Yaşamımızdaki Elektrik

ELEKTRİK

İletken Maddeler:

Elektriği ileten maddelere iletken denir

- Bütün metaller iyi iletkendir

- Bakır ve alüminyum iletken olarak en çok kullanılan metallerdendir

- Altın, gümüş, civa,çinko,alüminyum, nikel

-Metaller içinde en iyi iletken altın ve sonra gümüştür

- İletkenlik özelliği en iyi olan metal altındır

- Tuzlu su, limonlu su, deniz suyu, asitli su, maden suyu, sirke,

- Toprak, insan vücudu, kurşun kalem içi de iletkendir

- Tahta ıslatılırsa iletken hale geçebilir

-İletkenler olmasaydı:

- Elektriği bir yerden başka yere taşıyamazdık

- Elektrikli aletlerimizi çalıştıramazdık

Yalıtkan Maddeler:

Elektriği geçirmeyen maddelere yalıtkan denir - Tahta, porselen, seramik, yağmur suyu, saf su, şekerli su, ebonit çubuk,alkol, kauçuk, cam, plâstik, hava, kağıt, karton, yalıtkan maddedir

Yalıtkanlar olmasaydı:

- Elektriğe karşı kendimizi koruyamazdık

- Yalıtkanlar elektriği kontrol etmemizi sağlar

- Yangın çıkmasını önler

Devre elemanları: Pil, ampul,anahtar, kablo

- Devre elemanları 2 kutupludur



Ampulün parlaklığı nelere bağlıdır:

- Devredeki pil sayısı arttıkça parlaklık artar

- Devredeki ampul sayısı arttıkça parlaklık azalır

- Devredeki pilin kutuplarının yer değiştirmesi ampulün parlaklığını etkilemez

- Ampulün içindeki telin cinsi değişirse parlaklık da değişir

DİRENÇ :

Maddelerin elektrik iletimine karşı gösterdiği zorluğa direnç denir

Direnci ölçen alete direnç ölçer (ohm metre) denir

Direncin birimi ohm’dur Ohm kısaca işareti ile gösterilir

- Yalıtkanların direnci iletkenlere göre çok fazladır

İletkenin Direnci Nelere Bağlıdır?

☻ iletkenin uzunluğuna,

☻ iletkenin cinsine

☻İletkenin kesit alanına bağlıdır(iletkenin inceliğine, kalınlığına)

REOSTA:Direnci değiştiren araca reosta denirBir iletkenin uzunluğunun değiştirilmesiyle direnci değişebilir

Reosta ile ampulün parlaklığını artırıp azaltabiliriz

Şekildeki devrede;

☻Sürgü 2 yönünde hareket ettirilince, devredeki telin uzunluğu ve dolayısıyla direnci artar

Parlaklık azalır

☻Sürgü 1 yönünde hareket ettirilince , iletken telin uzunluğu azalırDevredeki direnç azalır, akım artar,Parlaklık artar

Şimşek:
Atmosferde de rüzgarın etkisiyle bulutlar hem havayla hem de birbirleriyle temas ederler Bunun sonucunda da elektriklenirler Elektrik yüklü bulutlar birbirlerine yeterince yaklaşırsa birinden ötekine elektrik yükü boşalması olabilir Bu olaya şimşek denir

Yıldırım:

Elektrik yüklü bulutlar yeryüzüne yeterince yaklaşırsa buluttan yere elektrik yükü boşalması olur Bu olaya da yıldırım denir

Elektrik Çarpması Nedir?

Elektriğin canlı vücudundan toprağa geçmesi olayıdır

İnsan vücudu iletken olduğundan elektrik çarpmaları kaçınılmazdır

Elektrik çarpması prizler-elektrikli aletlerden kaynaklanan elektrik kaçakları, kablolarının kopması ya da direklere tırmanılması, yıldırım düşmesi ile ortaya çıkabilir

Vücuttan geçen elektrik akımları yüksek voltajdaysa, şok, kalp durması, solunum durması, ölüm gibi sonuçlar doğurabilir

Elektrik çarpmalarına karşı alınacak önlemler:

- Tornavida ve pense gibi aletlerin saplarının plastikle kaplı olması

- Elektrikli işlerle uğraşırken plastik ya da kauçuk eldiven giyilmesi

- Prizlere birden fazla elektrikli alet fişi takılmaması

- Prizlere ıslak elle dokunmamak

- Kablolarda kopukluk yada erime varsa büyüklerimize haber vermek

- Kabloların etrafının plastikle kaplanması

Elektrik Çarpmasının İlkyardımı

- Elektrik akımı şalterden kesilmeli,

- Çarpılan kişi yalıtkan bir cisim veya sopa ile itilmeli

- Yalıtkan eldiven kullanarak kişi itilebilir

YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK
Günümüzde kullandığımız elektrikli eşyaların çokluğu elektriğin önemimi arttırmıştır

Evde ve dışarıda kullandığımız araç ve gereçlerin çoğunluğu elektrikle çalışmaktadır

Onun için Elektrik yaşamımızın vazgeçilme bir parçası olmuştur



ELEKTRİĞİN TARİHÇESİ

* Akan elektriğin elde edilişi,on dokuzuncu yüzyılda gerçekleşmiştirGünüm üzde barajlarda toplanan sudan,ısı enerjisinden,atom enerjisinden ve jeotermal enerjiden elektrik enerjisi sağlanmaktadırPil,ak ümülatör ve dinamo gibi araçlar da elektrik enerjisi üretmektedirKullandı ğımız elektriğin büyük bir bölümü akan elektriktir



ÇEVREMİZDEKİ ELEKTRİK

* Elektrik,bir enerji türüdürElektriğin günlük yaşamımızda çok önemli bir yeri vardırElektrik anahtarına dokunduğumuzda odamız aydınlanırFişi prize taktığımızda radyo,televizyon,bilg isayar,ütü,çamaşır makinesi veya başka bir araç çalışır

* Elektriğin durgun ve akan elektrik olmak üzere iki türü vardırİnsanlar durgun elektriğin varlığını ilk çağlardan beri biliyorlardıİlk olarak eski Yunanlılar,kehribarın *yün kumaşa sürtündüğünde elektriklendiğini gördülerElektrik sözcüğü Yunanca’da kehribar anlamındaki “elektron”sözcüğ ünden gelmektedir

* Günümüzde kullandığımız araçların çoğu elektrikle çalışmaktadır

* Bu da elektriğin ne kadar önemli olduğu sonucunu doğurmaktadır

BUNLAR

* TELEVİZYON

* BİLGİSAYAR

* ÇAMAŞIRMAKİNASI

* ELEKTRİKLİ SÜPÜRGE

* AYDINLATMA

* RADYO VE TEYP

* ÜTÜ

* TOST MAKİNESİ