Duraklama Dönemi İran, Avusturya, Lehistan Ve Venedik İlişkileri,Köprülüler Devri

DURAKLAMA DÖNEMİ İRAN, AVUSTURYA, LEHİSTAN VE VENEDİK İLİŞKİLERİ,Köprülüler Devri
DURAKLAMA DÖNEMİ İRAN, AVUSTURYA, LEHİSTAN VE VENEDİK İLİŞKİLERİ,Köprülüler Devri

DURAKLAMA DÖNEMİ İRAN, AVUSTURYA, LEHİSTAN VE VENEDİK İLİŞKİLERİ,Köprülüler Devri,
DURAKLAMA DEVRİ (1579-1699),Köprülüler Devri(1656-1683), 1577-1590 OSMANLI İRAN SAVAŞI (III Murat Dönemi)

Sokullu Mehmet Paşa'nın 1579'da ölümünden, 1699 Karlofça antlaşmasına kadar geçen dönemdir Bu dönemin Padişahları sırasıyla:
IIIMurat (1574-1595), IIIMehmet (1595-1603), IAhmet (1603-1617), IMustafa (1617-1618),
IIOsman(Genç)(1618-1622), IMustafa (1622-1623), IVMurat (1623-1640), Iİbrahim (1640-1648) IVMehmet (1648)-1687), IISüleyman(1687-1691), IIAhmet (1691-1695) ve IIMustafa (1695-1703)'dır

Köprülüler Devri(1656-1683):
Padişah IVMehmet zamanında sırasıyla Köprülü Mehmet Paşa, Fazıl Ahmet Paşa, Fazıl Mustafa Paşa ve
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa sadrazam olmuştur

DURAKLAMA DÖNEMİ İRAN, AVUSTURYA, LEHİSTAN VE VENEDİK İLİŞKİLERİ

OSMANLI-İRAN İLİŞKİLERİ

HATIRLATMA: İlk Osmanlı-İran anlaşması AMASYA ANTLAŞMASI 1555 yılında Kanuni Sultan Süleyman zamanında imzalanmıştı Ancak bu anlaşma çok uzun sürmedi

1)- 1577-1590 OSMANLI İRAN SAVAŞI (III Murat Dönemi)
Sebebi: Şah IIİsmail'in Amasya Antlaşmasını bozarak,Anadolu halkını Osmanlılara karşı kışkırtması
Savaş : 1577'den 1589'a kadar süren savaş çeşitli aşamalarla gerçekleşti MEŞALE SAVAŞI'nda
Osmanlılar kazandı Ardından yapılan bir seferde Osmanlı ordusu Azerbeycan ve İran'a girdi
Şah IIİsmail'in yerine geçen Şah Abbas barış istedi
Sonucu: FERHAT PAŞA(1İstanbul) ANTLAŞMASI imzalandı(1590)
Maddeleri: 1-Tebriz,Karabağ,Tiflis ve Nihavent Osmanlılarda kaldı
2-Osmanlı Devleti sınırlarını doğuda Hazar Denizi'ne kadar genişletti
NOT: Bu antlaşma Osmanlı Devletini doğuda en geniş sınırlarına ulaştıran antlaşmadır

2)- 1603-1611 İRAN SAVAŞI(IAhmet Dönemi)
Sebebi: Osmanlı Devletinin Celali isyanları ile uğraşmasından ve Avusturya ile savaşmasından faydalanan
İran'ın saldırıya geçerek daha önce kaybettiği yerleri ele geçirmesi
Sonucu: NASUH PAŞA (2İstanbul)ANTLAŞMASI imzalandı(1612)
Maddeleri: 1- Osmanlı Devleti Ferhat Paşa Antlaşması ile aldığı yerleri geri verecekti
2- Buna karşı İran Osmanlıya her yıl 200 yük ipek vermeyi kabul etti

