

Sonbahar hüznüne B vitamini

Mevsim geçişlerinde beslenme düzenini gözden geçirmekte fayda var Sonbaharda bağışıklık sistemini güçlendirmek için dengeli ve sağlıklı beslenmek gerekiyor Ayrıca güneş ışığının da azalmasıyla birlikte artan sonbahar depresyonuna dikkat! Uzmanlar, sonbaharda artan depresyon eğilimini ve stresi kontrol altına almak için özellikle B grubu vitaminlerinden zengin beslenmeyi öneriyor Tam tahıllı ekmekler, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, et ve et ürünleri gibi Bu dönemde bol sebze ve meyve tüketmek, bol su içmek, kan şekeri kontrolünü sağlamak depresyona karşı fayda sağlayabilir