![]() |
Canlılardaki Fedakarlık |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Canlılardaki FedakarlıkCharles Darwin'in ortaya attığı evrim teorisi, 21 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çöküntüye uğramış bu teori, canlılığın kökeni ile ilgili iddialarına hiçbir bilimsel kanıt getiremediği gibi, canlıların sahip oldukları sayısız olağanüstü özelliğin kökeni hakkındaki soruları da yanıtsız bırakır ![]() ![]() Doğada sıkça karşımıza çıkan fedakarlıklar, canlılar arasındaki dayanışma ve işbirliğine dayalı ilişkiler, şefkat dolu davranışlar… Tüm bunların, evrim teorisi için önemli ve çözülemeyen birer sorun olmalarının nedeni nedir? Darwin, evrim teorisini ortaya attığında, iddialarını aslında hiçbir evrimleştirici gücü bulunmayan bir mekanizmaya dayandırmıştı: doğal seleksiyon ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() "Bu arenada zayıflarla beceriksizlerin elenmesi, güçlülerle beceriklilerinegemenliği kaçınılmazdır ![]() Peki doğa gerçekten de evrimcilerin iddia ettikleri gibi sadece güçlülerin üstün geldiği, zayıfların ezilerek yok olduğu, bencilliğin ve kıyasıya yaşam mücadelesinin hakim olduğu bir yer midir? Bu sorunun cevabını doğadaki yaşamı inceleyerek verebiliriz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İşte doğanın yalnızca bir savaş yeri olduğunu iddia eden evrim teorisi canlılar aleminde görülen bu fedakarlık örneklerine hiçbir açıklama getiremez ![]() ![]() ![]() ![]() Canlılardaki fedakar ve işbirlikçi davranışlar evrim teorisinin geçersizliğini bir kez daha ve tüm açıklığıyla ortaya koyarken, önemli bir gerçeğin de delillerini oluşturmaktadır: Tüm evrenin üstün bir Yaratıcı tarafından yaratıldığı ve her bir canlının, Yaratıcısı olan Allah'ın ilhamı ile davrandığı gerçeğinin ![]() İlerleyen bölümlerde, aklı ve bilinci olmayan canlıların hayret ve hayranlık uyandıran davranışlarının bir kısmını okuyacaksınız ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Canlılardaki Fedakarlık |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Canlılardaki FedakarlıkEvrim Teorisinin Açmazlarından Biri: Hayvan Davranışlarındaki Bilinç ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() O halde, doğada oldukça sık olarak karşımıza çıkan akıl ve bilinç ürünü davranışları nasıl açıklayabiliriz? Ki bu aklı ve bilinci sergileyen canlıların bazıları bir beyine bile sahip değilken ![]() ![]() ![]() ![]() BARAJ MÜHENDİSLERİ KUNDUZLAR Kunduzlar, gerçek birer mühendis gibi hesaplar yapar ve aynı usta bir inşaat işçisi gibi çalışarak olağanüstü tasarıma sahip olan yuvalar inşa ederler ![]() Kunduzlar, gerçek bir mühendis gibi hesaplar yapar ve tıpkı usta bir inşaat işçisi gibi çalışarak, olağanüstü bir tasarıma sahip yuvalar inşa ederler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kunduz yuvaları oldukça detaylı bir tasarıma sahiptir ![]() ![]() Kunduzlar, topladıkları malzemeleri üst üste yığarak yuvalarının dış cephesini oluştururlar ![]() ![]() Solda bir kunduz, yuvası için gereken barajı inşa ederken görülüyor ![]() Bu yuvayı oluşturan malzeme, yuvayı erozyondan korur ve soğuğu dışarıda tutar ![]() ![]() ![]() Bu arada kunduzlar, birbirlerine ağlarla bağlanmış, genişliği 1 metre kadar olan kanallar açar ve bu kanallar aracılığı ile yüzlerce metre ilerideki kuru ve daha yüksek alanlara çıkabilirler ![]() ![]() Kunduzların inşa ettikleri barajlar da, bitkiler ve taşların yığılmasıyla yuvanın yapılışına benzer bir yöntemle yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kunduzun mimari bir başarıyla inşa ettiği yuvasının çizim resmi ![]() Burada kısaca özetlediğimiz kunduzların bu davranışlarının her aşaması akıl, plan, hesap ve bilgi içermektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() BİRKAÇ AŞAMALI PLAN YAPABİLEN İMPARATOR TIRTILI Elbette ki doğada akılcı davranışlar gösteren, plan ve hesap yapan tek canlı kunduzlar değildir ![]() ![]() ![]() Larva dönemini diğer tırtıllar gibi koza içinde geçiren bu tırtıl, larvadan çıktıktan sonra üzerini bir yaprakla örterek kendini gizler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İlk bakışta bu tırtılın bir seri akıl gösterisinde bulunarak kendisine güvenli bir korunak hazırladığını düşünebilirsiniz ![]() ![]() ![]() İşte bu noktada tırtıl bir buluş daha yapar ve kendini kuşların dikkatini çekecek bir yem olmaktan kurtarır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bütün bunların bilinçli davranışlar olduğu açıkça ortadadır ![]() ![]() ![]() ![]() Bu soruları bir evrimci bilim adamına sorarsanız size açık ve kesin bir cevap asla veremeyecektir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İÇGÜDÜNÜN KÖKENİ NEDİR? "İçgüdü" kelimesi, evrimci bilim adamları tarafından, hayvanların doğuştan sahip oldukları bazı davranışları tanımlamak için kullanılır ![]() ![]() Evrimci genetikçi Gordon Rattray Taylor, The Great Evolution Mystery isimli kitabında içgüdülerle ilgili bu çıkmazı şöyle itiraf etmektedir: İçgüdüsel bir davranış ilk olarak nasıl ortaya çıkıyor ve bir türde kalıtımsal olarak nasıl yerleşiyor diye sorsak, bu soruya hiçbir cevap alamayız ![]() Gordon Taylor gibi itirafta bulunamayan bazı evrimciler ise bu soruları üstü kapalı, gerçekte bir anlam ifade etmeyen cevaplarla geçiştirmeye çalışırlar ![]() ![]() ![]() ![]() Gordon R ![]() ![]() Bu durumda akıl ve mantık sahibi her insan şöyle bir soru soracaktır: Eğer canlılar, davranışlarının büyük çoğunluğunu, böyle davranmaya programlandıkları için yapıyorlarsa, onları kim programlamıştır? Hiçbir program kendi kendine oluşamaz ![]() ![]() Evrimciler, bu soruya verebilecek bir yanıt bulamadıkları gibi, konuyla ilgili yayınlarda şöyle bir göz boyama kullanırlar: Tüm canlılara sahip oldukları özellikleri verenin "tabiat ana" olduğunu söylerler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu noktada karşımıza çok açık bir gerçek çıkmaktadır: Bu canlılar sahip oldukları üstün özellikleri kendi akılları ile bulup yapamadıklarına göre ve bu canlılar bu özellikleri ile doğduklarına göre, öyle ise bu özellikleri onlara veren, onları bu tavırları gösterecek şekilde yaratan üstün bir Akıl ve İlim Sahibi vardır ![]() ![]() Allah, Kuran'da balarısını örnek vererek, gösterdiği akılcı davranışları ona Kendisi'nin ilham ettiğini bildirmektedir ![]() ![]() Rabbin bal arısına vahyetti: Dağlarda, ağaçlarda ve onların kurdukları çardaklarda kendine evler edin ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Evrimci bilim adamları Allah'ın varlığını inkar etmek amacıyla bu açık gerçeği görmezlikten gelirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yukarıda örneğini verdiğimiz imparator tırtılının davranışları hakkında ünlü evrimcilerden Hoïmar Von Dithfurth'un yaptığı yorumlar, evrimcilerin hayvan davranışlarındaki bilince getirdikleri yorumların klasik bir örneğidir: Yanıltıcı benzerleri (başka kuru yaprakları) takipçinin önüne koyarak gizlenmenin mümkün olabileceği fikrinin, insanı şaşkınlığa düşüren bu zekice buluşun asıl sahibi kimdir? Kuşların tırtıl arama heveslerini böylelikle kursaklarında bırakabileceği, kuru yapraklar arasında bir şeyler bulabilme şanslarının belli bir oranda azaltılabileceği biçimindeki bu son derece özgün buluş kimin eseridir de, tırtıl bunu doğumuyla birlikte ondan devralmıştır? … Bütün bunların ancak oldukça akıllı bir insanın hayatta kalabilmek için başvurabileceği yollar olduğunu kabul etmemiz gerekiyor ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yukarıdaki sözler ünlü bir evrimcinin küçük bir tırtılın gösterdiği akılcı, planlı ve bir amaca yönelik davranışlarını açıklama gayretleridir ![]() ![]() Aslında evrim teorisinin sahibi Charles Darwin de hayvanların davranışlarının ve içgüdülerinin, teorisi için büyük bir tehlike oluşturduğunu fark etmiş ve bunu "Türlerin Kökeni" isimli kitabında açıkça, hatta birkaç kez itiraf etmişti: İçgüdülerin birçoğu öylesine şaşırtıcıdır ki, onların gelişimi okura belki teorimi tümüyle yıkmaya yeter güçte görünecektir ![]() Darwin'in oğlu Francis Darwin ise babasının mektuplarını derlediği "The Life and Letters of Charles Darwin" isimli kitapta Charles Darwin'in içgüdülerle ilgili yaşadığı zorluğu şöyle aktarmıştı: Çalışmanın (Türlerin Kökeni'nin) 3 ![]() ![]() ![]() İÇGÜDÜLER EVRİMLE GELİŞEMEZ Evrimciler, hayvanların davranışlarının