Bütün Şehirlerimiz Ve İsimleri

Adana


Adana' yı kimlerin nasıl kurdukları konusunda elde kesin bilgiler yoktur Ancak, Bizans' lı Etien' in ilettiği bir söylenceye göre, Uranus' un oğulları Adanos ve Saros, Tarsus' la savaşarak burayı ele geçirmişler Bunlardan Adanos kente ( Adana ) Saros'ta ırmağa (Seyhan) adını vermiş



Adıyaman


Adıyaman ilk zamanlarda, Piran Köyü'nün yerine kuruluydu ve Perre adını taşıyordu Daha sonra Emeviler, buraya bir kale yaptırdı Kent de Mansur'un Kalesi anlamına gelen ''Hısn Mansur'' adıyla anılmaya başlandı Kent, 1 Selim zamanında alınınca Türkler, buraya Adıyaman demeye başladılar



Afyonkarahisar


Afyon türkülerinde sık sık ?Hisar? sözcüğü geçer Eski adı Akroenos olan şehri Selçuklular uzun süren bir kuşatmadan sonra ele geçirdiler ?Hisar? kuşatma anlamına gelir Acılarla elde edilen yere ?Karahisar? dediler ve orada, kara taşlardan bir kale kurdular Onaltıncı yüzyılda bölgede afyon yetiştirilmeye başlayınca, Karahisar?ın başına bir de Afyon eklendi ve şehir ?Afyonkarahisar? adını aldı



Ağrı


İsmi sınırları içindeki ?Ararat? dağından alır Çok eski çağlarda yeryüzü korkunç bir su baskınınına uğradı(Nuh Tufanı) Nuh peygamber bütün canılardan bir çifti alarak bir gemiye bindirdi Gemi Cudi (İslam kaynaklarına göre) (Hristiyan kaynaklarına göre de Ararat ? Ağrı) dağına kondu Ararat, önce aran sonra da Ağrı adını aldı



Aksaray


Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçarslan, şehirde cami, medrese, kümbetler ve büyük ve beyaz bir saray yaptırdı Şelir ?Aksaray? adını işte bu beyaz saraydan aldı



Amasya


Amasya şehrini tarihçi Strabon?a göre Amazon karalı Amasis kurdu ve ona Amasis kenti anlamına gelen ?Amasesia? ismini verdi



Ankara


İslam kaynaklarında Ankara?nın adı Enguru olarak geçer Kimilerine göre Ankara sözü Farsça ?Üzüm? anlamına gelen Engür?den, ya da Yunanca?da Koruk anlamına gelen?Aguirada?dan türemiştir Frig dilinde Ank ?engebeli, karışık arazi anlamına gelir? Şehrin diğer isimleri; Ankyra, Ankura, Ankuria, Angur, Engürlü, Engürüye, Angare, Angera, Ancora, Ancora ve son olarak Ankara şeklini almıştır



Antalya


MÖ llci yüzyılda Bergama karalı Attalos ll tarafından kuruldu Şehir önceleri ismini kurucusundan aldı ve Attaleia adıyla anıldı Daha sonra bu isim Adalia, Antalia ve en son Antalya şekline dönüştü



Ardahan


Ardahan'ın isim babası ise Gürcülerdir Ardahan adı Gürcüce Ardana?dan gelmektedir



Artvin


İskitler tarafından kuruldu Artvin sözü iskitçe?dir



Aydın


İlk olarak Argoslar tarafından kuruldu Anadolu beylerinden Aydınoğlu Mehmet bey?den aldı Aydın, Mehmet beyin babasının ismidir



Balıkesir


Şehrin adının eski hisar anlamına gelen Paleokastio?dan türediği sanılmaktadır Halk arasında dolaşan bir söylentiye göre de balı çok anlamına gelir Çünkü Kesir Arapça?da çok anlamına gelmektedir