3)- 1617-1618 İRAN SAVAŞI (IAhmet+IMustafa+IIOsman Dönemleri)
Sebebi: İran'ın vaat ettiği ipeği göndermemesi ve Osmanlı elçisini tutuklaması
Savaş : Osmanlı ordusu pusuya düştü
Sonucu: SERAV ANTLAŞMASI imza edildi(1618)
Maddeleri: 1- İranın vergisi 100 yük kumaşa indirildi
2- Sınırlar Nasuh Paşa Antlaşmasına göre belirlendi

4)- 1629-1639 İRAN SAVAŞLARI(IVMurat Dönemi)
a)- Sebebi: Safeviler'in Bağdat'ı ele geçirmeleri
Sonucu: Hüsrev Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Bağdat'ı kuşattı, fakat alamadı
b)- REVAN SEFERİ (1635): IV Murat'ın ilk seferidir
Sebebi: İran'ın Osmanlı topraklarına saldırması ve IVMuratın Anadolu'yu eşkiyalardan temizlemek
istemesi
Sonucu: Revan alındı
c)- BAĞDAT SEFERİ (1638):
Sebebi: İran'ın Revan'ı geri alması
Sefer : Sefer sırasında Anadolu'daki asiler ve eşkiyalar temizlendi Bağdat alındı
Sonucu: KASR-I ŞİRİN ANTLAŞMASI imzalandı(1639)
Maddeleri:1- Bağdat ve Musul Osmanlılara kaldı
2-Türk-İran sınırı bugünkü şekliyle çizildi
NOT: İran ile 150 yıllık savaşı sona erdiren bu Antlaşma bugünkü TÜRK-İRAN sınırını çizmiştir

OSMANLI-VENEDİK İLİŞKİLERİ

17 yüzyılda Ege adalarının büyük bir kısmı Osmanlı hakimiyetindeydi Fakat Girit hala Venediklilerin
elindeydi Sultan İbrahim'in padişahlığı döneminde 1645 Yılında adayı kuşatan Osmanlılar ile Venedik
donanması arasında çetin savaşlar yaşandı Venedikliler 1648,1651 ve 1656 yıllarında Çanakkale Boğazını
ablukaya aldılarVenedik Donanması İnebahtı'dan sonra ilk kez Osmanlı Donanmasını Çanakkale'de ağır bir
yenilgiye uğrattı(IVMehmet Dönemi) IVMehmet Döneminde sadrazam olan Köprülü Fazıl Ahmet Paşa 1699'da Girit adasını tümüyle almayı başardı

OSMANLI-LEHİSTAN İLİŞKİLERİ

Lehistan(Polonya) Sokollu Mehmet Paşa zamanında Osmanlı himayesine alınmıştı 1587'de Osmanlı
himayesinden çıkan Lehistan Erdel, Eflak ve Boğdan'ın iç işlerine karışınca IIOsman bu ülke üzerine
sefer düzenledi
IIOsman(Genç Osman)'ın Leh Seferi: Yeniçerilerin itaatsizliği yüzünden başarılı olunamadı Lehistan
ile HOTİN ANTLAŞMASI imzalandı(1621)
Maddeleri:
1- Hotin Kalesi Osmanlılarda kaldı,
2- Lehistan eskiden olduğu gibi Kırım hanlığına vergi verecekti
IVMehmet'in Leh seferi: Lehistan'ın Osmanlı'ya bağlı Kazaklara saldırması üzerine padişah
IVMehmet sefer düzenledi Sonuçta BUCAŞ ANTLAŞMASI imzalandı(1672)
Maddeleri:
1- Podolya Osmanlılarda kaldı
2- Ukrayna Kazaklara verildi
3- Lehistan Kırım Hanlığına vergiye devam edecekti

NOT: Bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin Batı'da son toprak kazandığı antlaşmadır Bu Antlaşmayla Osmanlı
Devleti Batı'daki EN GENİŞ sınırlarına ulaşmıştır

OSMANLI-RUSYA İLİŞKİLERİ

Çehrin Seferi: IV Mehmet Döneminde Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Rusların Dinyeper Kazaklarının elindeki Ukrayna'ya saldırması üzere ÇEHRİN seferine çıkarak, Çehrin kalesini ele geçirdi(1678)
Ardından Rusların isteği ile 1681 yılında Ruslarla İLK BARIŞ ANTLAŞMASI imzalandı

