De Bağlacı Nasıl Yazılır?

De bağlacı nasıl yazılır?

Her zaman kendinden önceki ve sonraki kelimelerden ayrı ve “de da” şeklinde yazılır; bitiştirilmez “te ta” şeklinde yazılmaz
“ya” ile birlikte kullanıldığında da ayrı yazılır: “ya da”
İsimlerden sonra da kullanılabilir fiillerden sonra da
Kelimenin son hecesine kalınlık-incelik bakımından uyar
Ama ünsüz uyumuna bağlı değildir yani -te -ta şekilleri yoktur
Vurgulanarak okunur
Gölgende ban da bana da yer ver
Ateşten kızaran bir gül arar da
Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi
Bu soruyu Ali de mi bildi?
Sorsan da söylemem
Çalış da çalış…
Büyüyecek de bana bakacak
Çalışıp da kazanacaksın
Alacak ya da [3] almayacak
“de” bağlacının ve “de” bulunma durum ekinin yazımı:
“de” “da” bağlacı da tıpkı “ki” bağlacı gibi ayrı bir sözcük olduğu için daima ayrı yazılırBulunma durum eki olan “-de-da -de-ta” ise eklendiği sözcüğe bitişik yazılır “deda” bağlacıyla “-de-da-te-ta” ekleri birbiriyle karıştırılmamalıdırPratik olarak birbirinden şu şekilde ayırt ederiz: Cümle içerisinde cümleden “de”yi çıkartırızeğer cümlenin yapısında bir bozukluk olmuyorsa o “de” bağlaçtırCümlenin yapısı bozuluyorsa o “de” bulunma durum ekidir

*Kitap da alacağım(Kitap alacağım)
*Sen de onun gibisin(Sen onun gibisin)
Görüldüğü gibi bağlaç olan “de da” cümleden çıkartıldığında cümlenin yapısında bir bozukluk olmuyorŞimdi de aşağıdaki örnekleri inceleyelim:
*Sende bir şeylerim kaldı(Sen bir şeylerim kaldı)
*Onu otobüste gördüm(Onu otobüs gördüm)
Görüldüğü gibi bulunma durum eki cümleden çıkartıldığında cümlenin yapısı bozuluyor
Önemli uyarı: Bağlaç olan “deda”nın kesinlikle “teta” biçimi yoktur
*Sana kazak ta alacağım(yanlış)
*Sana kazak da alacağım(doğru)
Ayrıca bağlaç olan “deda” bir özel isimden sonra gelirse kesme işaretiyle ayrılmaz
*Bize Ahmet’de gelecek(yanlış)
*Bize Ahmet de gelecek(doğru)