Bartın


"PARTHENİA"dan Bartın'a dönüşen adın kaynağı "PARTHENİOS"dur Bartın ırmağının antik çağdaki adı olan Parthenios; Yunan mitolojisinde, OKENAUS'un çocuklarından birisi ve "Sular Tanrısı"dır "Sular ilahı veya Muhteşem akan su" anlamlarına gelir Bir başka anlamı da "Genç Bakire veya Genç Kızlar için koro türküleri" "Genç Bakire" ise, tanrıça Athena'nın bir sıfatı



Batman


Batman ismi Orta Çağdan beri kullanıla gelmiş ve Batman Çayı ile bütünleşen bir isim olarak karşımıza çıkmıştır



Bayburt


Eldeki kaynaklara göre kasabanın ortaçağdaki adı ?Paypert? ya da ?Pepert? idi Bayburt adı buradan gelmektedir



Bilecik


Bizanslılar döneminde burada Bilekoma adlı bir kale vardı Osman bey burayı alınca bu adı Bilecik olarak adını verdi



Bingöl


Buradaki bir çok göllerden dolayı bu isim kendisine verildi



Bitlis


Kimi tarihçilere göre, ?Bageş? ya da ?Pagiş? sözcüklerinden türemiştir Kimilerine göre de Büyük İskender?in komutanı ?Lis? ya da ?Badlis? burada bir kale kurmuş Bitlis sözcüğü bu komutanın isminden kaynaklanıyormuş



Bolu


Önceleri Bithynion Romalılar döneminde ise Claudiopolis adı verildi Türkler burayı alınca Claudiopolis sözcüğünü kısaltıp sadece polis dediler Daha sonra bu da halk dilinde değişerek Bolu oldu



Burdur


Eski adı Askaniya?dır İsmini yanında kurulmuş olduğu Burdur gölünden alır



Bursa


Eski çağlardaki Bitinya bölgesinin başkentidir Buraya kurucusu Bitinya kralı Prusias?ın adı verildi (MÖ:llyüzyıl)



Çanakkale


Marmara ve Ege denizlerini birleştiren Boğaz?daki şehir ve kasabaların en büyüğü ve il merkezidir Boğazın doğu kıyısında ve en dar yerinde kurulmuştur Burada denizini şekli tıpkı bir çanağı andırır Bugünkü ismini buradan alır



Çankırı


İlkçağda ?Gangra? kalesinin eteğinde kuruldu İsmini Gangra kalesinden alan Çankırı?ya yakın zamana kadar Çangırı ve Çenğiri deniliyordu



Çorum


Rivayete göre Çoğurum kelimesinden türetilmiştir Bu da bölgede zamanında Rumların çoğunluğu oluşturmasından kaynaklanmaktadır



Denizli


Deniz-ili kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur İl eski Türkçe?de ülke, memleket anlamına gelir Yani deniz memleketi denilirBir diğer rivayete göre de kelimenin aslı domuz-ili'dir Bu da bölgede domuz çokluğundan kaynaklanmaktadır



Diyarbakır


Bakır ülkesi anlamına gelmektedir Bu ismin kaynağı Diyar-ı Bekir?dir Bekir?in memleketi anlamına gelir Bunun nedeni de Bekir b Va?il adlı Arap göçebe boyunun buraya yerleşmiş olmasından kaynaklanır Diyarbakır?ın eski adı Amid veya Amed?dir Gelen veya bizim anlamına gelir Dede Korkut kitabında Amid?e Hamid de denilmiştir



Edirne


Romalılar döneminde imparator Hadrianus tarafından kurulduğu için şehir ?Hadrianopolis? dını alır Hadrianus?un şehri anlamına gelen bu sözcük, sonradan değşimlere uğrayarak Edirne halini aldı