OSMANLI-AVUSTURYA İLİŞKİLERİ

HATIRLATMA: Kanuni Sultan Süleyman Macaristan ve Orta Avrupa hakimiyeti yüzünden Avusturya Kralı Ferdinand üzerine seferler düzenlemiş, 1529'da Viyana'yı kuşatmış, 1532'de Almanya seferini yapmış, 1533 yılında da Avusturya ile İSTANBUL ANTLAŞMASI'nı imzalamıştı Bu antlaşmaya göre; Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına eşit olacak ve Avusturya elinde tuttuğu Macar topraklarına karşılık Osmanlı Devletine vergi verecekti Sonraki yıllarda Kanuni 1566 yılında ölümüne dek çeşitli defalar Avusturya üzerine gitmişti
AÇIKLAMA: Duraklama döneminde Osmanlı Devleti'nin en çok savaştığı ülke Avusturya'dır Bu dönemde Avusturya ile yapılan savaşlar ve sonuçları şunlardır:

DURAKLAMA DÖNEMİ OSMANLI-AVUSTURYA SAVAŞLARI

1)- 1593-1606 SAVAŞLARI (IIIMurat, IIIMehmet ve IAhmet Dönemleri:
Nedeni: Avusturya'nın Osmanlı kuvvetlerine saldırması ve vergilerini ödemekten vazgeçmesi
Savaşlar: III Murat zamanında Osmanlı kuvvetleri SISKA'da yenildi Savaş IIIMurat'tan sonra yerine geçen III Mehmet döneminde de devam etti IIIMehmet bizzat ordunun başında sefere çıkarak EĞRİ KALESİ'ni aldı Bu yüzden III Mehmet'e "Eğri Fatihi" ünvanı verildi Haçova Meydan Savaşı'nda III Mehmet Avusturya Ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı
NOT: Haçova meydan Savaşı Osmanlı tarihinde zaferle sonuçlanan SON büyük meydan savaşıdır

1600 yılında Osmanlı Devleti KANİJE KALESİ'ni aldı Kale komutanlığına bırakılan TİRYAKİ HASAN PAŞA kaleyi kuşatan Ferdinand'ı az bir kuvvetle yenilgiye uğrattı IIIMehmetten sonra padişah olan IAhmet zamanında da savaş devam etti Osmanlılar ESTERGON kalesini aldıAvusturya'nın isteği üzerine ZİTVATOROK ANTLAŞMASI imzalandı(1606)
Zitvatorok Antlaşması(1606):
1- Savaş sırasında alınan Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlılarda kalacak
2- Avusturya artık Osmanlı'ya yıllık vergi vermeyecek, bir defaya mahsus savaş tazminatı
verecek
3- Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı padişahına eşit sayılacak

NOT: Kanuni Döneminde Avusturya ile imzalanan İstanbul Antlaşmasında Avusturya kralı
Osmanlı sadrazamına denk sayılmıştı ve vergiye bağlanmıştı Zitvatorok Antlaşması
Osmanlı Devletinin Orta Avrupa'daki üstünlüğünü kaybetmeye başladığını göstermektedir

2)- 1658-1664 SAVAŞLARI(IVMehmet Dönemi)
Nedeni : Erdel, Eflak ve Boğdan Beyliklerinin Avusturya'nın kışkırtmasıyla Osmanlı Devleti'ne karşı isyan etmeleri
Sonuçlar: Köprülü Mehmet Paşa isyanları bastırdıKöprülü Fazıl Ahmet Paşa Uyvar kalesini fethetti Avusturya'nın isteği üzerine VASVAR ANTLAŞMASI imzalandı(1664)
Vasvar Antlaşması(1664):
1- Uyvar kalesi Osmanlılarda kalacak
2- Erdel Osmanlı Devletine bağlı kalacak
3- Avusturya savaş tazminatı ödeyecek