birçoğunun içgüdüsel olduğunu söylerler, ancak önceki sayfalarda da belirtildiği gibi içgüdülerin kaynağını, içgüdüsel davranışların ilk olarak nasıl oluştuklarını, hayvanların sahip oldukları bilgileri ve davranışları nasıl edindiklerini açıklayamazlar ![]() ![]() ![]() Bu iddiadaki mantık hatalarını ve bilim dışılığı görebilmek için çok fazla düşünmeye gerek yoktur ![]() ![]() 1 ![]() Darwin'in ortaya attığı evrim teorisinin temel mekanizmalarından biri doğal seleksiyondur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ancak bu iddiada gözden kaçmaması gereken son derece önemli bir nokta bulunmaktadır: Darwin'in bu tezi doğayı, faydalı ve zararlı davranışları ayırt edebilen, bilinçli ve karar verebilen bir güç olarak göstermektedir ![]() ![]() ![]() ![]() Aslında Darwin'in kendisi de karmaşık ve faydalı davranışların doğal seleksiyon yoluyla kazanılmış olmasının imkansız olduğunu itiraf etmiş, ancak kendi iddiasının hayal gücüne daha uygun olduğunu ve bu nedenle saçma olmasına rağmen bu iddiayı sürdürdüğünü belirtmişti: Sonunda, yavru guguğun üvey kardeşlerini yuvadan atması, karıncaların köleleştirmesi… gibi içgüdüleri, özellikle bağışlanmış ya da yaratılmış içgüdüler olarak değil de bütün organik yaratıkların ilerlemesine yol açan genel bir yasanın, yani çoğalmanın, değişmenin, en güçlülerin yaşamasının ve en zayıfların ölmesinin küçük belirtileri olarak görmek, mantıklı bir sonuç çıkarma olmayabilir, ama benim hayal gücüm için çok daha doyurucudur ![]() Türkiye'nin önde gelen evrimcilerinden Prof ![]() ![]() Annenin yavru sevgisini, hiçbir ruhsal öğe içermeyen "kör" bir düzenekle (doğal seleksiyon) açıklamaya olanak var mıdır? Biyologların (bu arada Darwinciler'in) bu tür sorulara doyurucu yanıt verdiklerini söylemek güçtür, kuşkusuz ![]() ![]() ![]() Cemal Yıldırım bir evrimci olmasına rağmen "annenin yavru sevgisini, hiçbir ruhsal öğe içermeyen "kör" bir düzenekle (doğal seleksiyon) açıklamaya olanak var mıdır?" diyerek teorinin önemli bir çıkmazını dile getirmektedir ![]() Bilinci ve aklı olmayan bu canlılarda birtakım manevi özellikler bulunduğuna ve bu manevi özellikleri kendi iradeleriyle kazanmaları mümkün olmadığına göre bunu onlara veren bir güç olmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() Evrimcilerin iddialarının ikinci aşamasında ise doğal seleksiyon yoluyla kazanılan davranışların kalıtım yoluyla sonraki nesillere aktarılmaları gerekmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Evrimci Gordon R ![]() Biyologlar belirli bazı davranış şekillerinin kalıtımının mümkün olduğunu ve aslında bunun gerçekten görüldüğünü kabul ederler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Açık olan gerçek şudur ki, genetik mekanizma, belirli bazı davranış biçimlerini nesilden nesile aktarabildiğine dair en küçük bir belirti bile göstermemektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Her canlı türünün, örneğin bir denizatının, bir memelinin veya bir kuşun kendine özgü davranış şekli vardır ![]() ![]() ![]() Eğer davranış gerçekten kalıtımsal ise, o halde nesilden nesile aktarılan davranışın birimi nedir? Çünkü birimler olduğu varsayılmaktadır ![]() ![]() Gordon Taylor'ın da belirttiği gibi, karmaşık davranış biçimlerinin kalıtımsal olduklarını iddia etmek bilimsel değildir ![]() ![]() Karınca kolonisinde yaşayan kısır işçi karıncaların tamamen kendilerine özgü davranış özellikleri bulunmaktadır ve her özellikleri oldukça geniş bir bilgi birikimi ve hesap yapabilme yeteneği gerektirmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ayrıca bu canlıların gösterdikleri olağanüstü davranışları öğrenerek elde ettiklerini de söyleyemeyiz ![]() ![]() ![]() ![]() İşte Charles Darwin'in de 150 yıl önce sorduğu bu soruyu evrimciler hala cevaplayamamışlardır ![]() Bir tek kuşakta alışkanlıkla birçok içgüdü edinildiğini ve sonra ardışan kuşaklara soyaçekimle iletildiğini varsaymak ağır bir yanılgı olur ![]() ![]() Bir işçi karınca, ya da bir başka eşeysiz böcek, sıradan bir hayvan olsaydı, bütün ıralarının (özelliklerinin) Doğal Seçmeyle yavaş yavaş edinilmiş olduğunu, yani yararlı küçük değişikliklerle doğan ve bunları soyaçekimle döllerine ileten bireylerin varlığını, ve onların döllerinin yeniden değiştiğini ve yeniden seçildiğini vb ![]() ![]() ![]() ![]() Evrimci Cemal Yıldırım ise aynı konu hakkında evrimcilerin içine düştükleri çıkmazı şöyle ifade etmektedir: Örnek olarak sosyal böceklerden işçi karınca ve işçi arıları alalım ![]() ![]() ![]() Bu itiraflardan da anlaşıldığı gibi canlıların sergiledikleri şaşırtıcı davranışlar ve sahip oldukları içgüdüler evrimsel bir mekanizma ile açıklanamaz ![]() ![]() ![]() 3 ![]() Evrim teorisi tüm canlıların birbirlerinden evrimleşerek türediklerini iddia eder ![]() ![]() ![]() ![]() İşte bu soru evrimcilerin içine düştükleri açmazlardan ve çelişkilerden biridir ![]() ![]() ![]() ![]() Bu çelişkiyi balıklardan, sürüngenlerden ve kuşlardan çeşitli türdeki canlılardan örnekler vererek daha açık hale getirebiliriz: Balıkların tamamen kendilerine has üreme, avlanma, savunma ve yuva yapma yöntemleri vardır ![]() ![]() ![]() Kuşlar ise, yumurtalarını özel olarak hazırladıkları çok farklı yapılardaki yuvalarda saklarlar ![]() ![]() Bunun tam tersine bir kara hayvanı olan timsahlar ise, yumurtalarını kumun altına gömerek yaklaşık 2 ay boyunca kuluçka devresinde kalmasını sağlarlar ![]() ![]() ![]() Sürüngenlerden türedikleri iddia edilen memelilerin ise üreme şekli, diğer canlılardan tamamen farklıdır ![]() ![]() Her bir canlı türününavlanma şekli de çok farklıdır ![]() ![]() ![]() Bu durumda canlılar evrimleşirken, aynı zamanda içlerinden gelen sesin, yani içgüdülerinin de büyük değişikliklere uğraması gerekmektedir ![]() ![]() Elbette böyle bir şey mümkün değildir ![]() Bu konudaki ciddi bir zorluk da şudur: Eğer bir canlının biyolojik yapısı ve dolayısıyla ortamı değişir de davranış şekli değişmezse o canlı yaşamını sürdüremeyecektir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Darwin de Türlerin Kökeni'nde teorisine yöneltilen bu eleştiriye şöyle yer vermiştir: İçgüdülerin kökeni konusundaki bu görüşe şöyle itiraz edildi: "Yapı ve içgüdü değişimlerinin zamandaş olması ve birbirine tümüyle uygun düşmesi zorunludur; çünkü birinin öbüründe uygun bir karşılığı bulunmayan bir değişikliği öldürücü olurdu ![]() Görüldüğü gibi hayvanlardaki davranışları, içgüdülerin kökenini evrimsel bir süreçle, tesadüflerle veya "tabiat ana" ile açıklamak mümkün değildir ![]() Bu soruya verilecek cevap aslında oldukça açık ve nettir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() SONUÇ: TÜM CANLILAR ALLAH'IN İLHAMIYLA HAREKET EDERLER ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bir canlının nasıl meydana geldiğini dahi açıklayamayan bir teori elbette ki o canlının davranışlarının nedenini ve kökenini de açıklamaktan yoksundur ![]() ![]() ![]() ![]() CANLILARIN FEDAKARLIKLARI DARWİN'İN "SADECE GÜÇLÜ OLAN YAŞAR" İDDİASINI YALANLIYOR Önceki sayfalarda da değindiğimiz gibi, Darwin'in öne sürdüğü doğal seleksiyon mekanizması, bulundukları coğrafi konumun doğal şartlarına uygun yapıda ve güçlü olan canlıların hayatlarını ve nesillerini sürdürebildiklerini, uygun yapıda olmayan ve daha güçsüz olanların ise yok olduklarını öngörür ![]() ![]() Dolayısıyla bu iddiaya göre her canlı yaşamını sürdürebilmek için güçlü olmak, diğerlerine her konuda üstün gelmek ve kıyasıya savaşmak zorundadır ![]() ![]() ![]() Peki gerçekten de doğa her canlının birbiriyle kıyasıya mücadele ettiği, herkesin birbirini yok etmek, saf dışı bırakmak için çaba harcadığı, son derece bencil ve vahşi bireylerden oluşan bir ortam mıdır? Bu konuda şimdiye kadar yapılan tüm gözlemler evrimcileri bir kez daha yalanlamıştır ![]() ![]() ![]() 19 ![]() ![]() ![]() Evrimci Peter Kropotkin ise hayvanların aralarındaki dayanışmayı konu edindiği Mutual Aid: A Factor in Evolution isimli kitabında Darwin ve taraftarlarının içine düştükleri yanılgıyı şöyle dile getirmektedir: Darwin ve onu izleyenler, doğayı canlıların sürekli olarak birbirleriyle savaştıkları bir yer olarak tanımladılar ![]() ![]() ![]() ![]() Penguenler yavrularını soğuktan korumak için aylarca ayaklarının üzerinde taşırlar ![]() ![]() Aslında bu durum evrim teorisinin gerçekçi bilimsel gözlemlere dayanmadığının