Yeryuvarlağının Görünümü

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Yeryuvarlağının Görünümü

Yeryuvarının bugünkü görünümü iki grup olayın milyonlarca yıl birlikte sürdürdükleri işlemlerin bir sonucudur

Birinci grupta yer alan iç olaylar “yapıcı” nitelikte olup yerkabuğunun büyük ölçüdeki mimari yapısını ve iç dokusunu oluştururlar

Bunlar; volkanizma, metamorfizma, tektonik deformasyon, orojenez, epirojenez, konveksiyon, kıtaların kayması ve depremler gibi olaylardır

Bu olaylara neden olan etkenler bizzat yerin içinde bulunan sıcaklık, çekim, magnetizma, radyoaktivite gibi enerji kaynaklarıdır

Yeryuvarının görünümünü etkileyen ikinci grup olaylar, yerkabuğunu dışardan etkileyen, insanlar için yararlı duruma getirilmesini amaçlayan olaylardır

Bunların başlıcaları atmosferin etkisi altında meydana gelen toprak oluşumu, yağmur ve kar şeklindeki yağışların, akarsuların, rüzgarların, buzulların deniz dalgalarının aşındırma, taşıma ve biriktirme işlemleri, karalarda ve deniz diplerindeki kütle hareketleri, karalar üzerinde, kıyılarda, göllerde ve denizlerin çeşitli bölgelerinde meydana gelen çökelme-tortullaşma (sedimantasyon) olayları; yumuşak ve gevşek tortulların katı-sert tabakalar haline gelmesi (taşlaşma), fosilleşme, kömürleşme ve petrol- doğal gaz oluşumu (diyajenez) gibi olaylardır

Bu olaylara neden olan enerji kaynağı, bu kez yeryuvarının dışında, tüm gezegenleri etkileyen ısı ve ışın biçimindeki güneş enerjisidir

Metamorfizma; Katı kayaların, sadece gömülme ve sonrada üstte biriken yük ile değil basınç, sıcaklık, kimyasal maddelerin katılması ile bileşim, doku ve iç yapılarının değişikliğe uğramasıdır

(Başkalaşması)

Orojenez; Dağ oluşumu, yerkabuğunun özgül kesimlerinin kıvrımlanması, faylanması ile oldukça hızlı dağ oluşumu

Epirojenez; Büyük kabuk kütlelerinin yükselmesine veya büyük çanakların oluşmasına sebep olan oldukça yavaş ve geniş hareketlerdir

(Kırılma, faylanma yok)

Konveksiyon; Ortamdaki farklı sıcaklıklar ve dolayısıyla değişik yoğunluklar yüzünden bir çekim alanındaki herhangi bir akışkan ortamın (sıvı veya gaz) herhangi bir kısmının kütle hareketi işlemidir

Konu Araçları	Bu Konuda Ara
Yazıcı Çıktısını Göster Sayfayı E-posta ile Yolla	Bu Konuda Ara: Gelişmiş Arama
Görünüm Modları

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yeryuvarlağının Görünümü Yeryuvarlağının Görünümü Yeryuvarının bugünkü görünümü iki grup olayın milyonlarca yıl birlikte sürdürdükleri işlemlerin bir sonucudur Birinci grupta yer alan iç olaylar “yapıcı” nitelikte olup yerkabuğunun büyük ölçüdeki mimari yapısını ve iç dokusunu oluştururlar Bunlar; volkanizma, metamorfizma, tektonik deformasyon, orojenez, epirojenez, konveksiyon, kıtaların kayması ve depremler gibi olaylardır Bu olaylara neden olan etkenler bizzat yerin içinde bulunan sıcaklık, çekim, magnetizma, radyoaktivite gibi enerji kaynaklarıdır Yeryuvarının görünümünü etkileyen ikinci grup olaylar, yerkabuğunu dışardan etkileyen, insanlar için yararlı duruma getirilmesini amaçlayan olaylardır Bunların başlıcaları atmosferin etkisi altında meydana gelen toprak oluşumu, yağmur ve kar şeklindeki yağışların, akarsuların, rüzgarların, buzulların deniz dalgalarının aşındırma, taşıma ve biriktirme işlemleri, karalarda ve deniz diplerindeki kütle hareketleri, karalar üzerinde, kıyılarda, göllerde ve denizlerin çeşitli bölgelerinde meydana gelen çökelme-tortullaşma (sedimantasyon) olayları; yumuşak ve gevşek tortulların katı-sert tabakalar haline gelmesi (taşlaşma), fosilleşme, kömürleşme ve petrol- doğal gaz oluşumu (diyajenez) gibi olaylardır Bu olaylara neden olan enerji kaynağı, bu kez yeryuvarının dışında, tüm gezegenleri etkileyen ısı ve ışın biçimindeki güneş enerjisidir Metamorfizma; Katı kayaların, sadece gömülme ve sonrada üstte biriken yük ile değil basınç, sıcaklık, kimyasal maddelerin katılması ile bileşim, doku ve iç yapılarının değişikliğe uğramasıdır (Başkalaşması) Orojenez; Dağ oluşumu, yerkabuğunun özgül kesimlerinin kıvrımlanması, faylanması ile oldukça hızlı dağ oluşumu Epirojenez; Büyük kabuk kütlelerinin yükselmesine veya büyük çanakların oluşmasına sebep olan oldukça yavaş ve geniş hareketlerdir (Kırılma, faylanma yok) Konveksiyon; Ortamdaki farklı sıcaklıklar ve dolayısıyla değişik yoğunluklar yüzünden bir çekim alanındaki herhangi bir akışkan ortamın (sıvı veya gaz) herhangi bir kısmının kütle hareketi işlemidir