Suların Mikroptan Temizlenmesi (Dezenfeksiyonu)

Suların Mikroptan Temizlenmesi (Dezenfeksiyonu)
1 Kaynatım : Sudaki mikropları öldürebilmek için en münessir metod kaynatmadır 5-10 dakika kaynatma ile mikropların hepsi ölür Yalnız bu metod, ev ve hastahane ihtiyâcı için geçerlidir Kaynatılmış sular, içindeki gazlar çıktığı için tatsızdır

2 Ultraviyole ile Dezenfeksiyon : Dalga uzunluğu 100-3900 A° olan ultraviyole ışınlar kullanılır Bu ışınlar her türlü mikropları öldürüler Pahalı bir metod olup özel maksatlarla kullanılır

3 Ozonla Dezenfeksiyon : Ozon (O3) kuvvetli bir yükseltgen ve bakteri öldürücüdür Ozonlanacak suyun berrak olması ve organik maddelerin fazla olmaması gerekir Ozon havayla karışım hâlinde suya verilir Havanın metraküpünde 5 gram ozon olmalıdır Ozonlanan suyun tadı ve lezzeti bozulmaz, çok masraflı bir metoddur

4 Klor Dezenfeksiyonu : Kolay uygulanabilmesi ve ucuz oluşu sebebiyle şehir sularının dezenfeksiyonunda en çok kullanılan metoddur İstanbul, Ankara ve diğer şehirlerin suları klorla dezenfekte edilmektedir Klorun dezenfeksiyon aracı olarak kullanılması 1800’lü yıllara rastlar İlk uygulama Fransa’da yapılmıştır İçme sularının klor ile dezenfeksiyon 1900 yıllarında olmuştur Klor, yükseltgen bir madde olup, sularda bulunan organik ve anorganik maddelerin yükseltgenebilecek türlerini yükseltgerbâzı maddelei de absorblayarak etkisiz hâle getirir Mikropları öldürücüdür

20°C’de, 1000 m3 suda 2,26 cm3 kadar çözünen klor, suda; Cl2HOH ® HCCO+Cl+H+ 2HClO ® 2Cl+2H++O2 2HClO ® Cl2+H2O+1/202
şeklinde reaksiyon verir ki, burada meydana gelen oksijen, bakterileri öldürmektedir

Klorun bakteri gücü sıcaklıkla artar

Suya verilecek klor miktarı, suda bulunan ve klorla yükseltgenebilen ve klor absorbe edebilen (Fe2+, Mn2+, sülfür, nitrit ve organik bileşikler vs) maddelere tâbidir Klorun mikrop öldürebilmesi için yukarıda belirtilen maddelerin kullanacağı miktardanbiraz fazla verilmesi gerekir Mikrop öldürmek için bir litre suda 0,1-0,3 mg klorun olması yeterlidir Klor yarım saatte mikropları öldürür Bulanık sular klorla dezenfekte adilemez

Kullanma sularının patojen mikroplarını yok edebilmek için yeterli kadar klor suya katılmalıdır Fakat, suyun lezzetini ve kokusunu bozacak kadar olmamalıdır Eğer fazla klor varsa, suyun havalandırılması ile bu fazlalık yok edilebilir Eğer klorun kokusu bu yolla da gitmiyorsa aktif kömürden geçirilmekle veya uygun miktarda tiyosulfat tuzu ilâve etmekle giderilebilir

5 Kireç Kaymağı ile Dezenfeksiyon : Bu maddenin kullanılması çok eskidir Kireç kaymağı suya ilâve edildiği zaman ortamda Ca2+OH-,Cl- ve ClO- iyonları meydana gelir Bu iyonlardan etkili olanı ClO- (hipoklorit) dir Hipoklorit çeşitli reaksiyonlar sonucu serbest klor (Cl2) ve oksijen (O2) meydana getirir ki, bunlar dezenfektan maddelerdir

Kireç Kaymağı : 1 litre suya 2,5 çorba kaşığı (40 gr) kireç kaymağı konur Karıştırılır Yarım saat bekletilir Üsteki berrak kısım alınır Bu ‘ana eriyik’tir Bir şişeye alınır ve ışıktan korunarak iki hafta süreyle bozulmadan kullanılabilir
Suyu klorlamak için bu ‘ana eriyik’ten bir litre suya 3 damla, bir teneke (18 litre) suya 54 damla (iri bir çay kaşığı dolusu) ilâve edilir Su 30 dakika bekletildikten sonra içilebilir Eğer su berrak veya renkli ise (çok açık çay gibi) veya belirli bir kükürt kokusu taşıyorsa bu doz iki misline çıkarılır Bu eriyikteki klor suyun içindeki mikropları öldürür İnsan sağlığına hiçbir şekilde zararı dokunmaz

Yaşayabilmemiz için havadan sonra ihtiyacımız olan su, yeryüzünün beşte dördünü kaplar Karalarda yerüstü ve yeraltında fazla miktarda bulunur Çeşitli bölgelerde insanlar susuzluktan, su içindeki zehirli maddeler ve mikroplar sebebiyle hastalanmış veya hayatını kaybetmişlerdir Üzerinde önemle durulması gereken nokta, suyun yeter derecede ve mikropsuz olarak teminidir Temiz sular korunmalı, mikroplu sular ilâçlanmalı ve mikropsuz hâle getirilmesi için gereken işlemler yapılmalıdır

Evlerde Suların Arıtılması
Evlerde, işyerlerinde kullanılan musluk suları bilhassa üç bakımdan istenmeyen özellikler taşıyabilir :

1 Tortulu olabilir Su bâzen gözle dahi görebileceğimiz kadar tortulu olur Bâzen de su kabının dibinde zamanla tortu birikmesiyle tortuluğu fark edilir

2 Organik kirlilikler ve bakteri bulunabilir Suların biyolojik bakımdan temizlenmesi için genellikle sular klorlanır Bu bakımdan içtiğimiz sular ayrıca genellikle klorludur Klor, hem tadını bozar hem de başka sakıncalar taşır

3 Su, geldiği kaynağa veya akarsu ise aktığı yatakların durumuna bağlı olarak sert (halk dilinde kireçli) olabilir

Yiyecek ve içeceklerde kullanılan musluk suyunun arıtılması için bugün piyasalarda pekçok su arıtma cihaazı mevcuttur Bunlar; ev, büro vb yerlerde rahatlıkla kullanılabilecek şekilde imâl edilmiştir Ancak iyi bir su arıtımı için, hortumun tutulması, bakteri ve gazların giderilmesi ve ayrıca sertliğin düşürülmesi gerekir Tortunun giderilmesi için genellikle fitreler kullanılır

Bakteri ve gazların bertaraf edilmesi için özel imâl edilmiş aktif karbon ve sertliğin düşürülmesi için de reçineler kullanılmaktadır Reçinelerin hıfzıssıhhaya uygun olması gerekir Reçineler Ca2+, Mg2+ ve Fe2+ iyonlarını tutarken yapılarında bulunan Na+ iyonlarının miktarı insanın günlük olarak aldığı Na+ iyonu miktarının çok altındadır Bu sebebten kalp veya damar rahatsızlığı olanlara bir zarar vermez
__________________