da bir göstergesidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sorun, canlıların niye birbirlerine yardım ettikleridir ![]() ![]() ![]() ![]() Sözgelimi balarıları, kovanlarına saldıran bir hayvanı sokarak öldürürler ![]() ![]() ![]() ![]() Erkek ve dişi penguenler, yavrularını adeta "ölümüne" korurlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Timsah en vahşi hayvanlardan biridir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bazı anneler yavruları sütten kesilene kadar kendi yaşadıkları toplulukları terk etmek zorunda kalırlar ve böylece kendilerini büyük bir riske atarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bilinci olmayan bir hayvandan beklenen yavrusunu doğurduktan sonra bırakıp gitmesidir ![]() ![]() ![]() Canlılar sadece yavrularını tehlikelerden koruyarak özveride bulunmazlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yeryüzünde hiçbir canlı yoktur ki, rızkı Allah'a ait olmasın ![]() ![]() ![]() Doğadaki bu gerçekler karşısında, evrimcilerin "doğa bir savaşım alanıdır, bencil olan, kendi çıkarlarını koruyan üstün gelir" iddiası tamamen geçersiz kalmaktadır ![]() Eğer doğal seleksiyon, bireyin yaşama şansını ve çoğalmasını garanti eden özelliklerinin seçilimi ise, kendini feda eden davranışları nasıl açıklayacağız? NESLİ DEVAM ETTİRME İÇGÜDÜSÜ Daha önceki sayfalarda değinildiği gibi, canlılarda görülen fedakar davranışlar, evrimciler tarafından hiçbir biçimde açıklanamayan önemli bir konudur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ancak, yenilgiyi kabullenmek istemeyen bazı evrimciler ortaya "Bencil Gen Kuramı" diye isimlendirdikleri bir iddia atmışlardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Evrimciler, canlıların nesillerini devam ettirme, genlerini gelecek nesillere aktarma isteğine programlı olduklarını ve bu nedenle bu programlarına uygun davranışlara sahip olduklarını söylerler ![]() ![]() Kendini tehlikeye atan bir davranışın nedeni ne olabilir? Bazı fedakar davranışlar bencil genlerden kaynaklanırlar ![]() ![]() ![]() ![]() Yukarıdaki alıntıda dikkat edilirse yazar canlıların davranışlarının ilk bakışta maksatlı gibi görünebileceğini ama canlının bunları bilerek, düşünerek bir amaca yönelik olarak değil, programlanmış olarak yaptığını söylemektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bir örnekle düşünelim ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Öyle ise bir canlının genlerinin, neslini devam ettirmek için fedakar davranışlarda bulunmaya programlanmış olması da, bu canlının genlerini bu şekilde programlayan akıl ve bilgi sahibi bir Gücün varlığını açıkça gösterir ![]() ![]() CANLILAR SADECE KENDİ GENLERİNİ TAŞIYAN AKRABALARINA DEĞİL, DİĞER CANLILARA DA YARDIM EDERLER Canlılar sadece yavrularına değil diğer yardıma muhtaç canlılara da yardımda bulunurlar ![]() ![]() "Aralarında genetik bir bağlılık (akrabalık) olmamasına rağmen iki erkek babon davranışlarda işbirliği konusunda iyi bir örnek teşkil ederler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kısacası bu canlıların, Allah kendilerine yardım etmelerini, fedakarlıkta bulunmalarını emrettiği için bu şekilde davrandıkları çok açık bir gerçektir ![]() Yazının devamında birçok canlının gösterdiği fedakar, şefkatli ve merhametli davranışlardan örnekler verilecektir ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Canlılardaki Fedakarlık |
![]() |
![]() |
#3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Canlılardaki FedakarlıkCanlıların “Aile” İçindeki Fedakarlıkları ![]() ![]() ![]() ![]() Memelilerde genellikle erkekler kendilerine bir aile kurarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Hayvanların aile kurabilmek ve sonra da aile bireylerine bakabilmek için büyük çaba harcamaları, hayatlarını tehlikeye atmaları, rahatlarını kaçırmaları üzerinde düşünülmesi gereken bir konudur ![]() Hayvanların bu tercihleri Darwin'in "güçlü olan yaşar, zayıf olan ise ezilerek yok olur" tezini tamamen geçersiz kılmaktadır ![]() ![]() AİLE BİREYLERİNİN BİRBİRLERİNİ TANIMALARI ![]() Penguenler avlanmaya giderlerken, yavrularını birarada bırakırlar ![]() ![]() ![]() ![]() Toplu olarak yaşayabilmeleri için her şeyden önce, bir aileye mensup canlıların birbirlerini tanıyabilmeleri gereklidir ![]() ![]() Her türün birbirini tanıma yöntemi farklıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Memeliler ise yavrularını genellikle kokularından tanırlar ![]() ![]() Bu konuda en başarılı canlılardan biri penguenlerdir ![]() ![]() ![]() ![]() Birçok memeli hayvan yavrusunu doğduktan hemen sonra yalayarak temizler ve bu sırada onun kokusunu da tanımış olur ![]() ![]() Anne penguen 2 veya 3 ay sonra geri döndüğünde, yüzlerce penguen arasından yavrusunu ve eşini kolaylıkla bulur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kuşkusuz binlerce penguen arasında birbirlerini ayırt etmelerini sağlayacak en uygun yöntem seslerinden tanımalarıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() YAVRULAR İÇİN İNŞA EDİLEN KONFORLU YUVALAR Hayvanların, özellikle de yavruların korunmasında "yuvalar"ın önemli bir fonksiyonu vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yuvaların hazırlanış teknikleri, bilinci ve zekası olmayan bir canlıdan beklenmeyecek kadar mükemmeldir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yuvanın yapısı ve kullanılan materyaller de bulunulan ortama göre "özel olarak" seçilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yuvaların inşa edildiği yer konusunda yapılan seçim hem bilgi, hem de zeka gerektirmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() Canlılar için yavrularının yaşamı çok önemlidir ve yumurtladıktan veya doğum yaptıktan itibaren tek uğraşıları yavrularıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Birçok kuş türü, bitki liflerini, ot ve çalı-çırpı gibi malzemeleri örerek, yavrularının rahat büyümeleri için çok sağlam ve hayli ilginç yuvalar yapar ![]() ![]() Kuşkusuz tüm bunlar söz konusu canlıların kendi başlarına sahip olabilecekleri yetenekler değildir ![]() Canlıların bu yetenekleri hakkında dikkat edilmesi gereken bir detay daha vardır: Her canlı doğduğu andan itibaren kendi türünün kullandığı yuvanın kurulması ile ilgili tüm bilgilere sahiptir ![]() ![]() ![]() ![]() Hayvanların yuvaları incelendiğinde görülen mimari üstünlüklerin yanı sıra, anne ve babanın yuva yapımı için gösterdikleri olağanüstü fedakarlıklar da dikkate değerdir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Terzi kuşları gagalarını iğne olarak ve yaprak liflerini veya örümcek ağlarını da iplik olarak kullanarak, yaprakları birbirine son derece düzgün bir şekilde dikerler ![]() ![]() ![]() ![]() Darwin'in doğal seleksiyon iddiasına göre bu canlıların sadece kendilerini düşünmeleri gerekirdi ![]() ![]() ![]() ![]() İlerleyen sayfalarda mimarlık ve dekorasyon yetenekleri ile tanınan bazı canlılardan örnekler verilecektir ![]() ![]() ![]() KUŞLAR MUHTEŞEM YUVALARINI NASIL YAPARLAR? Kuşlar, yuva yapma konusunda en usta canlılar olarak bilinirler ![]() ![]() Kuşların yuva inşa etmelerinin en önemli nedeni, yumurtalarının ve daha sonra bu yumurtadan çıkan yavruların son derece savunmasız olmalarıdır ![]() ![]() ![]() Kuş yuvalarının bir özelliği de yavruları soğuktan korumalarıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Her türden yuva için malzeme temini son derece önemlidir ![]() ![]() ![]() ![]() Kuşlar bu mimari şaheserleri çamur, yaprak, sarmaşık, tüy ve kağıt gibi maddelerden yararlanarak yaparlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kuşlar topladıkları malzemelerle önce inşaatın harcını oluştururlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bazı Güney Afrika kuşları (Anthoscopus) ise, iki bölüme ayrılmış olan özel yuvalar kurarlar ![]() ![]() ![]() ![]() Bunun yanı sıra Amerikan sarıasmagiller cinsinden bir tür kuş, yuvasını yabanarısı topluluklarının yanına kurar ![]() ![]() ![]() TERZİ KUŞLARIN 'DİKTİKLERİ' YUVALARI Hindistan terzi kuşunun gagası bir dikiş iğnesi gibidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() DOKUMACI KUŞLAR: Dokumacı kuşların yuvaları, bugün kuş bilimciler ve diğer doğa bilimciler tarafından, kuşların yaptığı en ilginç yapılar olarak gösterilmektedir ![]() ![]() Dokumacı kuşlar, Allah'ın kendilerine ilham etmesiyle