Türk Tiyatrosu-Cumhuriyet Dönemi Oyun Yazarları

Türk Tiyatrosu-Cumhuriyet Dönemi Oyun Yazarları



Tiyatrolarda 1923-39 arası ulusal bir duyarlılık yaratma çabaları genellikle edebiyatçıların oyun yazarlığını denemeleri doğrultusunda oldu Kurtuluş Savaşı ve devrimler cumhuriyetin ilk yıllarında oyunların başta gelen konusuydu Değer yargılarının değişmesi, değişen duruma ve çevreye uyumsuzluk, kuşaklar arası çatışma gibi konular da çokça işleniyordu Kurtuluş Savaşı'nı ve devrimleri yücelten oyunlar arasında Halit Fahri Ozansoy'un On Yılın Destanı'nı, Yaşar Nabi Nayır'ın İnkılap Çocuklarım, Aka Gündüz'ün Beyaz Kahraman'mı sayabiliriz Değerler çatışmasını, tutuculuğa karşı mücadeleyi konu alan yapıtlar arasında ise Yakup Kadri Karaosmanoğlu' nun Sağanak'ı, Reşat Nuri'nin Hülleci'si, Nâzım Hikmet'in Bir Ölü Evi ve Yusuf ile Meno-fis, Necip Fazıl Kısakürek'in Künye'si vardır 1939-50 arasında ise II Dünya Savaşı'nm da etkisiyle bir içe kapanış ve psikolojik çözümleme eğilimi baş göstermiştir Ahmet Muhip Dıranas, Vedat Nedim Tör ve Sabahattin Kudret Aksal'ın ilk oyunları böyle bir eğilimi yansıtmışlardır

1961 Anayasası'nın getirdiği özgürlük havası içinde Türk oyun yazarları ve sanatçıları toplumsal sorunlara ağırlık veren gerçekçi oyunların yanı sıra, konusunu Osmanlı tarihinden, halk kahramanlarından ya da mitolojiden alan, şiir diliyle yazılmış özgün yapıtlar yarattılar Bu dönemin yetiştirdiği belli başlı oyun yazarları arasında Ahmet Kutsi Tecer, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday, Haldun Taner, Orhan Kemal, Aziz Nesin, Orhan Asena, Turgut Özakman, Necati Cumalı, Refik Erduran, Bilgesu Erenus, Adalet Ağaoğlu, Kemal Demirel, Sermet Çağan, Güngör Dilmen, Cahit Atay, A Turan Oflazoğlu, Tank Buera, Recep Bileiner Vasıf Öngören ve Oktay Arayıcı gibi sanatçılar sayılabilir

Sermet Çağan'ın epik tiyatro uygulaması olan Ayak Bacak Fabrikası ve Vasıf Ongören'in Asiye Nasıl Kurtulur adlı oyunları, Haldun Taner'in bir yerli epik müzikal olan Keşanlı Ali Destanı toplumsal ve siyasal içerikli, çağdaş oyunlardır Turan Oflazoğlu'nun Deli İbrahim, IV Murad, Sokrates'in Savunması; Güngör Dil-men'in Midas'ın Kulakları, Midas'ın Altınları ve Montezuna; Erol Toy'un Pir Sultan Abdal, Orhan Asena'nın Hürrem Sultan adlı yapıtları tarihten ve efsanelerden yararlanarak günümüz olaylarıyla paralellikler kuran yapıtlardan bazılarıdır Gene bu dönemde Cahit Atay ve Hidayet Sayın gibi oyun yazarları köy kadınının durumu, kan davası, sömürü, ağa baskısı gibi sorunları irdeleyen oyunlar yazmışlardır Son dönem oyun yazarları arasında ise Tuncer Cücenoğlu, Memet Baydur ve Murat -han Mungan sayılabilir