Dördüncü Haçlı Seferi Haçlı Ordusunun Konstantinopolis'e İkinci Hücumu Ve Şehrin Zaptedilişi

Haçlı ordusunun Konstantinopolis'e ikinci hücumu ve şehrin zaptedilişi




1204de Dördüncü Haçlı Seferi'nde Haçlı ordusunun Konstantinopolis'e hücumuHaçlı ordusunun Konstantinopolis'e girip talan etmeleri Ressam: FVDelacroix (1840)


IV Aleksios'a muhalefet her taraftan gelmekteydi Bunların arasında sarayda önemli bir mevki olan (kalın, birbiriyle birleşik kaşları dolayısıyla Murtzuphlos lakabı verilmiş olan) Aleksios Dukas 21 Ocak 1204de saraya girerek genç meşru İmparator olan IV Aleksios'u uykusundan kaldırıp; yüzünü uzun bir pelerinle örtüp saraydan kaçırdı Genç imparatoru zindana koydurdu; birkaç başarısız kalan katil denemesinden sonra, onun bir yay kirişi ile boğulup öldürülmesini sağladı Aleksius Dukas kendini V Aleksios adıyla İmparator ilan etti İsaakios ise oğlunun akibetine çok üzülüp ondan çok yaşamadi (ve olasılıkla eceliyle öldü) V Aleksios şehrin savunması için ciddi önlemler almaya başladi Haçlıların gelişinden beridir ilk defa olarak şehir duvarları ve kulelerinde sabah akşam 24 saat nöbet usulu uygulanmaya başlandı Duvarların pekiştirilmesi ve bazı yerlerde yükseltilmesi işi bir sürü işçinin gece gündüz emekleriyle başarıldı
Venediklier ve Frank Haçlılar, gûya kendilerini oraya davet eden meşru İmparator olarak gördükleri IV Aleksios'un tahttan indirilip öldürülmesine çok kızdılar Mart ayı başlarında Latin Haçlı Seferi idarecileri aralarında bir sıra toplantılar yaparak şehri hücumla aldıktan sonra ne yapacaklarına dair bir sıra kararlar aldılar Venedikliler ve Frank Haçlılar altışar delege seçip bir imparator seçim kurulu kurulması önerildi Franklar arasindan seçilecek olan imparatora şehrin (eski ve yeni saraylarını da içine alan) dörtte birinin idaresi verilecekti Şehrin kalan dörtte üçünün yarısı Venedik idaresine verilecek ve diğer yarısı Frank Haçlılar idaresi altında olacaktı Franklar yeni imparatora bağlılik yemini verecekler ama Venedikliler (ve dükleri Dandolo) imparatora bağlılık yemini vermiyecekti Şehirde yağma edilen her şey önce ortak olarak bir merkezi yerde toplanıp buradan herkese eşit olarak dağıtılacaktı En son şart olarak bu kuşatmaya katılan her taraf Mart 1205'e kadar (bir yıl) istila edilen şehirden ayrılmayacaktı
Bu arada Latin Haçlılar rededileceğini bildikleri, bir ültimatom gönderip IV Aleksios Murtzuphos'tan öldürülmüş olan imparatorun kendilerine vermiş olduğu vaadlerin tümünün hemen yerine getirilmesini istediler Ama yeni Bizans imparatorunun bunları rededeceğinden emin oldukları için şehre tekrar ikinci bir hücum yapma için tedbirler aldılar
9 Nisan günü Venedikliler ve Frank Haçlılar şehir duvarlarına karşı, yine Haliçin kuzeyinden ağırlıklı, bir hücuma başladılar Dokuz ay önce Venediklilerin gemi direkleri üzerine çıkıp Haliç duvarlarını aşma başarıları bu sefer mümkün olmadı Yükseltilen duvarlar ve duvarlardaki savunma güçleri ve *****ları dokuz ay önceki eski başarının yenilenmesine engel oldu Bizanslilar büyük mancınık tipli makinelerle attıkları taşlarla diğer taraflarda olan yuksek tahta kuleler seklindeki hücum makinelerını yıkmayı başardılar Çıkan sert bir güney rüzgarı Venedik gemilerinin Haliç duvarlarına bindirmek için yakınlaşmalarına engel oldu O akşam hücumcular geri çekilmek zorunda kaldılar
İki günlük bir yeni hazırlıktan sonra tekrar hücumlar başlatıldı Bu sırada Haçlı ordusunu moralini kuvvetlendirmek için Katoilik papazlar da Haçlıların diğer Hristiyanlara karşı yaptıkları hücumları aklamak için bir bildiri yayınladılar Buna göre Konstantinopolis'e hücumun dinsel ahlak bakımından iki uygun yönü bulunmaktaydı Birincisine göre Bizanslılar hain ve katil olup kutsal kilisede taçlandırılmış meşru hükümdarları olan IV Aleksios'u öldürmüşlerdi İkincisine göre Bizanslıların Katolik Papa ve Katolik Kilise aleyhtarlığı "Bizanslıların Yahudilerden daha beter" doğru dinden ayrıldıklarını göstermekteydi Böylece materiyel ve moralman ordularını pekleştiren Frank Haçlılar ve Venedikliler 11 Nisan'da tekrar bir hücuma başladılar
Bu sefer Venedik gemileri ikişer olarak birbirine bağlanmış olarak daha fazla ağırlıkla Haliç kıyı duvarlarına bindirmeye başladılar ve çıkan kuvvetli kuzey rüzgarı da buna yardımcı oldu Çok geçmeden iki kule Venedikli ve Frank Haçlılarin eline geçti ve bir şehir kapısı kırıldı Haçlı orduları şehre girip şehrin kuzeyindeki sokaklara yayılmaya ve ahaliyi evlerinde öldürmeye başladılar Bir grup Hacli o aksam şehrin kuzeyinde büyük bir yangın çıkardılar Bu yangın Haçlıların şehir içinde çıkardıkları üçüncü büyük yangın oluyordu Bu seferin tarihini yazan Villeharoudin'e göre bu yangınlarda "yanan ev sayısı Fransa Krallığının en büyük üç şehrinde bulunan tüm evlerin sayısından da daha fazla idi"
Önce İmparatorluk Varangian muhafızları imparator komutanlığı altında çok kahramanca sokak savunması yaptılar Şehrin kuzey batısını ellerine geçiren Haçlılar, o akşam için ateşkes ilan ettiler Ama yangın yine hasarına devam etti Bu sefer o akşam yeni imparator V Aleksius'da savunma ümidini yitirdi; meşruluğunu isbat için yeni evlendiği eski imparatoriçe olan karısı Evodosiya ve onun çocukları ile güya Frank ve Venediklilere karşı rezistansı şehir dışından idare etmek nedenin vererek şehirden kaçmayı başardı
Ertesi gün şehirdeki tüm Bizans direnişi sona erdi Fakat Konstantinopolis şehri için trajedi ve fecaat yeni olarak o gün başladı Dördüncü Haçlı Seferi Venedikli ve Frank çapulcuları Konstantiopolis'i üç gün süreyle talan etmek haklarını kullandılar Venedikli ve Franklar şehrin altını üstüne getirerek her şeyi talan ettiler ve şehir halkina ve her türlü dinsel, kamusal ve şahsi anıt, bina ve eşyaya ve yaşlı, genc, çocuk, erkek, kadın kişilere çok büyük bir zararlar verdiler