kendilerine muhteşem yuvalar kurarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Dokumacı kuş ilk iş olarak kullanacağı malzemeyi toplar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Üst resimde yuvasının yapımını bitirmek üzere olan dokumacı kuş var ![]() Girişi dokuduktan sonra yuvanın duvarlarını dokumaya başlar ![]() ![]() ![]() ![]() Görüldüğü gibi dokumacı kuş yuvasını yaparken hep birkaç aşama sonrasını hesaplayarak hareket etmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Dokumacı kuşların başka bir türü ise, yağmurun etkisini göz önünde bulundurarak "tavanı akmayan" çok sağlam bir yuva inşa eder ![]() ![]() ![]() Yuva tamamlanana kadar geçen süre içerisinde bu işlemleri defalarca tekrar eden dokumacı kuşların gösterdikleri bu becerileri, tesadüfen, bilinçsizce kazandıklarını iddia etmek hiç kuşkusuz ki imkansızdır ![]() ![]() İlginç yuvalar inşa eden kuşların başka bir örneği de Afrika'da yaşayan dokumacı kuş türlerinden biridir ![]() ![]() ![]() ![]() Basit bir yuva yapmak varken, bu kuşlar neden hep zor ve daha zahmetli olanını tercih ederler? Bu kuşların, kendi başlarına, bu derece karmaşık yapılara sahip yuvalar inşa etmeleri tesadüflerle açıklanabilir mi? Elbetteki açıklanamaz ![]() ![]() KIRLANGIÇ YUVALARI Bazı kuşlar yuvalarını yerin altına gizlerler ![]() ![]() ![]() ![]() Güney Amerika'da yaşayan bulut kırlangıçları yuvalarını şelalelerin arkasındaki kayalıklarda kurarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ancak bu kırlangıçların yuvaları için malzeme toplama konusunda bir sorunları vardır ![]() ![]() ![]() Hint Okyanusu kıyılarında yaşayan bir kırlangıç türünün üyeleri ise yuvalarını mağaralarıniçine yaparlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ALBATROS KUŞLARININ YUVALARI: ![]() Albatroslar, yumurtalarının ve yavrularının korunması için son derece özenli yuvalar kurarlar ![]() ![]() Yeni doğan küçük yavrulara olan düşkünlük, hemen her cins kuşta görülmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ancak yavrulara karşı gösterilen özen sadece yumurtaların korunması ve bakımı ile sınırlı kalmaz ![]() ![]() BOYNUZLU KUŞLARIN YUVALARI: ![]() Her kuş türünün kendine özgü bir yuva şekli vardır ![]() ![]() Üreme mevsimi boynuzlu kuşlar için yoğun bir faaliyetin başlangıcıdır ![]() ![]() ![]() İşe, erkek boynuzlu kuş başlar ve yuva yapmak için ağacın üzerinde bir delik bulur ![]() ![]() ![]() ![]() Dişi yumurtaların üzerinde üç ay boyunca yatar ve kapalı olduğu yuvasından bir kez bile çıkmaz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Boynuz gagalı kuş dişisini ve yumurtalarını ağaç deliğine yerleştirir ve onlara bakar ![]() Her iki kuş da yavruları için son derece sabırlı ve özverili davranırlar ![]() ![]() ![]() ![]() Bir düşünelim: karşımızda bilinci ve aklı olmayan, şefkat, merhamet veya fedakarlık gibi erdemleri planlı olarak gösterecek akıl ve iradeden yoksun canlılar vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çıplak kafalı kaya kuşu çamurdan yapılmış yuvasında otururken görülüyor ![]() ![]() FARKLI CANLILARIN İNŞA ETTİKLERİ YUVALAR: BOMBUS ARILARI Fedakar bombus arısı Bombus arılarının yuva yapımında gösterdikleri fedakarlık da bir hayli ilginçtir ![]() ![]() ![]() İlk olarak yuvanın ortasına, tenis topu büyüklüğünde bir odacık yapar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Balözünün besin olarak kullanılmayan kısmını atmaz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yeni yumurtalar topakçıkların üzerine gelişigüzel değil, son derece itinalı bir şekilde ve belli bir simetri ile bırakılır ![]() ![]() ![]() ![]() Dikkat edilirse balözlerini aynı bir inşaat işçisi gibi kullanan, aynı zamanda da koloniyi oluşturacak genç bireylerin sağlıklı büyümesini ve yaşamasını sağlayan, akıl ve şuur sahibi bir canlı değildir; boyu birkaç cm ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() KUTUP AYILARININ BUZDAN SIĞNAKLARI Antarktika'nın soğuk ikliminde yaşayan dişi kutup ayıları, eğer hamilelerse veya yavruları varsa kendilerine kar yığınlarının altında yuva yaparlar ![]() ![]() ![]() ![]() olması şarttır ![]() Tipik bir yuva, 2 metre uzunluğundaki bir tünelle, çapı yaklaşık yarım metre olan yuvarlak bir alandanoluşur ![]() ![]() ![]() ![]() Bu yuvaların genellikle birden fazla odası vardır ve kutup ayıları bu odaları yuvanın girişinden daha yüksek seviyede hazırlarlar ![]() ![]() ![]() ![]() Anne ayı barınağının tavanını kimi zaman 75 cm'den başlamak üzere 2 m'ye kadar varan bir kalınlıkta inşa eder ![]() ![]() ![]() ![]() Norveç Oslo Üniversitesi'nden araştırmacı Paul Watts, bu yuvalardan birinin tavanına bir cihaz yerleştirerek ısıyı dikkatlice ölçmüş ve hayli ilginç bir durumla karşılaşmıştır ![]() ![]() ![]() ![]() Ancak bunlardan çok daha ilginç bir durum söz konusudur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() TİMSAHLARIN YUVALARI ![]() Dişi timsahın yumurtaları için inşa ettiği yuvası Florida Everglades'de yaşayan dişi timsah, yumurtaları için çok farklı bir yuva hazırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() DEMİRCİ KURBAĞASININ YUVASI Amfibiyan ebeveynler arasında en usta yuva kurucularından biri küçük Güney Afrika demirci kurbağasıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Demirci kurbağası bu havuzda oturur ve bir dişinin ilgisini çekene kadar burada çiftleşme çağrısında bulunur ![]() ![]() ![]() ![]() DENİZALTININ MİMARLARI Balıkların da yuva yaptıkları pek bilinmez ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Balıkların yuva yaptıkları pek bilinmez ![]() ![]() ![]() ![]() Bu balık türü, su bitkilerinin parçalarını toplar, böbreklerinden salgılanan yapışkan bir sıvıyı fışkırtarak bitki parçalarını birbirlerine yapıştırır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() HAYVANLAR BUNLARI NASIL BAŞARIRLAR? Bir düşünün; mimarlık bilgisi olmayan, hayatında hiç inşaat yapımında çalışmamış biri ortada ne malzeme, ne inşaatı nasıl yapacağını anlatan biri, ne de inşaatın planı yokken, kendi kendine kusursuz bir bina inşa edebilir mi? Elbette ki hayır ![]() ![]() Peki insandan bile beklenmeyen bu zeka ve yetenek gerektiren davranış, hayvanlardan beklenebilir mi? Önceki sayfalarda örnekleri verilen hayvanların birçoğu değil bir beyne, gelişmiş bir sinir sistemine bile sahip değildirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ayrıca bu canlılar yuvaları inşa ederken büyük bir özveri ve sabırla çalışırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Allah, Kuran'da "Dağlarda, ağaçlarda ve onların kurdukları çardaklarda kendine evler edin ![]() ![]() ![]() SOYUN DEVAMI VE YAVRULARI KORUMAK UĞRUNA GÖSTERİLEN FEDAKARLIKLAR Birçok hayvan türü üreyebilmek, yumurtalarını veya yavrularını koruyabilmek için büyük fedakarlıklarda bulunur ve zorluklara katlanır ![]() ![]() Aslında bu fedakarlıkların her biri önemli bir amaca hizmet etmektedir: Canlı türlerinin soylarının devamı… Zayıf ve güçsüz yavrular ancak yetişkin ve güçlü olanlar tarafından bakılıp korunurlarsa hayatta kalabilirler ![]() ![]() ![]() ![]() İlginç olan bir diğer nokta da şudur: Yavrularına ve yumurtalarına en itinalı bakımı ve korumayı gösteren canlılar, en az üreyen canlılardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Örneğin çok fazla üreyen çayır fareleri için böyle bir durum söz konusu olsa, çayır fareleri tüm dünyayı istila edecek kadar fazla üreyebilirlerdi ![]() ![]() Bu canlıların hiçbiri bilinçli varlıklar değillerdir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Allah Kuran'da Kendisi'nin izni olmadan hiçbir canlının üreyemeyeceğini, yaşayacak ve ölecek olanı da Kendisi'nin belirlediğinişöyle haber vermektedir: Allah, her dişinin neyi yüklendiğini (neye hamile kaldığını) ve döl yataklarının neyi eksiltip neyi eklediğini bilir ![]() ![]() … O'nun ilmi olmaksızın, hiçbir meyve tomurcuğundan çıkmaz, hiçbir dişi gebe kalmaz ve doğurmaz da… (Fussilet Suresi, 47) Göklerin ve yerin mülkü Allah'ındır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() YUMURTALARA VE YAVRULARA GÖSTERİLEN OLAĞANÜSTÜ ÖZEN ![]() Her canlının çekindiği piton yılanı yavrularına karşı çok şefkatlidir ![]() Birçok canlı yumurtalarını ve yavrularını koruyabilmek için büyük zahmetlere katlanır; onları gizler, kırılmamaları için özenle bir yere yerleştirir, onları ısıtır veya