10-28-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Paramesyum (Terliksi Hayvan)
PARAMESYUM (TERLİKSİ HAYVAN)
Beslenme - Sindirim - Taşıma:
Heterotrof bir canlı olduğundan ihtiyacı olan organik maddeleri dış ortamdan alır Besinler, etrafı siller ile örtülü HÜCRE AĞZINDAN alınır HÜCRE YUTAĞINA itilir Stoplazmaya ulaştırıldığında çevresinde bir koful oluşur Buna BESİN KOFUL denir Besin kofulu stoplazma içinde dolaştırılarak besinler sindirilir Stoplazmada sentezlenen sindirim enzimlerinin besin kofulları içine geçerek protein, yağ ve karbohhidratlar gibi besinleri yapı birimleri olan amino asit, gliserin, yağ asitleri, glikoz gibi maddelere ayrıştırmasına SİNDİRİM denir Besinlerin hücre içine alındıktan sonra sindirilmesine ise HÜCRE İÇİ SİNDİRİM adı verilir Hücre içi sindirim sonucu oluşan bileşikler sindirim kofulunun stoplazmadaki sürekli hareketi sonucu stoplazmaya yayılır Stoplazma hareketleri ile her tarafa dağılması sağlanır Sindirim kofulu içinde kalan artıklar hücre anüsü yardımıyla dışarı atılır Koful bu olaydan sonra dağılır
Özümleme - Solunum - Boşaltım:
Sindirim sonucu oluşan ve stoplazmaya karışan ürünlerin hücrenin kendi yapı maddelerinin sentezinde kullanılmasına özümleme denir Özümleme sonucu organizma kendi yapısına uygun proteinler, yağlar, nükleik asitler, karbonhidratlar elde edilir
Suda çözünmüş olarak bulunan oksijen diffüzyon ile stoplazmaya geçer Stoplazma içinde glikoz, amino asitler gibi küçük moleküller enzimlerinde yardımıyla oksijenli ortamda parçalanarak CO2 , su gibi maddelere ayrışır Bu esnada açığa çıkan enerji ile ATP sentezlenir Bu olaya hücre solunumu adı verilir Solunum sonucu oluşan ATP enerji gerektiren olaylarda kullanılır Hücrede geçen biyokimyasal olaylar sonucu oluşan CO2, H2O, NH3 gibi artık ürünlerin dışarı atılmasına boşaltım denir CO2 ve NH3 paramesyumda diffüzyon ile hücre zarından dışarı atılır Su ise kontroktil koful adı verilen özel bir organel ile dışarı atılır ancak bu olay ATP harcanarak boşarılır Bütün canlılar ve hücreler hücre için madde konsantrasyonunu belirli sıvılar içinde tutarak canlılıklarını sürdürür Bu olaya Homeostazi denir Söz gelişi paramesyumda su diffuzyonla hücreye girer Hücredeki su yüzdesi belli bir düzeyin üzerine çıkar Kontraktil kofullar suyun fazlasını devamlı dışarı pompalar Böylece iç şartlardan biri olan su konsantrasyonu devamlı değişmez tutulur
ÖRNEK
I Yönetici moleküllerinin bir tane olması
II Yeterli enzim sistemlerinin bulunmaması
III Organellerinin bulunmaması
özelliklerinden hangileri, onların, canlılık olaylarını gerçekleştirebilmek için, canlı bir hücre içinde bulunmalarını zorunlu kılar?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
(1998/ÖSS)
ÇÖZÜM
Virüslerin organellerinin ve yeterli enzim sistemlerinin bulunmaması, canlılık olaylarını gerçekleştirebilmek için canlı bir hücre içinde bulunmasını gerektirir
Cevap E’dir
ÖRNEK
Penisilin ve tek bir bakteri türü ile normal besi ortamı içeren iki petri kabından aşağıdaki şemada gösterilen deney yapılmıştır
Bu deney sonucu,
I Aynı türe ait bireyler farklı kalıtsal özellikler gösterir
II Aynı besini kullanan bireyler, besin açısından rekabete girer
III Ortamın yeni koşullarına uyabilen bireyler bu koşullarda yaşamaya devam eder
ifadelerinden hangileriyle açıklanabilir?
A) Yalnız I             B) Yalnız II          C) I ve III
D) II ve III             E) I, II ve III
(1999/ÖSS)
ÇÖZÜM
Aynı türe ait bireyler, farklı kalıtsal özellikler taşıdığından penisilinli ortamda seçilim oluşmuştur (1 kap) penisiline dayanıklı bireyler II kapta yaşamlarını sürdürmüş ve çoğalmışlardır
Cevap C’dir
ÖRNEK
Suda yaşayan bir canli kolonisinin bazi özellikleri şunlardir:
I Birer çift kamçi taşiyan 16 hücreden oluşmuştur
II Hücrelerin işlevleri birbirinin aynidir
III Hücreler, jelatinimsi bir kilifla bir arada tutturulmuş
IV Hürceler, koloniden ayrildiklarinda da bir birey gibi canliliklarini sürdürebilmektedir
Yukaridaki özelliklerden hangileri, bu koloninin çok hücreli canli olmadiginin kanitlaridir?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV
(1999/ÖSS)
ÇÖZÜM
Kaloriyi oluşturan hücrelerin işlevlerinin ayni olmasi, bu hücrelerin koloniden ayrildiklarinda da bir birey gibi canliliklarini sürdürmeleri, koloninin çok hücreli canli olmadiginin kanitidir
Cevap D’dir
|
|
|