3)- IIVİYANA KUŞATMASI (IVMehmet Dönemi) 1683
Sebepleri: Avusturya'ya bağlı olan Macarların ayaklanarak Osmanlıdan yardım istemeleri, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın şöhret kazanma isteği Kuşatma ve Savaş: Avusturya'nın yardım istemesi üzerine papanın teşvikiyle bir haçlı ittifakı kurulmaya çalışıldı Lehistan Osmanlılara karşı Avusturya ile ittifak yaptıMerzifonlu şehri kuşattı, fakat alamadıKuşatmanın uzun sürmesi düşmana vakit kazandırdıKırım Kuvvetleri Viyana'ya yardıma gelen Lehistan kuvvetlerini durdurmakta gereken gayreti göstermediler Osmanlı Ordusu Avusturya ve Lehistan kuvvetleri arasında kalarak ağır bir yenilgiye uğradı Dağılan kuvvetleriyle Belgrad'a çekilen Merzifonlu IVMehmet'in emriyle idam edildi
Sonuçları: Batıda Türklerin yenilebileceği ve Avrupa'dan atılabileceği düşüncesi doğduAvrupa devletleri KUTSAL İTTİFAK adı verilen bir haçlı birliği oluşturdular Böylece türklerin SAKARYA SAVAŞI'na kadar sürecek bir geri çekilme süreci başlamış oldu

KUTSAL İTTİFAK DEVLETLERİ: Bunlar Avusturya,Rusya,Lehistan,Venedik ve Malta'dır
SAVAŞ: Kutsal ittifak Devletleri ile Osmanlı Devleti arasındaki savaşlar yaklaşık 16 yıl sürdü (1683-1699) (Bu arada IVMehmet yeniçerilerin isyanıyla tahttan indirildi Yerine sırasıyla II Süleyman, IIAhmet ve IIMustafa padişah oldular) Zor durumda kalan Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı Karlofça antlaşması imzalandı(1699)

KARLOFÇA ANTLAŞMASI(1699):
Avusturya'ya ¦¦¦> Banat ve Temeşvar hariç bütün Macaristan ve Erdel Beyliği
Venedik'e ¦¦¦¦¦¦> Mora ve dalmaçya kıyıları
Lehistan'a ¦¦¦¦¦> Podolya ve Ukrayna verildi
Rusya ile ateşkes imzalandı, peşinden 1700 yılında İSTANBUL ANTLAŞMASI imzalandıBuna göre; Azak Kalesi Rusya'ya verildi, Ruslar İstanbul'da elçi bulundurabileceklerdi

KARLOFÇA'NIN ÖNEMİ:
a)- Karlofça Osmanlının toprak kaybettiği ilk antlaşmadır
b)- Bu antlaşma ile Osmanlı'nın Orta Avrupa'daki egemenliği sona ermiştir
c)- Osmanlı Devleti "Gerileme dönemi"ne girmiştir
d)- Ayrıca İstanbul antlaşmasında Rusların Azak kalesini almaları onların Karadeniz'e inmelerini
sağlamıştır

DURAKLAMA DEVRİNDE İÇ İSYANLAR

17 yüzyılda uzayıp giden Avusturya ve İran ile savaşlar devleti uğraştırıyordu Osmanlı Devleti'ni
uğraştıran bir başka konu da iç isyanlardı

1)- İSTANBUL İSYANLARI: Bu isyanlar İstanbul'daki Kapıkulu Ocakları (özellikleri yeniçeri ve sipahiler)
tarafından çıkarılan isyanlardır Bu ayaklanmalara zaman zaman halk ve ulema sınıfı da katılmıştır
Sebepleri:
* Devşirme sisteminin bozulması
* Devlet yönetiminin bozulması (iktidara gelmek isteyen vezirler, saray entrikaları)
* Ulufe ve cüluslerin zamanında verilmemesi veya ayarı bozuk parayla verilmesi

NOT: Askeri isyanların başlangıcı Fatih dönemine kadar giderDuraklama Dönemindeki isyanların en önemlileri IIIMurat, IIOsman, IVMurat ve IVMehmet zamanlarında çıkanlardır