aşırı sıcaklıktan korur, tehlike anında bütün yumurtalarını başka bir yere götürür, haftalarca başında nöbet bekler, hatta ağzında taşır… Birçok kuş, balık ve sürüngende bu fedakar ve şefkatli davranışlarıgörmek mümkündür ![]() İnsanlar için oldukça tehlikeli olabilen piton yılanı bile yumurtalarına karşı son derece düşkün ve koruyucudur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yumurtalarını ağızlarında taşıyan balıklar ise hayli ilginçtirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yumurtalarını ve yavrularını ağzında taşıyan bir diğer canlı türü ise kurbağalardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Birçok kuş türü kalabalık koloniler halinde yaşar ![]() ![]() ![]() Avustralya'da yaşayan bir başka kurbağa cinsi de yumurtalarını yutar ve onları bu kez ayrı bir kesede değil,midesinde saklar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bazı kurbağa türleri ise yavrularının kurtuluşunu güvence altına almak için farklı yollar kullanırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Avrupa'da yaşayan ebe kara kurbağası, yaşamının büyük bölümünü karada, sudan uzakta olmayan toprak oyuklarında geçirir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu örneklerde gözden kaçırılmaması gereken önemli bir nokta bulunmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu özelliklerin her birinde bir tasarım ve plan vardır ![]() ![]() ![]() ![]() Küçük yağmur kuşu, sıcak havalarda yumurtalarını serinletebilmek için göğüs tüylerini suya batırır ve bu ıslak tüylerle yumurtalarının üzerinde kuluçkaya yatar ![]() ![]() Allah'ın koruma ve şefkat duyguları ilham ettiği canlılar şüphesiz burada anlatılanlarla sınırlı değildir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kuşların yumurtalarına gösterdikleri ihtimam örnekleri ise son derece çarpıcıdır ![]() ![]() ![]() Aslında yumurtası olan canlıların çok büyük kısmı yumurtalarının bulunduğu ortamın ısısını uygun şekilde ayarlar ![]() ![]() ![]() Albatros (solda) ve kırlangıç (sağda) kuşları da kuluçkada yatarken yumurtaların ihtiyacı olan herşeyi yaparlar ![]() ![]() ![]() ![]() Kuğular ise yumurtalarının üzerinde oturarak onları sıcak tutarlar ![]() ![]() Kum kuşu ise yumurtalarını ısıtmak için çok farklı bir teknik kullanır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ATHENE KUŞU Birçok kuş yumurtalarını tehlikelerden koruyabilmek için farklı yeteneklerini de kullanır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Allah'ın ilhamı ile hareket eden bu canlılar çoğu zaman yorulmak bilmeyen bir çaba içerisindedirler ![]() ![]() ![]() Bundan daha ilginç olanı ise, su tavuğu ve pencere kırlangıcı türlerinde, ilk yuvadaki yavruların, ikinci yuvada yeni doğmuş olanların büyümelerine yardımcı olmalarıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Hayvanların bu fedakarlıklarının her biri, evrim teorisinin iddiasını temelinden sarsmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() İMPARATOR PENGUENLERİNİN BENZERSİZ SABRI ![]() İmparator penguenleri her üreme mevsiminde kilometrelerce yol katederek üreme alanlarına göç ederler ![]() Yumurtalarını koruma konusunda büyük bir azim, görülmemiş bir sabır ve şaşırtacak derecede dayanıklılık gösteren diğer canlı türü ise imparator penguenleridir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu nedenle imparator penguenleri yumurtalarını ayaklarının üzerinde taşırlar ![]() ![]() ![]() ![]() parmaklarını kaldırarak yumurtayı ayağının üzerine yuvarlar ![]() ![]() ![]() Yumurta üretmek dişi penguenin vücudundaki besin deposunun tamamına yakınını tüketmiştir ![]() ![]() ![]() Ancak bu, diğer kuşlarınkinden çok daha zorlu ve sabır gerektiren bir kuluçka dönemidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kış ilerledikçe çok şiddetli tipiler başlar, rüzgar saatte 120-160 km hızla eser ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Son derece çetin geçen bu 60 günün sonunda yumurtalar çatlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Erkek penguen denizde avlandıktan 3–4 hafta sonra geri döner ve yavruya bakma görevini dişiden devralır ![]() ![]() Yavru penguenler ilk dönemlerinde vücut ısılarını kendileri oluşturamazlar ve yalnız bırakıldıklarında birkaç dakika içinde donarak ölürler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Canlılardaki Fedakarlık |
![]() |
![]() |
#4 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Canlılardaki FedakarlıkERKEĞİN HAMİLE KALDIĞI TEK CANLI TÜRÜ: DENİZATLARI Erkek denizatları dişilerinden aldıkları yumurtaları saklayabilecekleri bir kuluçka kesesine sahiptirler ![]() Dişi, embriyolarını erkeğin kuluçka kesesinin içine bırakır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ATERİNA BALIKLARININ TEHLİKELİ YOLCULUĞU Aterina balıkları diğer balıklardan farklı olarak yumurtalarını karada toprağın içine gömerler, çünkü yumurtaları ancak böyle bir ortamda gelişebilir ![]() ![]() ![]() Allah'ın ilhamı ile hareket eden bu balıklar, en uygun zaman ve en uygun koşullarda karaya çıkarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ancak tehlike bununla bitmez, aterina balıkları denize geri dönebilmek için, deniz geri çekilmeden önce yumurtalarını kuma gömmek zorundadırlar ![]() ![]() ![]() ![]() Bir Aterina balığının yumurtlamak için göze aldığı tehlikeler ve sergilediği akılcı davranışlar üzerinde düşünüldüğünde,bu balığın dışında bir aklın ve şuurun varlığı açıkça görülür ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() YAY YÜZGEÇ BALIĞININ YUMURTALARI İÇİN HAZIRLADIĞI YOSUNDAN EV Dişi yay yüzgeç balığı, Mayıs'tan Haziran ayına kadar olan dönemde yumurtlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() YUMURTALARINI HAVALANDIRAN HOROZBİNA BALIKLARI Dişi horozbina balığı, yumurtalarını kayalardaki yarıkların içine ya da denizin dibinde duran şişelerin iç yüzeylerine yapıştırır ![]() ![]() ![]() ![]() Som Balıklarının Zorlu Üreme Yolculuğu:Som balıkları hayatlarının ilk beş yılını açık denizlerde geçirirler ve bu süre içerisinde vücut kaslarını geliştirip, yağ depolayarak büyük ve güçlü bir balık olana kadar dolaşırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ÜREMEK İÇİN UZUN YOLLAR KATEDEN BİR DİĞER CANLI: GRİ BALİNA Her yılAralık ve Ocak aylarında gri balina Kuzey Buz Denizi'nden yola çıkar ve Kuzey Amerika'nın güneybatı sahillerinden geçerek Kaliforniya'ya doğru yüzer ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() SİHLİD BALIKLARININ İTİNALI BAKIMI ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sihlidlerin yumurtalarıyla ilgilenmelerinin temelinde yumurtaların temizliğinin sağlanması vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Temizlik konusunda hassas olan tek canlı, Sihlid balıkları da değildir ![]() ![]() ![]() Dişi ahtapot ise yumurtalarını bir kaya oyuğuna koyarak onları sürekli izler ![]() ![]() DEVEKUŞUNUN FEDAKARLIĞI Afrika kıtasına ulaşan güneş ışınları, kimi zaman canlılar için öldürücü olabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bir çok kuş türü yavrularını ve yumurtalarını sıcağın etkisinden korumak için onlara gölge oluştururlar ![]() ![]() ![]() ![]() YAVRULARINI BÜYÜK BİR ÖZENLE İPEKTEN KESESİNDE TAŞIYAN KURT ÖRÜMCEĞİ Dişi kurt örümceği yumurtalarını küre ya da mercek biçiminde ipek bir kozanın içine bırakır ![]() ![]() ![]() ![]() Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra bir süre daha kozada kalır; zamanı gelip de koza yarılınca dişinin sırtına tırmanırlar ![]() ![]() ![]() ![]() Farklı bir cins olan mucize kurt örümceği ise Haziran ya da Temmuzda yumurtalar çatlayacağı zaman kozayı vücudundan koparır ve üzerine bir çadır örer ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Dişi örümcek yumurtalarını ve yavrularını ipek bir kesenin içinde taşır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Örümcek gibi bir hayvanın sadakat, ilgi, şefkat ve sabır gibi özellikleriiçeren davranışlar göstermesi elbette ki son derecedüşündürücüdür ![]() BÖCEKLERİN YUMURTA BAKIMI ![]() Avustralya'da yaşayan bu kokulu böcek yumurtalarını büyük bir itinayla korur ![]() ![]() Su üstünde yaşayan bazı böceklerin işi oldukça zordur: Yumurtalarını suyun üstüne bırakırlarsa yumurtalar kurur, su altına bırakırlarsa yumurtadan çıkan yavrular boğulurlar ![]() ![]() Lethoceruscinsi dev su böceklerinin dişisi yumurtalarını