Proteinler Hakkında Bilgi

Proteinler Hakkında Bilgi
Proteinler İle İlgili Bilgi
Proteinler

Tüm canlıların yapısında, sudan sonra en çok bulunan temel yapı maddeleri proteinlerdirBu nedenle canlıların kuru ağırlıklarının yaklaşık yarısı proteinlerdir

Proteinlerin yapıları karbon , hidrojen , oksijen elementlerinin yanı sıra azot elementinden oluşurProteinlerde ayrıca kükürt , fosfor gibi elementler de bulunabilir

Proteinlerin yapıtaşları amino asitlerdirCanlıların yapısında 20 çeşit amino asit bulunurAmino asitlerin birbirlerine peptit (amid) bağlarıyla bağlanması (Dehidrasyonu veya peptitleşmesi) ile peptitler , polipeptitler ve proteinler entezlenir

Aminoasitlerin R ile gösterilen değişken grubu herhangi bir atom ya da atom grubu olabilirBöylece farklı aminoasit çeşitleri oluşurÖrneğin; R yerine hidrojen bağlanırsa glisin , CH3 grubu bağlanırsa alanin denilen aminoasit çeşitleri oluşurAmino asitlerin n tanesi n-1 tane su vererek peptit bağlarıyla bağlanıp proteinleri oluştururPeptitleşme denilen bu olayı şöyle genelleştirebiliriz




n(amino asit) Protein + (n-1) Su


Her canlıdaki , hatta bir canlının farklı dokularındaki protein çeşitleri birbirinden farklıdırBu da proteini oluşturan amino asitlerin çeşidi , sayısı ve sırasına yani dizilişini farkından kaynaklanırÇünkü canlıların hücrelerinde her protein çeşidinin sentezini yöneten genler birbirinden farklıdır

Hayvanların yedikleri proteinler sindirim organlarında sırasıyla pepton , peptit ve sonunda amino asitlere ayrılırHücrelere taşınan amino asitlerle canlının kendi proteinleri sentezlenir

Proteinler canlılarda şu amaçlarla kullanılır:

1-) Hücrelerin yapım ve onarımında sadece protein ya da glikoprotein , lipoprotein halinde yapı elemanı olarak

2-) Yaşamsal olayların düzenlenmesinde kullanılan enzimlerin oluşturulmasında Örneğin solunum sindirim enzimleri gibi

3-) Kasların kasılmasını sağlayan kasıcı protein olarak Örneğin aktin ve miyozinler gibi

4-) Çoğu doku ve organların çalışmasını düzenleyen hormon olarak Örneğin kan şekerinin miktarını düzenleyen insülin ve glukagon gibi

5-) Doku ve organlar arasında madde taşıyıcısı olarak Örneğin , O2 ve CO2 taşıyan hemoglobin gibi

6-) Hayvanların vücudunu yabancı maddelere karşı koruyucu olarak Örneğin , kandaki antikorlar gibi

7-) Toksin vb maddelerin üretilmesinde Örneğin , yılan zehirleri gibi

8-) Depo proteinleri olarak Örneğin , kandaki albümin gibi

9-) Canlıda , enerji sağlamak üzere kullanılan karbonhirat ve yağlar yeterli olmadığında enerji verici olarakUzun süreli açlıkta olduğu gibi

Hayvansal besinlerden kırmızı et , beyaz et , süt , yumurta ; bitkisel besinlerden fasulye , mercimek gibi baklagiller proteinler yönünden zengin yiyeceklerdirProteinlerin , canlılardaki en çok işleve sahip çeşidi enzimlerdir