William Crookes

William Crookes ( d17 Haziran 1832- ö4 Nisan 1919),

İngiliz fizikçi ve kimyacı, metapsişik araştırmacı, İngiliz Psişik Araştırma Derneği başkanlarından, spiritüalist

Sayısız buluşun sahibi olan Crookes, talyum elementini ve radyant maddeyi keşfetmiş, “crookes tüpü”nü ve “Crookes radyometresi”ni icat etmiş ve atom fiziğinin gelişmesine temel olan katot ışınlarıyla ilgili çalışmaların öncülüğünü yapmıştır 19yy’ın en büyük bilim adamlarından biri olarak kabul edilir
Crookes, ilköğrenimini Cheppenham’de gördü 15 yaşında Londra’daki Kraliyet Kimya Yüksekokulu’na kabul edildi 1854’te Oxford’daki Radcliffe Gözlemevi’nin meteoroloji bölümünün başına getirildi 1855’de Chester’daki Bilim Yüksekokulu’nda öğretim görevine başladı 1856’da babasından yüklü bir miras kalınca öğretim görevinden ayrıldı ve Londra’daki özel laboratuvarında kendisini bütünüyle bilimsel araştırmalara adadı
Seyreltik gazlar içindeki elektrik boşalmalarını incelerken, katodun çevresinde, bugün kendi adıyla anılan (crookes tüpü) karanlık bir bölge oluştuğunu gözlemledi Katot ışınlarının düz bir çizgi boyunca yol aldıklarını, bazı maddelere çarptıklarında fosfor ışıma ve ısı çıkardıklarını kanıtladı Katot ışınlarının özelliklerini incelemek için birçok aygıt tasarladı Bu sırada Crookes tüpündeki (vakum tüpü) havayı milyonda biri kalıncaya kadar boşalttığında, tüpün içinde kalan havanın, bilinen maddeden çok daha değişik özellikler gösteren yeni bir hale dönüştüğünü gördü Radyant denilen bu akışkan maddede ağırlık, sertlik, biçim renk ve diğer çeşitli kaba özellikler kaybolmaktaydı Bunun üzerine maddenin katı, sıvı ve gazdan başka, dördüncü bir hali olduğu ve elde edilen bu süptil maddenin sözkonusu dördüncü halin ilk basamağı olduğu konusunda bir kuram ortaya attı Bu varsayımı destek görmediyse de, günümüzde plazma adı verilen haller üzerinde ilk çalışmış bilim adamı ünvanını almış oldu
Bunsen ve Kirchhoff’un geliştirdikleri tayf çözümleme tekniğini selenyum1861’de bazı selenyum-demir cevherlerinde talyum elementini keşfetti Keşfettiği yeni element üzerindeki çalışmalarını sürdürerek, talyumu arıttı, özelliklerini araştırdı ve 1873’te atom ağırlığını saptadı Bu çalışmalarında, ışık ışınlarını dönme hareketine dönüştüren Crookes, radyometresinin çalışma ilkesini ortaya koydu Duyarlı ölçüm aletlerinin geliştirilmesinde bu radyometre büyük yarar sağlamıştır bileşikleri üzerindeki çalışmalarda kullanan Crookes,
Crookes 1875’de ilk madalyasını aldı, kendisine 1888’de Davy Medal verildi, 1897’de ise “şövalye” unvanı verildi Crookes bilimsel incelemelerini metapsişik alanda da sürdürmüş, medyumlar üzerinde uzun yıllar deneyler yapmış ve spiritüalist görüşlerini 1874’de yayımlanan “Spiritüalizm Olayları Üzerine Araştırmalar” adlı kitabında ortaya koymuştur 1875’te yayımlanan seçme eseri “Research in Spiritualism” adıyla yayımlanmıştır Bu eser 1953’te Gayret Kitabevi tarafından “Ruh Kuvveti” adıyla yayımlanmıştır