suda yüzen bir dal üzerine bırakır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Benzer olarakbledius türü kınkanatlılar, bembidion türü toprak kınkanatlıları ve heterocerus türü bataklık kınkanatlıları, gelgitlerde yumurtalarını suda boğulmaktan ilginç bir biçimde korurlar: Dar boyunlu bir şişeyi andıran yumurta depolarının ağzını sular yükselirken tıkar ve sular alçalırken açarlar ![]() Arizona Sycamore Kanyonu'nda dev su böceğinin (Abedus berberti) erkeği, döllediği yumurtaları sırtında taşır ![]() ![]() ![]() Böceklerin dahi yumurtaları için bu kadar büyük bir titizlik göstermeleri ve onları akla uygun olarak korumaları çok açık ve kesin olan yaratılış gerçeğini bir kez daha göstermektedir ![]() YABAN ARISININ HİÇGÖRMEYECEĞİ YAVRUSU İÇİN GÖSTERDİĞİ FEDAKARLIKLAR Kazıcı yaban arısı olarak bilinen bir yaban arısı türü, larvası için önce yerde meyilli bir oyuk açar ![]() ![]() ![]() Bu yaban arısının önemli bir yeteneği daha vardır; açtığı oyuğun çevresinde kesinlikle bir iz bırakmaz, çok usta bir kamuflaj ustasıdır ![]() ![]() ![]() Açtığı çukur, yaban arısının vücudu kadar olduğunda oyuğun içinde, bir yumurtayı ve yiyeceğini alacak büyüklükte bir çocuk odası oluşturur ![]() ![]() Yaban arısının her türü, tırtıl, çekirge veya cırcır böceği gibi bir böceğin avlanmasında uzmanlaşır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yumurtasının yiyeceğini ve kalacağı yerini ayarladıktan sonra yabanarısı için sıra yumurtanın güvenliğini sağlamaya gelmiştir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Daha önceki konularda da belirtildiği gibi evrimciler canlıların bu şekilde davranmak için programlandıklarını söylemektedirler ![]() ![]() ![]() ![]() TÜM CANLILARIN YAVRULARI ŞEFKAT UYANDIRACAK SEVİMLİLİKTE YARATILIRLAR ![]() ![]() Doğadaki canlı türlerinin birçoğunun yavrularının görünümü ve davranışları, yetişkinleriyle karşılaştırıldığında son derece sevimlidir ![]() ![]() Yavruların genellikle daha yuvarlak olan yüzleri, yüzlerine göre daha iri olan gözleri, dolgun yanakları ve çıkık alınları onlara bu özelliği kazandıran etkenlerden bazılarıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() HERŞEY YAVRULAR İÇİN Yavrular çoğu zaman bakıma ve korunmaya muhtaç olarak doğarlar ![]() ![]() ![]() YAVRULARIN TEHLİKELERDEN KORUNMALARI Canlılar, yavrularının korunmaları söz konusu olduğunda oldukça tehlikeli ve yırtıcı olabilirler ![]() ![]() ![]() ![]() Zebralar gibi iri memeli hayvanlar ise, sürülerinesırtlan gibi düşmanları saldırdığında hemen gruplara ayrılarak tayları ortalarına alırlar ve hızla kaçmaya başlarlar ![]() ![]() Zürafalar ise saldırıya uğradıklarında buzağılarını vücutlarının altına iterler ve ön ayakları iledüşmanlarına sertçe vururlar ![]() ![]() ![]() Daha küçük ve zayıf memeliler ise genellikle yavrularını korumak için onları gizlerler veya güvenli bir yere taşırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ceylanlar ise, yırtıcı hayvanlar yavrularını kovalamaya başladığında, hemen yavrularının arkasına geçer ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bazı memeliler ise renkleri nedeniyle doğal olarak kamufle olurlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bazı hayvanlar ise yavrularını tehdit eden hayvanlara gözdağı vererek onları yuvalarından uzaklaştırma yoluna giderler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kuş sürülerinde de yetişkinler, yavruların tamamını koruma görevini üstlenirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bazı kuşlar ise "yaralı taklidi" yaparlar ve böylelikle düşmanlarının dikkatini yavrularının üzerinden dağıtarak kendi üzerlerine çekerler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kuşların "yaralı kuş" senaryosuna bugün bile bilim adamları hiçbir açıklama getirememektedirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() BÖCEKLER DE YAVRULARINI TEHLİKELERDEN KORURLAR Böceklerde de, anne babanın yavruları koruyarak onlara özen gösterdiklerini ilk olarak 1764 yılında İsveçli doğabilimci Adolph Modeer keşfetmişti ![]() ![]() Ancak birçok bilim adamı ilk başlarda böceklerin yavrularına özen göstermesini kabul etmek istemiyordu ![]() ![]() Böcekler, yavrularını korurken o derecebüyük tehlikelerle karşı karşıyadırlar kibazı böcek bilim uzmanları bu özelliğin evrim sürecinde nasıl olup da kaybolmadığını merak etmektedirler ![]() ![]() Douglas W ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yavruları için ölümü göze alan bu küçük canlılardan biri, ABD'nin güneydoğu kesiminde, at ısırgan otlarının üzerinde yaşayan, dantel böcekleridir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu esnada ise larvalar yaprağın orta damarını bir otoyol gibi kullanarak saptan kaçar ve kıvrılmış genç bir yaprağın içine gizlenirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Dantel böceği larvalarını diğer böceklerin saldırılarına karşı korurken ![]() Brezilya'da ve Yeni Gine'de yaşayan bu iki böcek türü yavrularının üzerine yatarak onları düşmanlarından korumaya çalışırlar ![]() Brezilya tosbağa kınkanatlısının (Acromis sparsa) larvaları, annelerinin koruyucu vücudu altında simetrik bir halka oluştururlar ![]() ![]() ![]() YAVRULARIN BESLENMESİ Korumasız yavruların tehlikelerden korunmalarının yanısıra yaşayabilmek için beslenmelerinin de anne ve babaları tarafından sağlanması gerekmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Beslemeleri gereken yavruları olan anne ve babalar, normal zamanda harcadıklarından üç ile dört kat daha fazla enerji harcarlar ![]() Lozan Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada yavruların beslenmesinin ve bakımının anne baba kuşlara nelere mal olduğu saptanmıştır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Birçok hayvan türü yavrularını beslemek için büyük fedakarlıkları göze alırlar ![]() Örneğin baştankara kuşu yavrularını beslemek için bir gün içinde yüzlerce kez uçuş yapar ![]() Fok balğı ise yavrusunu beslemek için çok fazla kilo kaybeder ![]() Bu bilgiler, bir kuşun yavrusu için katlandığı zorlukları ve gösterdiği fedakarlığı daha iyi kavrayabilmek açısından önemlidir ![]() DALGIÇ KUŞUNUN YAVRUSUNA YEDİRDİĞİ TÜYLER Dalgıç kuşları yavruları için yüzer yuva görevi görürler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yavruların yedikleri bu tüyler sindirilemez ancak yavrunun midesinde birikirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bazı kuş türlerinde ise anne kuş, yavrusuna balık avlamak için hızla suya dalar ve balığı kuyruğundan yakalar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() YAVRUSUNU BESLEYEBİLMEK İÇİN KİLOMETRELERCE YOL KATEDEN GUACHARO KUŞU Bu kuş cinsi, yavrularını yerden 20 m ![]() ![]() ![]() ![]() Guacharo Kuşu Gece gruplar halinde besin arayışına çıkan Guacharolar'ın, sırf yavrularına besin bulmak amacıyla katettikleri mesafe ise son derece olağanüstüdür: Bu kuşlar, gecede yaklaşık 25 km ![]() ![]() Guachoralar gibi birçok hayvan yavrularına verecekleri besini önceden hazırlarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kuş yavruları, anne babalarına son derece muhtaçtırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Pelikan gibi birçok kuş türü yavruları için kursaklarında hazırlarlar ![]() ![]() Yavruların ağızlarının rengi ve hassaslığı, özellikle oyuk içinde yuvaları olan kuşlar açısından son derece önemli bir kolaylıktır ![]() ![]() Gouldian ispinozlarının yuvası böyle karanlık bir oyuğun içindedir ![]() ![]() ![]() Renkli ağızlar bazı kuşlarda annelerine yavruların yerlerini belirtmenin ötesinde anlamlar da taşır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kuşların fiziksel özellikleri ile davranışlarının ve bulundukları ortamın son derece uyumlu olması tüm canlıların ve içinde yaşadıkları doğanın tek bir Yaratıcı'nın eseri olduğunun açık bir delilidir ![]() ![]() YAVRULARINA SU TAŞIYAN ÇÖL TAVUKLARI Doğada, tüm canlıların sahip oldukları fiziksel özellikler, yaşadıkları ortamla son derece uyumludur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bazı kuş türlerinde yetişkinler yavrularına suyu kursaklarında taşıyarak getirirler; fakat erkek çöl tavuğu suyu çok uzak bir mesafeden getirmek zorundadır ve bu nedenle kursağında taşıyabileceği suyun tamamına, yaptığı uzun yolculuk sırasında kendisinin ihtiyacı vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Tüyleriyle