Düzce


Adının nereden geldiği konusunda her hangi bir kayda rastlanmamıştır



Elazığ


1834 yılında Mezra denilen yerde kuruldu1862 yılında buraya o sıradaki padişah Abdülaziz?in onuruna ?Mamuretülaziz? adı verildi Bu ismi uzun bulan halk onu Elaziz olarak kısalttı 1937 yılında Elazığ?a çevrildi



Erzincan


Erzincan ovasından adını alır Ezirgan diye halk tarafından söylenir Buranın eski adı Eriza?dır



Erzurum


Ardı Rum kelimesinden gelir Yani Rum toprağı demektir Diğer bir rivayete göre de Selçuklular buraya Erzen-Rum demişlerdir Erzen darı demektir Şehir o zamanlar bir tahıl ambarı olarak kullanılmıştır



Eskişehir


Eski adı Doylaion?dur 1080 yılında Türkler burayı ele geçirdi 1175 yılında burasını Bizans geri aldı Kılıçarslan bu şehri daha sonra geri alınca, ona ?Bizim eski Şehrimiz? anlamına gelen Eski Şehir adını verdi



Gaziantep


Şehrin eski adı Ayıntab?dır Kelime anlamı, pınarın gözü demektir Halk bunu Antep olarak değiştirmiştir Halk Kurtuluş savaşında Fransızlara karşı başarılı bir savaş verince 6 Şubat 1921?de çıkartılan bir yasayla Gazi ünvanı verildi



Giresun


Şehrin nerede kurulduğu ve kimler tarafından iskan edildiği konusu tartışmalıdır Bu tereddüt MÖ 350 yıllarına ait kaynaklarda da yer almaktadır Coğrafyacı Strabon, Farnakia dediği şehrin; bugünkü Giresun kentinin olduğu yerde kurulduğu üzerinde durmuştur Romalı idareci Arrien Farnakia'nın eski adının Kerasus olduğunu belirtmiş ve buranın Sinoplular tarafından kurulduğunu yazmıştır



Gümüşhane


Burada daha önceleri gümüş madenleri olduğundan, bu şehre Gümüşhane denilmiştir



Hakkari


Hakkâri kelimesi Kürtçe' den dilimize geçmiştir Bu rivâyete göre kelimenin özü "Kar-in" olup "Her" önekini almıştır Kürtçe' de "Kar-in", "-ebilmek" manasına gelip, insanın güç yetirebilme durumunu anlatır Dolayısıyla "Hakkâri" kelimesi "hep güçlü, hep edebilen" anlamı vardır



Hatay


Avrupalılar Çin'in kuzeyine "Hıtay" derlerdi (Rusçada "Kitay") "Hıtaylar" ismini taşıyan yarı göçebe Türk kabileleri 10 yüzyılda Mançurya'yı ve Çin'in kuzeyini işgal etmişler ve burasının ismi "Hıtay" kalmıştıAtatürk "Hıtaylar"ın Anadolu'ya da gelmiş olduklarına inanıyordu "40 asırlık Türk yurdu" saydığı Antakya'ya Hatay ismini bu yüzden vermişti



Iğdır


Iğdır''ın adı; 24 Oğuz boyundan 21?ncisi sayılan İç-Oğuzlar-Üç-Ok kolunun ve Oğuz Han''ın altı oğlundan biri olan Cengiz Alp''in en büyük oğlu olan "Iğdır Beğ" den gelmektedir Bu boyun ilk başbuğu Iğdır Beğ''dir Iğdır''ın kelime olarak manası "iyi, büyük, yiğit başkan, ünlü ve sahip" gibi anlamlara, Yazıcıoğlu ve Resid-Üd-Din''e göre ise "iyi, ulu, bahadır" manalarına gelmektedir



