Ayaküstü Beslenme (Fast Food)

Ayaküstü Beslenme (Fast Food)

Ülkemizde toplumsal değişmeler sonucu kentleşme artmış ve yemek alışkanlıklarını değiştirmiştirÇalışan insanlar uzun uzun yemek hazırlama zamanı bulamadıkları için kısa zamanda hazırlanan yiyecekleri tercih eder duruma düşmüşlerdirFast-food, ayaküstü beslenmeyi ifade etmektedirBaşka bir deyimle, hızlı ve hazır beslenme sistemi anlamındadır
Çalışan insanın saatlerce yemek yiyecek zamanı yokturBu nedenle kısa zamanda, ayaküstü bir şeyler yiyip işine gitmesi gerekmektedir Böylece büyük kentlerimizin özellikle merkezi kısımlarında ayak üstü yiyecek dükkanları açılmıştırBuralarda dönerciler, köfteciler, balıkçılar, sandviç ve poğaçacılar vs bol miktarda bulunmaktadır

Geleneksel Yemek Kültürümüzde Ayaküstü Yemekler

Ülkemiz, sanayileşmeden önce, çok eski yıllara dayanan, tarım kültürünün oluşturduğu, geleneksel bir ayaküstü hazır yiyecek kültürüne sahiptirBunlar, halkın büyük kentlere gelişi ile yeniden canlanmıştırBunlardan bazı örnekler:

a)Dürüm

Kırsal kesimde, yufka arasına çökelek, peynir, yeşil soğan, haşlanmış yumurta, kavurma, ceviz ve bal konarak yenen bir türdürÖzellikle hamur işlerinin yaygın olduğu İç Anadolu yöresinde bu gelenek vardırÖzellikle Kırşehirde dürüm çok yaygın bir gelenektir

b)Döner Kebap

Ekmek arası döner kebap, yine kentlerimizdeki geleneksel ayaküstü yiyeceklerdir

c)Pideciler

Yine bazı pideci lokantaları aynı niteliktedirKonyada pideye Etli ekmek denirKıymalı, kuşbaşılı, yumurtalı, sucuklu olarak hazırlanmaktadır

d)Köfteciler

Ekmek arasına köfte konularak tüketilmektedirBunlar seyyar satıcılar biçiminde de kent sokaklarında yaygındır

e)Tost

Arasına peynir, sucuk, salam konularak yapılan bir tür yiyecektir

f)Sandviç, Poğaça
Pastaneler başta olmak üzere bu tür yiyecekleri satarlar

g)Lahmacun

Güneydoğuda yaygın bir yiyecek türüdür Bugün büyük kentlerimizde çok popüler olmuştur Ayranla birlikte tüketilen bir yemek kültürüdür

h)Simit
Kentlerde en yaygın ayaküstü tüketilen geleneksel, ekonomik bir yiyecektir
I)Kumpir

İri patates közlenmiş olup, içine çeşitli soslar katılan geleneksel bir ayaküstü yiyecek türüdür

i)Ciğer Kavurma , Et Kavurma
Seyyar ya da sabit satılırUrfada çok popülerdir

j) Çiğ köfte

Güneydoğunun meşhur köftesi, yeşillikle birlikte satılmaktadır

Modern Ayaküstü Yiyecekler

Bunlar dışarıdan gelen fast food dükkanlarında tüketilenlerdirMc Donalds bunlardan birisidirBurada çeşitli hamburgerler varCheese burger, chicken burger, kızarmış patates, kola tüketilirŞimdi de yine Amerikan tatlı türü olarak tarçın ve çikolata soslu donatlar da satılmaktadır
Kentucky Fried Chicken - Tavuk burger ve kızartılmış tavuk satan yabancı firmadırYine dışarıdan alınan Pizzacılar da yaygınlaşmaktadırPizza Hut gibiAyrıca, yine hamburger satan Burger King de yaygınlaşmaktadırAyaküstü Yiyeceklerin (Fast Food) Genel Değerlendirilmesi , bunların genel değerlendirilmesi, daha çok, bu tür yiyeceklerin tercih nedenleri biçimindedir

Özellikle:

a)Genelde gençler ve çocukların tercih ettiği bir türdürBu da ülkemizde toplumun nüfusunun yapısal değişikliğinin bir ürünüdür
b)Ekonomiktir, lokantalarda yemek pahalıdır
c)Az zaman harcanarak türetilir
d)Çalışanlar için kolaylıktır
e)Yeni kentsel yemek kültürünün bir simgesidir
f)Yiyecek kültürünün bir modasıdır
g)Fast food ürünleri, besin teknolojisinin bir yeniliğidir

Ayaküstü yiyecekler (fast food) küreselleşmenin kültürel boyutunu ifade eden bir kavramdırBunların yaygınlaşması, modern yaşamın kaçınılmaz bir sonucudurFakat bu süreçte ülkemizin geleneksel fastfoodunu da yaygınlaştırmak bir politika olmalıdırNitekim Döner dünyada hamburger ile rekabet edecek duruma gelmiştirFakat bu yiyeceği bütün dünyaya tanıtıcı bir politikamız olması gerekmektedir

Aynı şeyi lahmacun için de söyleyebilirizO da hamburgerle yarışacak nitelikte özgün ve geleneksel bir yiyecektirAyrıca sokaklarda seyyar olarak satılan fast food yiyecekler de varKöfteciler, kokoreçciler, midye tava, midye dolması satanlar gibi Fakat bunların sağlık açısından nitelikli oldukları söylenemez