vücudu arasında taşıdığı sıvı yük, buharlaşmaya karşı sıkı koruma altındadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() (Solda) Çöl tavukları, önce su içip, sonra yavrularına su taşımak için tüylerini suda ıslatıyorlar ![]() ![]() Çöl tavuğunun bu davranışında düşünülmesi gereken birçok nokta bulunmaktadır ![]() ![]() ilham yoluyla bildirmektedir ![]() Arı kuşları yavrularını kelebek benzeri böceklerle beslerler ![]() ![]() (Yanda üstte) Arı kuşlarının yiyecek bekleyen yavruları ![]() (Yanda altta) Yavrularına yiyecek götüren arı kuşu ![]() ![]() ![]() ![]() Kuşların anne-babaları, hayvanların en çalışkanlarındandır ![]() ![]() ![]() a ![]() b ![]() c ![]() d ![]() e ![]() f ![]() Anne baba kuşlar vakitlerinin büyük kısmını yavruları için avlanmakla geçirirler ![]() ![]() ![]() a ![]() ![]() b ![]() ![]() c ![]() ![]() d ![]() ![]() e ![]() ![]() f ![]() ![]() BÖCEKLERİN YAVRULARINI BESLEMELERİ Birçok böcek türü de larvalarını ve yavrularını beslerler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Allah her canlıya rızkını farklı şekillerde vermektedir ![]() ![]() ![]() Kendi rızkını taşıyamayan nice canlı vardır ki onu ve sizi Allah rızıklandırır ![]() ![]() YAVRULARIN TAŞINMALARI Genelde güçsüz ve çelimsiz olan yavrular, yer değiştirirken veya tehlike anlarında genellikle anne veya babaları tarafından taşınırlar ![]() ![]() ![]() Özellikle tehlike anlarında anne babaların yavrularını taşıyarak olay yerinden uzaklaştırmaları önemli bir fedakarlık örneğidir ![]() ![]() ![]() Canlılar arasında en yaygın taşıma yöntemi sırtta taşımadır ![]() ![]() ![]() ![]() Kangurular ve diğer keseli hayvanlar, yardıma muhtaç yavrularını göbeklerindeki tüyle-kaplı keselerinde taşırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() YAVRULARINI NASIL TAŞIYORLAR? Bir çok canlı türü yavrularını tehlikelerden "taşıyarak" uzaklaştırır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kurbağalar, ördekler, akrepler, ayılar ve kunduzlar da yavrularını çoğunlukla üzerlerinde taşırlar ![]() Sincaplar yavrularını sarkık göbeklerinden dişleriyle kaldırırlar ![]() ![]() ![]() Yavru fareler, yuvalarında annelerinin meme uçlarına sıkı sıkıya yapışırlar ve genellikle saatlerce bırakmazlar ![]() ![]() ![]() ![]() Yarasalar gece boyunca böcek veya meyve aramak için uçarken, yavrularını da taşırlar ![]() ![]() ![]() Yavrusunu uçarken taşıyan birçok kuş türü bulunmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() Dalgıç kuşları ise yavrularını sırtlarında taşırlar ve bir düşman gördüklerinde, hızla suya dalarlar ve yavruları arkalarında asılı dururken, suyun altında yüzerler ![]() ![]() Daha da ilginci, bazı balıklar yavrularını güvenli bir yere ağızlarında taşırlar ![]() ![]() ![]() ![]() Karıncalar gelişen yumurta ve larvaları, bir çocuk odasından diğerine ağızlarında taşırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Koalalar yavrularını bir yıl gibi bir süre sırtlarında taşırlar ![]() ![]() ![]() Eğer yuvaları istila edilirse, karıncalar her ne pahasına olursa olsun larvaları korumak için harekete geçerler ![]() ![]() ![]() ![]() Görüldüğü gibi böceklerden aslanlara, kurbağalardan kuşlara kadar tüm canlılar yavrularını bir şekilde taşıyarak koruma altına alırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Açık olan gerçek bir kez daha karşımıza çıkmaktadır: Bu canlıların her biri Allah'ın koruması altındadırlar ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Canlılardaki Fedakarlık |
![]() |
![]() |
#5 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Canlılardaki FedakarlıkCanlılar Arasındaki Dayanışma ve İşbirliği ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Evrimcilerin, tüm doğanın kıyasıya bir mücadele içinde olduğu, hayatta kalabilmek için tüm canlıların birbirleriyle rekabet etmek zorunda oldukları iddialarını, hayvan topluluklarının yaşantıları kesin olarak geçersiz kılmaktadır ![]() ![]() Aslında evrimciler de doğada görülen bu açık gerçeğin farkındadırlar ancak bunu evrim teorisi ile bağdaştırmanın yollarını ararlar ![]() ![]() Yaşam mücadelesi kavramı üzerinde çalışmaya başladığımızda, bizi ilk şaşırtan karşılıklı yardımlaşma örneklerinin çokluğu oldu ![]() ![]() ![]() ![]() Geyik ve zebra sürüleri genellikle birarada yaşarlar ![]() ![]() ![]() Bir evrimci olmasına rağmen Kropotkin, doğada gördüğü açık deliller karşısında, evrimin temel iddiasına tamamen ters bir yorumda bulunmuştur ![]() ![]() ![]() ![]() Yıllarca önce Doğu Afrika'da avlanmaya çıktığımda hayvanlar arasında gözlemlediğim dayanışmanın birçok örneği hala belleğimde canlıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Küçük kuşlar bazı hayvanların üzerinde yaşarlar ve tehlike anında çığlıklar atarak ev sahiplerini uyarırlar ![]() Güçlerini birleştirdiklerinde görünmeden ya da duyulmadan ne fillere ne de zürafalara yaklaşmaya olanak vardır ![]() ![]() ![]() ![]() Kenneth Walker'ın bu tespitleri aslında her zaman karşılaşabileceğimiz fedakarlık ve işbirliği örneklerinin çok az bir kısmıdır ![]() ![]() ![]() Tesadüfen meydana gelmiş, doğada "yaşam mücadelesi" veren bir canlının böylesine özverili davranışlar göstermesinin bir anlamı var mıdır? Daha doğrusu böyle bir canlıdan böylesine akılcı ve fedakarca davranışlar beklemek mümkün müdür? Elbette değildir ![]() ![]() ![]() ![]() İlerleyen sayfalarda daha detaylı olarak inceleyeceğimiz örnekler de, Allah'ın canlılar üzerindeki hakimiyetini açıkça gözler önüne serecektir ![]() CANLILAR TEHLİKELERE KARŞI BİRBİRLERİNİ UYARIRLAR ![]() Doğada evrimcilerin iddia ettikleri gibi sadece yaşamak için savaşan canlılar yoktur ![]() ![]() Topluluk halinde yaşamanın en büyük avantajlardan biri tehlikelere karşı daha fazla korunma sağlanmasıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Birçok küçük kuş, düşmanlarını fark ettiklerinde hemen öterek alarm verirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çayır köpekleri büyük koloniler şeklinde yaşarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu tabii ki hiçbir akıl sahibi insanın kabul edemeyeceği bir olaydır ![]() ![]() Diğer bir örnek olarak üzerlerinde yaşayan kuşların attığı çığlıkların tehlikeyi haber verdiğini gergedanların anlayıp, buna tepki verdiklerinden söz ettik ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() CANLILAR TEHLİKELERE BİRLİKTE KARŞI KOYARLAR ![]() Çayır köpekleri daima tetiktedirler ve tehlike anlarında çığlıklar atarak çevrelerindeki tüm hayvanları uyarmalarıyla tanınırlar ![]() Sürü halinde yaşayan hayvanlar tehlike anında birbirlerini uyarmanın yanı sıra tehlikeye de birlikte karşı koyarlar ![]() ![]() ![]() ![]() Bir arada uçan bir kuş sürüsü de aynı şekilde tüm sürü üyeleri için bir koruma sağlar ![]() ![]() ![]() ![]() Memeli hayvanlar da sürülerine bir saldırı olduğunda, toplu olarak hareket ederler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ceylan ve geyikler ilginç zıplama dansları ile diğerlerini tehlikelere karşı uyarırlar ![]() Genel olarak bir zebra sürüsü saldırıya uğradığında sürünün lideri olan zebra geride kalır ve dişiler ile taylar önde koşarlar ![]() ![]() Yunuslar da hep grup halinde gezerler ve en büyük düşmanları olan köpekbalıklarına karşı grupça karşı koyarlar ![]() ![]() ![]() Ama bundan daha ilginç bir başka davranışları daha vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Gri balinalarda ise bir dişi yaralandığı zaman, bir ya da birden fazla erkek balina ona yardım ederler ![]() ![]() Misk sığırları da bir saldırganla karşılaştıklarında kaçmak yerine kendilerine bir güvenlik çemberi oluştururlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sürü halinde yaşamak yavrular için daima bir avantajdır ![]() ![]() tehlike durumları dışında, avlanma sırasında gösterdikleri işbirliği konusunda da oldukça çarpıcı örnekler bulunmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Canlıların birbirleriyle bu derece içiçe yaşam sürmeleri, birbirlerini kollamaları, birlikte hareket etmeleri her insanın üzerinde düşünmesi gereken konulardır ![]() ![]() Elbette canlıların bu işbirliklerini kendi iradeleriyle gerçekleştirdiklerini söylemek akıl sahibi bir insan için mümkün değildir ![]() ![]() ![]() ![]() BİRBİRLERİNİ KOLLAYAN AFRİKA KUŞLARI Sürüler halinde hareket eden Afrika kuşları da birbirleriyle