Isparta


Büyük İskender Kral olduktan sonra (MÖ 356 - 323) Anadolu'nun Batısı Yunan egemenliği altına geçti İskender öldükten sonra bile, daha 36 yıl bu bölge Atina'ya bağımlı kaldıBu yıllarda Mora yarımadasında yaşamakta olan Ispartalılarla, Atina Yunanlıları, Anadolu'nun Batısına göç etmeye başladılar Mora Yarımadası Ispartalılarından büyükçe bir topluluk geldi; Isparta Kenti'ne yerleşti Kente de kendi ülkelerinin Isparta adını verdiler



İstanbul


MÖ 658 yılında Megara kralı Byzas tarafından kurulduğundan bu şehre kurucusundan dolayı Bizantion adı verilmiştir Roma imparatoro Marcus döneminde ?Antion? olarak anıldı Bizans İmparatoru Konstantin şehri yeniden kurunca kendi adını verdiŞehre ?Konstantin veya Konstanpolis? adı verildi Araplar ?Kostantiniye, Romalılar Konstantinopolis? demişlerdir Türkler burayı alınca Müslüman şehir anlamında ?İslambol? adını verdiler Fakat daha sonra İstanbul olarak değiştirildi



İzmir


Şehrin asıl adı ?Smyrna?dır İzmir kelimesi smyrna?nın halk arasındaki kullanış şeklidir Homeros destanlarında bu kent ismini Kıbrıs Kralı Kinyras?ın kızı Smyra?dan alır ve tanrıça Artemis İzmirli?dir Kimi kaynaklara göre de, İzmir şehrini ilk kuran Hititler değil, Amazonlar?dır (Hititler de buraya Navlühun adını vermişlerdir



Kahramanmaraş


Asıl adı Markasi?dir Halk dilinde Maraş olarak değişmiştir Kurtuluş savaşında Fransızlara karşı şehirlerini kahramanca savunduklarından meclis tarafından ll Şubat 1922?de kahraman ünvanı verildi



Karabük


Karabük bir Cumhuriyet şehridir Safranbolu ilçesinin bir köyü olan Öğlebeli'nin 13 hanelik mahallesi olan Karabük, 1935 yılında Ankara-Zonguldak demiryolunun açılmasıyla bugünkü istasyonun olduğu yere bir ad verilmesi gerektiğinde 13 hanelik Karabük mahallesi istasyonu adı verilmiştir



Karaman


İlk ismi Laranda?dır Selçuklu ve Osmanlılarda ki ismi Larende idi Karamanoğullarının başkenti olduğundan buraya daha sonra Karaman adı verildi



Kars


MÖ: 130-127 yılında buraya yerleşen Karsak oymağından dolayı şehre kars adı verilmiştir Kars kelimesinin anlamı ise deve ya da koyun yününden yapılan elbise veya şal kuşağı anlamına gelir



Kastamonu


Şehrin eski adı ?Tumana?dır Buraya daha sonra Gas-Gas isimli bir kavim yerleşti İşte Kastamonu Gas ve Tuman?ın birleşmesinden meydana gelmiştir



Kayseri


Romalılar Mazaka adlı şehri alınca buraya Kaysarea adını verdiler Yani İmparator şehri anlamına gelir Daha sonra Kayseri olarak halk arasında yayıldı



Kırıkkale


Kırıkköyü ile kentin merkezinde bulunan Kaletepe'nin kısaltılarak birleştirilmesinden ortaya çıktığı söylenir Bu ismin halk tarafından yakıştırıldığı kanaati yaygın olmakla beraber bölgenin ismi Osmanlı arşiv belgelerinde "Kırıkkal" şeklinde geçmektedir



Kırklareli


Kırklareli ismi, toprakları bünyemize katan 40 savaşçıdan gelir, diğer adları deliler veya akıncılar olarak bilinen bu savaşçılar kaleyi ele geçirirler fakat, buradan kurtulamayacağını önceden bilen bizanslıların toplu intaharı ile onlarda bu topraklarda hayatını kaybeder