IIIMurat Döneminde(1574-1595); ulufelerin ayarı bozuk para ile ödenmesi üzerine yeniçeriler ayaklanarak, isteklerine kavuşmuşlardır Genç Osman Döneminde(1618-1622); yeniçeriler IIOsman'ın Yeniçeri Ocağını kaldırmak istediğini anlayarak ayaklanmışlar ve Padişahı tahttan indirerek Yedikule zindanlarında boğarak öldürmüşlerdir (1622)

NOT: IIOsman bir isyan sonucu öldürülen ilk padişahtır Bu olay Yeniçerilerin devlet içindeki gücünü artırmıştır

IVMurat Döneminde(1623-1640); İki kez saraya yürüyen Yeniçeriler padişahın gözü önünde sadrazamı
öldürdüler IVMehmet Döneminde(1648-1687): Haremağaları ve saray kadınlarının devlet işlerine karışmasına kızan sipahiler ayaklandı Padişahtan 30 kadar devlet adamını istedilerİstekleri kabul edildiBu kişilerin cesetleri Sultan Ahmet Meydanında Çınara asıldı Bu yüzden bu olaya VAKA-İ VAKVAKİYYE (Çınar Vakası) denir(1656) IV Mehmet Yeniçeriler tarafından bir başka ayaklanma sonucu tahttan indirilmiştir(1687)

2)- TAŞRA İSYANLARI: İstanbul dışında meydana gelen isyanlardır

a)- CELALİ İSYANLARI: Anadolu'da meydana gelen isyan ve karışıklıklara "Celali İsyanları" denilmiştir
Celali kelimesi Yavuz döneminde Yozgat ve çevresinde ayaklanan "Bozoklu Celal" adından gelir
Başlıca Celali İsyanları: Karayazıcı, Canbolatoğlu, Kalenderoğlu, Katırcıoğlu, Abaza Mehmet Paşa,
Tavil Ahmet, Gürcü Nebi, Deli Hasan, isyanlarıdır
Celali İsyanlarının Sebepleri:
* Devlet yönetiminin bozulması
* Ekonominin bozulması ve vergilerin artması
* Taşrada bulunan yöneticilerin, kadıların ve askerlerin halka olumsuz davranışları
* Özellikle beylerbeyi ve sancak beylerinin devşirme kökenli olması nedeniyle Türk halkıyla
gereken duygusal bağları kuramamaları

Celali İsyanlarının Sonuçları: Bu isyanlar bazen taviz verilerek, bazen de şiddet kullanılarak bastırılmışlardır Ancak isyanlar sonucu Anadolu'da dirlik ve düzen bozulmuş, ekonomik hayat felce uğramıştır

b)- EYALET İSYANLARI: Yemen, Bağdat, Kırım, Eflak, Boğdan ve Erdel'de meydana gelen isyanlardır
Sebepleri:
* Devlet otoritesinin zayıflamasıyla eyaletlerdeki yerel yöneticilerin devletten ayrılma
istekleri,
* Yöneticilerin olumsuz tutum ve davranışlarına halkın tepki göstermesi

NOT: Bu isyanları Fransız ihtilalinden sonra başlayan "Milliyetçilik" hareketleriyle karıştırmamak gerekir Çünkü bu dönemde MİLLİ DEVLET kurma fikri ortaya çıkmamıştır

1579 1699 1579 1699 yılları arasında olanlar, 1579 1699 yılları arası neler oldu, 1453 1699 savaşlar ve önemi, duraklama devri1579 1699, duraklama devrini başlatan olay, 1579 ve 1699 duraklama dönemi, osmanlı ile rusya arasındaki 1579 1699, sokullu mehmet pasa duraklama,1453 1699 arasındaki gecen olaylar, 1453 1699 önemi, padişahlarin dönemi 1453 1699,145315791699 a kadar ,ferhat paşa asıldı, 1453 ila 1699 arası yapılan savaşlar