son derece uyumludurlar ve oldukça çarpıcı bir yardımlaşma örneği gösterirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sürü halinde yaşamak yavrular için daima bir avantajdır ![]() ![]() Birlikte hareket ederek ağaca yönelen Afrika kuşları, sanki aralarında anlaşma sağlamışlar gibi dalların üzerine sırayla konarak, yanyana gelecek şekilde dizilirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() DOĞUM SIRASINDA YARDIMLAŞAN HAYVANLAR Özellikle memeli hayvanlar doğumları esnasında tehlikeye son derece açık bir durumdadırlar ![]() ![]() ![]() Örneğin dişi antilop yavrulayacağı zaman, sürünün dışında çalılıkların arasında bir mekanı tercih eder ![]() ![]() ![]() Doğum esnasında yardımlaşmalarıyla ünlü olan diğer canlılar ise yunuslardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yunuslar sürü halinde dolaşırlar ve birbirlerini tehlikelere karşı korurlar ![]() ![]() İlk iki hafta yavru annesinin yanından hiç ayrılmaz ![]() ![]() ![]() ![]() Fil yavrularına genellikle anneleriyle birlikte teyzeleri veya anneanneleri de bakar ![]() ![]() Anne file de doğum öncesinde yardımcı olmak üzere her zaman için topluluktaki diğer dişi fillerden biri hazır bulunur ![]() ![]() ![]() Fillerin ve diğer canlıların doğum öncesinde aralarında nasıl anlaştıkları, yardımcı olacak olan hayvanın doğum vaktinin geldiğini ve arkadaşının yardıma ihtiyacı olacağını nasıl tespit edebildiği elbette ki sorulması gereken sorulardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() BAŞKALARININ ÇOCUKLARINA BAKICILIK YAPANLAR Memeli grupları çoğunlukla yakın aile bağları kurarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Afrikalı av köpekleri de her biri yaklaşık on hayvandan oluşan benzer sürüler içinde yaşarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çakal yavrularının birçoğu büyüdükten sonra da annelerinin yanından ayrılmazlar ![]() ![]() ![]() Babun sürüsünde ise genellikle grubun lideri hasta veya yaralı babuna yardım eder ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çakallar genellikle sütten kesildikten sonra da anneleriyle kalırlar ve annelerinin kendilerinden sonra doğurduğu yavrulara bakarlar ![]() ![]() Kardeşlerine bakan canlıların tek örneği çakallar değildir ![]() ![]() Birçok arı kuşu çifti ise, başka bir çifte yavrularının bakımında yardımcı olurlar ![]() ![]() Canlıların kendilerine ait olmayan yavrulara bakmaları, onların sorumluluklarını üstlenmeleri evrimcilerin iddialarını tamamen geçersiz kılan delillerden biridir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Açıktır ki doğada karşımıza çıkan her canlı ve bu canlıların sahip olduğu özellikler üstün bir Yaratıcı'nın varlığını açıkça göstermektedir ![]() ![]() KOLONİLERDEKİ FEDAKAR YAŞAM Karıncalar, arılar ve termitler disiplin, itaat, iş bölümü, dayanışma ve fedakarlık üzerine kurulu bir organizasyon içerisinde yaşarlar ![]() ![]() ![]() Herkes ne iş yapması gerektiğini çok iyi bilir ve onu kusursuzca yerine getirir ![]() ![]() ![]() ![]() Peter Kropotkin, kitabında karıncaların ve termitlerin karşılıklı yardımlaşma sonucunda ne kadar büyük bir başarı kazandıklarıyla ilgili bir tespitini şöyle dile getirmektedir: Termit ve karıncaların muhteşem yuva ve binalarının, şayet insanlarınki ile aynı ölçülerde olsaydı, çok daha üstün olduğu görülecekti ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu bölümde karınca kolonilerinde ve arı kovanlarında görülen bazı fedakarlıklara ve işbirliklerine yer verilecektir ![]() KARINCA KOLONİLERİNDE YAŞANAN BAZI FEDAKARLIKLAR 1 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Her karınca türünde farklı bir fedakarlık ve dayanışma örneğine rastlamak mümkündür ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 4 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 5 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İşçi karınca ağzını kavanoz görevi gören karıncanın ağzına yerleştirir ve balı taşıyan karınca bal kesesindeki kaslarını kasarak ufak bir damla bal damlatır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 6 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 7 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 8 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Buraya kadar anlattıklarımız kuşkusuz hayvanlar aleminde yaşanan son derece şaşırtıcı davranışlardandır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ARI KOVANLARINDAKİ FEDAKARLIKLAR ![]() Kraliçe arıya bakan arılar Karıncalarda görülen uyum ve dayanışmanın bir benzeri de arı kovanlarında yaşanır ![]() ![]() ![]() Bir arı kovanında kraliçe, kraliçeyi döllemekten sorumlu olan erkekler ve işçi arılar bulunur ![]() ![]() Bir işçi arının yaşamı boyunca geçirdiği evreleri ve bu dönemlerde sergilediği fedakarca davranışları şöyle sıralayabiliriz: İşçi arılar larvalara bakıyorlar 1 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Burada bir an durup düşünmek gerekir ![]() ![]() ![]() Kanatlarıyla kovanı havalandıran arılar 2 ![]() ![]() ![]() ![]() Petekleri temizleyen arılar 3 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 4 ![]() ![]() Yeterli olgunluğa erişmiş olan işçiler balözü veren çiçek aramak için dışarı çıkarlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Burada karşımıza çıkan Allah'ın bir başka ayetidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kovanın kapısında nöbet tutan arılar 5 ![]() ![]() Her balarısı kovanının önünde nöbetçi arılar bulunur ![]() ![]() ![]() Bir yabancı, kovan girişinde göründüğü zaman, nöbetçi arılar çok sert tepkiler verirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Eğer nöbetçi arı düşmanını sokarsa, yaraladığı yerden zehir enjekte ederek, daha fazla koku salar ![]() ![]() Bir arı kovanını korumak aslında intihar anlamına gelebilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Küçücük bir canlının dünyaya geldiği andan itibaren hiç durmadan ve yorulmaksızın başkaları için çalışması, onlara büyük bir itina göstermesi ve hattaonlariçin ölümü göze alması nasıl açıklanabilir? Dahası dünyanın her yerinde ve milyonlarca yıldır tüm balarıları ve karıncalar aynı fedakarlıkları göstermektedirler ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Canlılardaki Fedakarlık |
![]() |
![]() |
#6 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Canlılardaki Fedakarlık![]() ![]() ![]() Burada unutulmaması gereken söz konusu olan canlılar, kimi zaman küçücük bir böcek, kimi zaman bir kuş veya bir kurbağadır ![]() Veya bir böcek ya da bir kuş şefkati, merhameti ve fedakarlıkta bulunmayı bilir mi?Bir hayvan böylesine üstün manevi değerlere sahip olabilir mi?Bir penguenin, ölümü göze alarak, eşine ve yavrularına sadakatle bağlanmasını nasıl açıklayabiliriz? Kendilerini yavrularıyla düşmanlarının arasına atan ceylanlar veya zebralar, bunu neden yaparlar? Canlılığın tesadüfler sonucunda, cansız maddelerden oluştuğunu ileri süren evrim teorisi için bu soruların her biri büyük bir sorundur ![]() ![]() Evrimcilerin bu sorular için hiçbir cevapları yoktur ![]() ![]() ![]() ![]() Doğaya yaratma gücü atfeden evrimciler aslında Kuran'da tarif edilen klasik inkarcı mantığından farklı bir tavır göstermez, doğayı "ilah edinirler" ![]() ![]() O'nun (Allah'ın) dışında, hiçbir şeyi yaratmayan, üstelik kendileri yaratılmış olan, kendi nefislerine bile ne zarar, ne yarar sağlayamayan, öldürmeye, yaşatmaya ve yeniden diriltip-yaymaya güçleri yetmeyen bir takım ilahlar edindiler ![]() Hiçbir gücü ve bilinci olmayan varlıkların diğer varlıklara şuur, zeka, bilgi, yetenek, manevi kavramlar türünden özellikler kazandırmaları, akıl ve mantıkkuralları açısından, elbette ki mümkün değildir ![]() Gerçek çok açıktır ve gözler önündedir: Bu canlılara şefkatli, merhametli ve fedakar davranışları yaptıran, Kendisi sonsuz merhametli ve şefkatli olan, tüm canlıların Yaratıcısı ve koruyucusu, Rahman ve Rahim olan Allah'tır ![]() Bu yazıda çok sınırlı örneklerini verdiğimiz fedakarlıklar, şefkat ve merhamet örnekleri, bizi ve tüm varlıkları yaratanve her an ayakta tutan Rabbimiz'in sonsuz şefkatinin ve merhametinin göstergeleridir ![]() ![]() ![]() Rabbimizin sınırsız merhameti ve şefkati sadece bu canlıları değil, insan dahil olmak üzere tüm evreni kuşatır ![]() konu alıntıdır |
![]() |
![]() |
Konu Araçları | Bu Konuda Ara |
Görünüm Modları |
|