Kırşehir


Kır ve Şehir kelimesinin birleşmesinden oluşmuştur



Kilis


Kilis adı Yukarı Mezopotamya da Pellada Cyrrhus denen bir kent ile aynı adı taşıdığı ve Osmanlı kaynaklarında Kilis kalesi olarak geçtiği görülmektedir Bu sözcüğün okunuşu ?Kiris? olup ?Kilis? sözcüğüne fonetiği bakımından büyük benzerlik göstermektedir Grant Dictionier?de Cyrrhus?u ?Kiris? anlamı da ?Efendi? olarak yazmaktadır Büyük olasılıkla 8 yy da bölgeye gelen Türkmenler tarafından Kiris, Kilis diye söylenmiş ve bugünkü yeri Kilis olarak isimlendirilmiştir



Kocaeli


Orhan gazi döneminde bu bölgeyi feth eden Akçakoca isimli komutandan dolayı buraya Kocaeli denildi



Konya


İsa?dan önce 47-50 ve 53 yıllarında Hıristiyan azizlerinden St Paul burayı ziyaret etti ve şehir önemli bir dinsel merkez olarak gelişti Bu nedenle Hıristiyanlar ona, ?İsa?nın tasviri? anlamına gelen ?ikonyum? adını verdiler Abbasiler burayı alınca ?Kuniye?ye? çevirdiler Türkler bu ismi Konya olarak değiştirdi



Kütahya


Frigler buraya ?Katyasiyum veya Katiation? adını vermişlerdir Daha sonra yöre halkı buraya Kütahya demiştir



Malatya


Hititler döneminde buranın adı ?Meliddu?dur Halk tarafından Malatya olarak değişmiştir



Manisa


Yunanca Magnesya?dan gelmiştir Türkler burayı alınca Manisa olarak şehrin ismini değiştirdiler



Mardin


Mardin adı Süryanice?de Marde?den geldiği rivayet edilir Romalılar ?Maride? Araplar ise ?Mardin? adını vermişlerdir Diğer bir rivayet göre ise Kürtçedeki Mer-din yani erkek, yiğit ?görmek kelimesinden geldiği söylenmiştir



Mersin


Mersin'e Mersin denilmesinin sebebi şimdiki Mersin Şehrinin yakınlarında eskiden MERSİNLİ adında bir aşiret varmış Bu aşiret Türkistan?dan gelen aşiretlerdenmiş MERSİN adı ile Anadolu'da daha yedi, sekiz tane köy vardır ki, MERSİN adı bu Mersin adındaki Türk Oymağının adına göre konmuştur



Muğla


Eski adı ?Mobolla??dır Türkler buraya daha sonra Muğla demişlerdir



Muş


Bir rivayete göre süryanice?deki suyu bol anlamına glene Muşa?dan diğer bir rivayete göre ise Şehrin kurucusu ?Muşet?den gelmiştir



Nevşehir


Onsekizinci yüzyıla kadar şehir bir köydü ve adı ?Muşkara? idi Daha sonra Nevşehirli Damat İbrahim Paşa köyünü geliştirdi ve yeni şehir anlamında Nevşehir adını verdi



Niğde


İlkçağda bölgede Nagdoslular adlı bir kavim yaşadığından bu şehre isimlerini vermişler Arap kaynakları şehre ?Nekide veya Nikde? demişlerdir Halk ise şehre Niğde adını vermiştir



Ordu


Eski adı ?Kotyora?dır Halk tarafından bu isim değişikliğe uğramıştır



Osmaniye


Osmaniye?nin adı farklı bir kaynaktan Arapça Otman?dan gelmektedir



Rize


Kafkas kökenli bir kelime olduğu sanılmaktadır



Sakarya


Adını sınırları içinden geçen Sakarya nehrinden alır



Samsun


Eski adı ?Amisos?dur Samsun ismi bu kelimenin halk arasından değiştirilmesidir



Siirt


Siirt adının Keldani aslından geldiği ve şehir anlamına geldiği söylenir Diğer bir ravayete göre ise Sert kelimesinin bozulmuş şeklidir



