Bilgisayarlı Tomografi

Bilgisayarlı Tomografi (BT) Nedir?

Bilgisayarlı tomografi x-ışını (röntgen) kullanılarak vücudun incelenen bölgesinin kesitsel görüntüsünü oluşturmaya yönelik radyolojik teşhis yöntemidir İnceleme sırasında hasta bilgisayarlı tomografi cihazının masasında hareket etmeksizin yatarMasa manuel ya da uzaktan kumanda ile cihazın ''gantry'' adı verilen açıklığına sokulur Cihaz bir bilgisayara bağlıdır X-ışını kaynağı incelenecek hasta etrafında 360 derecelik bir dönüş hareketi gerçekleştirirken ''gantry'' boyunca dizilmiş dedektörler tarafından x-ışını demetinin vücudu geçen kısmı saptanarak elde edilen veriler bir bilgisayar tarafından işlenir Sonuçta dokuların birbiri ardısıra kesitsel görüntüleri oluşturulur Oluşturulan görüntüler bilgisayar ekranından izlenebilirGörüntüler filme aktarılabileceği gibi gerektiğinde tekrar bilgisayar ekranına getirmek üzere optik diskte depolanabilir Ayrıca görüntüler bilgisayar tarafından işleme tabi tutularak birbirine dik eksenlerde yeniden yapılandırılmış görüntüler elde edilebilir Bu görüntülerin de yardımıyla 3 boyutlu görüntüler oluşturulabilir Yeni gelişmekte olan teknolojilerle sanal endoskopi yapma olasılığını vermektedir Bu şekilde soluk borusunun, yemek borusunun, midenin, ince ve kalın barsakların, damarların ve idrar yollarının içeriden görüntülerini elde etmek mümkün olmaktadır Bu yeni görüntüleme yöntemleri şimdilik endoskopik yöntemlerin eksikliklerini tamamlamak amacı ile kullanılmaktadır Bilgisayarlı tomografi diğer x-ışın incelemelerine göre bazı avantajlara sahiptir Özellikle organların, yumuşak doku ve kemiklerin şekil ve yerleşimini oldukça net gösterirAyrıca BT incelemeleri hastalıkların ayırıcı tanısını yaparak tedavi yöntemlerini değiştirmektedirDiğer görüntüleme yöntemlerinden daha erken ve doğru şekilde birçok hastalığın teşhisini sağlamaktadır Hastalıklar erken teşhis edildiğinde daha iyi tedavi edildiklerinden, BT bu üstün özellikleriyle doktorların birçok hayat kurtarmasına yardımcı olmuştur

İnceleme rahatsızlık verici mi? Herhangi bir tehlikesi var mı?

İncelemenin kendisi tamamen ağrısızdır İnceleme sırasında hastadan BT cihazının masasında hiç hareket etmeksizin yatması istenir Yapılacak incelemenin türüne bağlı olarak hastaya kol damarlarından kontrast madde enjekte edilebileceği gibi kontrast madde içmesi de istenebilir İncelemenin bu kısmı hasta için biraz rahatsızlık verici olabilir Kontrast maddeler iyot içerdiği için bazı kişilerde allerjik reaksiyonlara neden olabilir Hastanın inceleme öncesinde teknisyen ya da radyoloğa bu tür maddelere karşı daha önce allerjik bir reaksiyon gösterip göstermediğini ve eğer varsa başka maddelere karşı allerjisini bildirmesi gerekir Hastaya daha önceden yapılmış bir BT incelemesinde, İVP olarak adlandırılan böbrek incelemesinde veya anjiografi sırasında kontrast madde verilmiş olabilir BT cihazları X ışınlarını kullanırHastanın güvenliği için en iyi şekilde dizayn edilmiş olup inceleme sırasında maruz kalınan radyasyon miktarı gerekli en az düzeyde olacak şekilde imal edilmiştir X ışınları anne karnında gelişmekte olan fetusa zarar verebileceğinden inceleme hazırlığına başlamadan evvel hasta hamilelik şüphesi varsa bu konuda doktora veya teknisyene bilgi vermelidir

İnceleme sırasında neler olur?

Teknisyen hastayı incelemenin yapılacağı odaya götürerek yapılacak incelemeye göre hastanın sırt üstü veya yüz üstü masaya yatmasını sağlar Hastanın rahat etmesi önemlidir, çünkü inceleme süresince hastanın hareket etmemesi gerekir BT incelemeleri hastaların tıbbi problemlerine ve incelenecek vücut kısmına göre farklılıklar gösterir Hastalığın teşhisi için incelemenin nasıl yapılması gerektiğine radyolog karar verir Örneğin eğer batın bölgesi incelenecekse göğüs alt kısmından pelvis üst kısmına kadar kadar olan kesim taranacaktır Böyle bir inceleme süresince sizden görüntülerin bulanık çıkmaması için belli aralıklarla nefesinizi tutmanız istenecektir Makina işlem süresince bazı sesler çıkarır Hastanın üstünde yattığı masa her bir görüntü oluştuktan sonra bir miktar hareket edecektir Ayrıca teknisyen ya da makina tarafından nefes tutup vermeyle ilgili hastaya sinyal verilecektir Kimi incelemelerde işlem öncesinde veya sırasında doktor veya teknisyen tarafından kontrast madde enjeksiyonu yapılabilir Bu radyoloğun görüntüleri daha iyi değerlendirmesini sağlıyacaktır Eğer işlem sırasında veya enjeksiyon sonrasında hasta bir rahatsızlık hissederse bunu teknisyene veya doktora bildirmelidir

Bir bilgisayarlı tomografi incelemesi ne kadar sürer?

İncelemeler hastalarının klinik bulguları göz önüne alınarak her bir hasta için ayrı ayrı planlanır Bundan dolayı yapılan BT incelemesi daha önce yaptırmış olduğunuz bir BT incelemesinden farklıysa ya da inceleme sonunda ek görüntüler alma ihtiyacı duyulmuşsa endişelenmemek gerekir Başlangıcından bitimine kadar çekim süresi ortalama 15 dakikadır