02-25-2009
|
#1
|
|
Berna
|
Uyku Eksikliğinin Vücutta Yol Açtığı Sorunlar
Uykusuz kalındığında bozulan ilk işlevlerden biri de bellek, dil becerileri, soyut düşünme ve değerlendirme gibi bilişsel fonksiyonlardır
Geç saatlere dek uykusuz kalmak bir süre sonra kişide bellek sorunlarının oluşmasına yol açar
Verimli bir iş yaşamı için kişinin ortalama 8 saat uyuması gerektiğine dikkat çeken Anadolu Sağlık Merkezi Nöroloji Uzmanı Dr Ferda Korkmaz, uyku eksikliğinin yol açtığı sonuçları anlattı
Tıbbın uyku ile henüz bilmediği çok şey olmakla birlikte artık biliyoruz ki bedenin onarımı, çeşitli madde ve hormonların sentezi, hafızanın yapılandırılması, psikolojik dinlememiz uykunun belli dönemlerinde gerçekleşiyor
“Uyku tekdüze b-REM- (rapid eye movement = hızlı göz hareketleri) olmak üzere dört dönemi bulunuyor Anadolu Sağlık Merkezi Nöroloji Uzmanı Dr Ferda Korkmaz yetişkin bir kişinin ihtiyaç duyduğu uyku süreleri ile ilgili şu bilgileri verdi:
“Uyku süremiz yaşla birlikte değişmekte, herkesin uyku süresi kendine hastır Bunu değiştirebilmek pek mümkün değildir Bazı kişiler günde 12 saat, bazı kişiler ise 4 saat uykuya ihtiyaç duyarlar Ancak toplumda bir çok erişkinin ortalama uyku süresi 6- 8 saattir Yaşla birlikte hem uyku süresinde hem de uyku mimarisinde değişiklikler olur İnsanlar yaşlandıkça, toplam uyku süresinde ve rüyayla alakalı uyku evresinde geçen sürede bir düşüş başlar Yeni doğmuş bir bebek günde 16 saat uyur, rüya ile ilişkili REM dönemi oldukça yoğundur Buna karşın bebeğin 30 yaşındaki annesi günde altı saat uyur (eğer şanslıysa) ve bu sürenin sadece dörtte birlik bölümünü REM’de geçirir
Orta yaşlardan itibaren, uyku süresinin azalmaya başlamasının yanı sıra, uykunun karakteri de değişir Bu yaşlardaki insanlar rüyayla ilişkili evrede daha az uyurken, yüzeyel uyku dönemleri daha uzun sürer İnsanlar yaşlandıkça daha erken uyuyup daha erken kalkarlar
Gençlerde ise tam tersidir Gençler, gece daha geç saatlere kadar kalırlar ve günün çoğunu uyuyarak geçirirler
Seksenli yaşlarda bu değişiklik daha belirgindir Gün içindeki uyuklamalarla birlikte günlük toplam uyku süreleri 6- 7 saat olabilir Bu kişiler gün içinde birçok kez uyuklasalar da bunların toplamı nadiren bir saati geçer Yaşlıların günde 8- 10 saat uyumaları gerektiği söylemi doğru değildir”
Kişinin gerek duyduğu uyku süresi şu şekilde hesaplanabiliyor Kişi, uyanık olduğu her iki saat için bir saatlik uykuya ihtiyaç duyuyor Yaş ilerledikçe bu değişiyor, uyanık kalınan her iki saat için 45 dakikalık uyku gerekiyor Başka bir deyişle, gün boyunca uyanık kalınan her saat için “uyku borcu” biriktiriliyor On altı saatlik bir günün sonunda, genç bir insanın “uyku bankasına” borcu sekiz saate ulaşıyor Buna karşılık yaşlı bir kişinin uyku borcu sadece yaklaşık altı saat düzeyinde bulunuyor
UYKUSUZLUK KİŞİYİ NASIL ETKİLER?
Eğer uyku için yeterli zaman ayrılmazsa kişi uykudan yoksun kalıyor Bu durumda gün içerisinde uykulu olmanın yanı sıra, kişide düşünmeyle ilgili sorunlar da ortaya çıkıyor
Yeni şeyleri öğrenme daha yavaş gerçekleşiyor, bellek ile ilgili ve karar verme süreçlerinde sorunlar yaşanabiliyor
Uyku yoksunluğu dışında bir takım uyku rahatsızlıklarında da özellikle uykuda solunum bozukluklarında uyku mimarisindeki ve kan oksijen düzeyindeki değişikliklerin tetiklediği olaylar, ciddi bilişsel ve bedensel bozulmalara neden oluyor Bunlar arasında kalp, akciğer ve hormonal hastalıklar yer alıyor
Yaşlı kişiler, uykusuzluk durumunda, kendilerini gençler kadar çok çabuk toparlayamayabilir Kişilerin 24 saat boyunca uyanık bırakıldığı bir araştırmada, 70’li yaşlardaki kişilerin kendilerine gelmelerinin, genç kişilere göre en az bir gün daha uzun sürdüğü ortaya çıktı Öte yandan cinsiyet de, uykusuzluğun etkisinde farklılık yaratabiliyor Örneğin kadınlar, erkeklere göre daha hızlı kendilerine geliyorlar
|
|
|
|