Sinop


Sinop ismi Sinope isimli bir Yunan Tanrıçasından doğru gelmektedir Şehrin önceki ismide Sinope dir



Sivas


?Sebaste? Sebasteia eski yunancada (Augustus Şehri) ismi, Pontus kralı Polemon?un hanımı Pitodoris tarafından verilmiştir Romalılar, Pont Krallığını egemenlikleri altına aldıkları zaman şehrin yönetimini Pont Krallığı?nda bırakmışlardı Pont Kralının hanımı ise, Roma Kralı Augustus?un sevgisini kazanmak ve ona bir şükran ve sadakat ifadesi olmak üzere Yunanca?da Ogüst şehri anlamına gelen ?Sebaste? adını verdiği sanılmaktadır Sebaste?nin zamanla ?Sivas?a dönüştüğü ileri sürülmektedir



Şanlıurfa


Eski adı ?Orhoe veya Orhai?dir Dah sonra Araplar tarafından ?R?ya çevrilmiştir Bir diğer rivayete göre ise Kürtçeden gelmekte olup R yani güneş demektir Şehir Babil hükümdarı Ramis-Nemrut tarafından kuruldu



Şırnak


Şırnak, Nuh?un Gemisi kalıntılarının olduğu öne sürülen Cudi Dağı?nın Kuzeyinde Şehr-i Nuh adıyla kurulmuş, önceleri Şerneh, daha sonraki yıllarda ise Şırnak adını almıştır



Tokat


Eski adı ?Komana Pontika?idi Tokat adının Pontika adının halk arasından değişmiş şeklidir



Tekirdağ


Adını, kıyı boyunca uzanan Tekirdağlarından almıştır



Trabzon


?Trapezus? sözcüğünden gelir Anlamı dörtköşe?dir



Tunceli


Burada bazı maden yataklarının bulunmasından dolayı şehre Tunceli adı verilmiştir Yani tunçülkesi demektir



Uşak


Çocuk veya genç adının halk dilinden söylenişidir Bazı rivayetlere göre ise uşak (ayınla söylenişi) kelimesinin aşık kelimesinden geldiği söylenmiştir



Van


Van?ı Asur kraliçesi Semiramis kurdu Bundan dolayı şehre ?Şahmirankent? adı verildi Daha sonra Persler döneminde buraya Van adında bir vali geldi ve şehri bayındır hale getirdiğinden şehre onun adı verildi



Yalova


Yalova'nın adının nereden geldiğine dair çeşitli iddialar ortaya atılsa da en çok kabul göreni Osmanlı döneminde Çiftlikköy ilçesinden başlayıp Termal ve Çınarcık ilçelerini içine alan bölgeye verilen "Yalakabad" adından geldiği Yalakabad'ın ardından buranın Yali Ovası olarak anıldığı, cumhuriyetin ilanından vefatına kadar sık sık Yalova'ya gelen Ulu Önder Atatürk'ün burada yazdığı mektupları tarih attıktan sonra Yali Ovası yazıp imzaladığı belgelenmiş



Yozgat


Yozgat isminin kaynağına ilişkin değişik söylentiler vardır yozgat sürü veya otlak kent anlamına gelir bozok yaylası eskiden beri hayvancılığın gelişmesinde önemli yer tutmuşturYozkent, sürüleri bol olan şehir anlamına gelmektedir daha sonra bu ismin yozgat olarak değişikliğe uğradığı ileri sürülmektedir



Zonguldak


Kent merkezinin Üzülmez Deresi'nin ağız kısmında yer alması ve derenin ilk çağda "Sandra" adıyla anılması, burada kurulan yerleşmenin de "Sandaraca" adını taşıması nedeniyle, zamanla bu adın Zonguldak'a dönüştüğünü savlamaktadır





alıntıdır