Şehrin talan edilmesi sırasında birçok çok eski antik çağlar ve orta çağlara ait Grek ve Romali eserler ya çalındı ya da tahrip edildi Çok büyük sayıda yazma kitap ihtiva eden ve antik kitap ve yazılı eserlerinin çoğunu saklayan muhteşem Konstantinopolis Kütüphanesi tümüyle tahribe uğradı ve içinde bulunan yazılı eserler kayboldu Güya Hristiyan olarak Hristiyan kilisesi ileri gelenlerine ve Papa'ya çok sıkı yeminler edip ve eğer Hristiyan tapınaklarına zarar verirlerse telin ve afaroz edilmekle tehdit edilen Haçlılar hiç acımasız, merhametsiz ve insafsız bir şekilde sistematik olarak şehirde bulunan kutsal Hristiyan tapınakların ve kutsal binaların kutsallıklarını hiçe sayarak onları kirlettiler, tahrip ettiler ve içindekilerini çalıp çırptılar ve hiçbir kutsal bina bu davranışa istina olmadı Bizanslı tarihci Choniates'in göre Ayasofya Kilisesini talan etmek için kilisenin en kutsal köşelerine kadar bir sürü katır ve eşek sokulmuş ve çalınan kutsal eşyalar bunlarla Haçlı ordugahlarına taşınmıştır Bu sırada gayet içkili olan Haçlı askerler Ayasofya'da Ortodoks Patriğinin özel tahtına bir hayat kadınını oturtmuşlar ve alay olsun diye onun "dini vaizlerini" dinlemişlerdir
Konstantinopolis'i talandan sonra merkezi bir yerde toplanıp değerlendirilen talan eşyalarının resmen bildirilen değeri 300000 gümüş marka geldi Bunun 150000 markı Venediklilere verildi 50000 mark Avrupalı Haçlı ordulara bırakıldı 100000 mark ise eşit olarak Venedik ve Avrupalılar arasında bölüştürüldü Fakat otoriter yazarlar Avrupalı Haçlıların 500000 gümüş marklık talanı bu merkeze getirmediklerini ve muhafazakar bir tahminle talan edilenlerin değerinin 900000 gümüş altını geçtiği bildirirler
Batılı Hristiyanların bu utandırıcı hareketlerini biraz olsun hafifletmek için Batılı tarihçiler Roma'da bulunan Papa III İnnocent'in bundan utanç duyduğunu ve Haçlılara çok güçlü bir azarlama şeklinde bir bildiri yayınladığını açıklarlar Ama daha önce Papa'nın gönderdiği tehditlere rağmen hiçbir Dördüncü Haçlı Seferi komutanı veya askeri Papa tarafından ne afaroz edilmiştir ne de açıkca dinsel olarak telin edilmistir
Yağmalanan eşyaların bir kısmı zaman içinde kaybolurken, bir kısmı da Venedik'te, Vatikan'da ve diğer büyük dini merkezler de koruma altına alındı Hipodrom'daki heykeller, azizlerin kemikleri, İsa'ya ait olduğuna inanılan ve bugün Torino'da olan kefen ile Venedik'teki San Marko Meydanı'ndaki kilisede muhafaza edilen dört adet at heykeli de gidenler arasındaydı
Haçlı Ordusu Kudüs yerine İstanbul'u işgal etti ve Bizans İmparatorluğu yerine bir Latin İmparatorluğu kuruldu



Kaynak : Wikipedia